Katar, 2022 Dünya Kupası boyunca spor tutkunlarını özel sergilerine bekliyor

REKLAM

Katar 2022 Dünya Kupası'na yalnızca birkaç hafta kaldı ve bir milyondan fazla ziyaretçinin bu turnuva için Katar'ı ziyaret etmesi bekleniyor. 

Katar, misafirlerini karşılamak için dünyanın en büyük spor müzelerinden birinde, tamamen futbola ayrılan bir serginin açılışını yaptı. Halka açık heykellerle donatılan başkent Doha sokakları ise Dünya Kupası'nın sanatsal arka planını oluşturuyor. 

Spor müzesinde futbol tutkunlarına özel bir sergi

3-2-1 Katar Olimpiyat ve Spor Müzesi, Muhammed Ali’nin dövüşlerde giydiği boks eldiveninden yarış efsanesi Michael Schumacher’in Ferrari’sine kadar, spor tarihinin en önemli hatıralarını sergiliyor. Müzede FIFA Dünya Kupası’nın hemen öncesinde, “World of Football” (Futbol Dünyası) isminde özel bir sergi açıldı. 

Sergi iki devrede oynanan bir oyunu temsil eder şekilde iki parça halinde sunuluyor ve sokaklardan stadyuma, bu güzel sporun küresel çekiciliğini inceleyerek başlıyor. 

World of Football'un sergi küratörü Andrew Pearce, "Serginin ilk kısmında futbolun kökenleri, oyuncuları, kuralları ve gelmiş geçmiş en iyi futbolculardan bazılarına dair hikayeler yer alıyor. Hatta bazı futbolcuların formaları da sergileniyor. Dünya Kupası’ndan bazı sahneleri yayınlıyoruz. Taraftarlara ve takımlarını nasıl desteklediklerine dair bir bölümümüz de var. Ayrıca, bu sporu dünya çapında bu kadar popüler yapan şeyin ne olduğunu da inceliyoruz." şeklinde konuşuyor. 

Serginin ikinci kısmı Katar'ın Dünya Kupası yolculuğunu anlatıyor. Müzenin Sergi Sorumlusu Aalia Khalid El Khater, "Doha’ya Giden Yol (Road to Doha) bölümü, 2022 Dünya Kupası’nın gelişim sürecini açıklıyor." diyor ve ekliyor: "Ancak bu bölüm, Dünya Kupası’nı Uruguay’da ilk kez düzenlendiği 1930 yılından itibaren ele geliyor. Daha sonra 1930 yılından 2018 yılına kadar her Dünya Kupası’ndan iki objenin ve 1930’dan 2022’ye kadar tüm posterlerinin sergilendiği bir bölümümüz var. Bu kısım oldukça ilgi çekici. Dünya Kupası’nın grafik tasarımının, bilet ve afişler gibi detayların geçirdiği evrimi görebiliyorsunuz. Ardından Katar’ın futbol tarihine geçiyoruz. Pele’nin 1973’te Doha’yı ziyaret etmesi ve Doha’daki en eski futbol kulübü El-Ehli’ye karşı oynaması da dahil bazı heyecan verici olaylarla birlikte Doha’nın yaklaşık 40 senelik futbol tarihini gözler önüne seriyor."

Aalia Khalid Al Khater, Katar’ın Dünya Kupası’na ev sahipliği yapma hakkını kazandığı zamanı dün gibi hatırlıyor: "Katar ev sahibi ülke olarak seçildiğinde lise son sınıftaydım. Bu nedenle bugün spor müzesinde sergi sorumlusu olmak ve bunu ilk elden deneyimlemek, Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmak ilginç bir deneyim. Oldukça heyecan verici, yaşadığım en heyecan verici duyguydu bu. Yalnızca Katarlılar değil, burada yaşayan herkesin ülkeye karşı bu sadakat duygusuna sahip olduğunu ve Dünya Kupası’na ev sahipliği yapan ilk Orta Doğu ülkesi olduğumuz için çok heyecan duyduğunu düşünüyorum."

3-2-1 Müzesi kapılarını bu yılın başlarında açtı. Müzede daimi koleksiyonunun bir parçası olarak sporla ilgili 16 bin obje bulunuyor ve ödünç olarak verilen 3 bin parça daha var. 

Buradaki "Sporcular Salonu" (The Hall of Athletes), dünyanın dört bir yanından uluslararası sporları temsil eden 90 sporcu için özel olarak oluşturuldu. Müze Müdürü Abdulla Yusuf El Mulla bu bölüm hakkında "Sporcular hikayelerini anlatıyor ve ziyaretçilere ilham veriyor. Burada gençleri de gördüğümüz için çok mutluyuz. Müzeyi geziyorlar ve bir gün bu müzede Sporcular Salonu’nda yer almayı ümit ediyorlar." ifadelerini kullanıyor. 

Abdulla Yusuf El Mulla, Katar’ın sporda doğancılık, inci dalgıçlığı ve deve yarışı gibi geleneksel sporlarla yaptığı mütevazı başlangıcın ardından bugün Dünya Kupası gibi uluslarası turnuvalara ev sahipliği yapıyor olmasının, onu özellikle ilham verici kıldığını söylüyor. 

El Mulla, "Bu müze sadece Katar için değil, Katar’da yer alıyor ancak aslında bütün Arap dünyasına hitap ediyor. Orta Doğu’da bir ilk. 19 bin metre karelik bir alan üzerinde kurulu ve Katar dışından da çok sayıda turist çekiyor." şeklinde konuşuyor. 

Serginin "Tarih Yazımı" bölümü ise yeni tarihi anlar kaydedildiği müddetçe büyümeye devam edecek. Sergi küratörü Pearce, "Eserleri Dünya Kupası’yla birlikte toplayacağız bu yüzden tarih yazacak olayları henüz bilmiyoruz. Her Dünya Kupası kendi hikayelerini çıkarır. Bu belli bir hakemin gösterdiği belli bir kırmızı kart olabilir. Bu turnuvada en önemli golün atıldığı maçtaki top olabilir. Bir forma ve hatta bazı taraftarların stadyuma getirdiği hatıralar bile olabilir. Bunlar heyecan verici." diyor.

El Mulla ise "Bu koleksiyonları dünyanın herhangi bir yerinde bulmak kolay değil. Ve burada tek bir çatı altında toplanıyor. Hepsi burada. Ülkemle gurur duymamı sağlıyorlar." ifadelerini kullanıyor. 

3-2-1 Müzesi, açıldıktan sonra dört ay içinde 98 bin ziyaretçi ağırladı ve Dünya Kupası’nın sonuna kadar yarım milyon ziyaretçi hedefliyor.  

İlham veren, eğiten ve aydınlatan sanat

İyi bir sanatsürükler. İlham verir, eğitir ve hatta aydınlatır. Ancak dünyada sanatın herkes için ulaşılabilir olduğu çok fazla yer yok. Katar bunu değiştirmeye çalışıyor. Dünya Kupası öncesinde kamu sanatına olan taahhüdünü iki katına çıkardı.

Sanat sizi Hamad Uluslararası Havaalanı’na indiğiniz andan itibaren takip ediyor.

KAWS’ın büyük boy heykeli, Tom Claasen’ın Katar’ın ulusal kuşu "Falcon"u ya da ünlü "Sarı Ayı" ile Katar’ın sizi 2022’de sanatsal bir ortamın parçası olmaya davet ettiği çok açık. 

Katar Müzeleri Kamu Sanatları Bölümü Küratöryel Planlama Başkanı Sarah Foryame Lawler, "Bence bu çoğumuza hitap eden bir şey ve bu da onunla etkileşim kurabileceğiniz, deneyimleyebileceğiniz anlamına geliyor. Her şey kendi yorumunuza sahip olmakla ilgili. Katar ve Sanat ile ilgili olarak bunun diyaloğu teşvik etmek için harika bir yol olduğunu düşünüyorum. Kentin farklı bölgelerini harekete geçirmek ve şehrin içinde sanatın olmadığı alanları harekete geçirmek için harika bir yol. Sanatı buralara getirir ve insanların kolay bir şekilde bağlantı kurmasına izin verirsiniz." şeklinde konuşuyor. 

REKLAM

Ve bu diyalog havaalanının çok daha ötesine uzanıyor. Ulusal Müze gibi klasik mekanlardaki kamu sanatı eserleri ülkenin tarihine hayat veriyor. 

Fransız sanatçı Roch Vandromme’un Çöl Gülü binasının gölgesine sığınan dört deve heykelinden oluşan “On Their Way” isimli eseri, eski göçebe yaşam tarzını yansıtıyor. 

Simone Fattal’ın “Denize Açılan Kapılar” eseri ise tekne ve balık petroglifleriyle, ulusun okyanusla olan yakın ilişkisine atıfta bulunuyor. 

Sanat eserlerinin bazıları işlevsel şekilde tasarlanırken bazıları ise yalnızca kalabalık caddeleri süslüyor. Ve Katar’ın futbol stadyumlarına da Dünya Kupası düşünülerek heykeller yerleştiriliyor.

Katarlı sanatçı Faraj Daham’ın "Gemi" adlı eseri, 10 metrelik bir yüksekliğe uzanıyor. El-Cenub Stadyumu’nda yer alan eser, geleneksel Arap yelkenlilerinden ilham alan biçimiyle, yine ülkenin denizle olan bağını hatırlatıyor. 

REKLAM

Ahmed Bin Ali Stadyumu’nun işlemeli cephesi ise başlı başına bir sanat eseri. Stadyum'un Operasyon Sorumlusu Mario Zraunig, stadyumun sanatsal özelliklerini "Tasarım seçimi bölgenin temasıyla uyumlu, burası çöle yakın bir yer. Ağ cephesinin sembolleri bu bölgeden seçildi. Çöl gülü var, tek bir sembolü temsil eden yerel flora ve fauna var. Bölgenin gücünü temsil eden zırh var. Bütün bu sembollerin bu bölge için çok belirgin ve özel bir anlamı var. Ve bu stadyumun bölge için tasarım dili olacak." şeklinde anlatıyor. 

Stadyum, eski Ahmed Bin Ali Stadyumu’nun yıkımından elde edilen malzemelerin yüzde 80’i kullanılarak Katar 2022 Dünya Kupası için yeniden inşa edildi. Kalan malzemeler geri dönüştürülerek ülke genelinde turnuva boyunca sergilenecek kamu sanatı eserlerine dönüştürüldü. Zraunig, "Çelik yapılar kamu sanatı için kullanıldı. Sanatçılar tüm malzemelerini stadyumdan seçti. Katar’daki sanat projelerine entegre ettiler. Ve stadyumu gelecekteki sanatlarının bir parçası olarak görebilirsiniz." ifadelerini kullanıyor. 

Katar Vakfı’nın Sanat Uzmanı Layla ibrahim Bacha, Dünya Kupası için özel olarak sipariş edilen bir başka parçanın önünde duruyor. "Come Togerher", Koreli Sanatçı Choi Jeong Hwa tarafından Eğitim Şehri Stadyumu’nu ziyaret eden taraftarlar için tasarlandı.

Layla İbrahim Bacha, eseri "Sanatçı, 2 yıl önce Covid’in hemen öncesinde Katar’a davet edildi ve genel olarak Katar’dan ilham aldı. Şekil itibariyle karahindibağa benziyor ve 100 koldan oluşuyor. Bu kollar futbol topundan yapıldı. Çok renkliler. Bu dikkat çekiyor. Ve geri dönüştürülmüş malzemeleri kullanarak kendi görsel kimliğini korumak için Katar’ın geri dönüştürülmüş mutfak gereçlerini seçti ve bu sanat eserine ekledi." şeklinde anlatıyor. 

Eğitim Şehri kampüsü umulmadık sanat eserleriyle dolu. Fakat bunlar sadece uluslararası sanatçıların eserleri değil. 

REKLAM

Katarlı sanatçı Şeyh Hassan bin Muhammed El Thani’nın eseri "Azzm" kadın hareketine odaklanıyor. 

Lusail’de Şouq Al Mana’nın şaşırtıcı parçası "Egal" ise Katarlı erkekler tarafından takılan geleneksel şapkaları devasa ölçülerde tasvir ediyor.

Sarah Lawler, Şouq Al Mana'ya ilişkin "İki yıldan uzun süredir onunla çalışıyoruz ve yerli bir sanatçının kağıttan bir şeyi heykele dönüştürdüğünü görmek harika bir deneyim. İnsanlar etrafında gezebilir. Dokunabilirler de. Bence çok sayıda insanın, eğer bu kültüre yeterince aşina değillerse 'Bu da nedir?' diye sormasını sağlıyor. Ve diyaloğu teşvik etmek, insanların soru sormasını, düşünmesini ve çalışmanın neyle ilgili olduğunu merak etmesini sağlamak da kamu sanatının özüdür." ifadelerini kullanıyor. 

Metroda, bir kavşakta ya da çölün ortasında... 100’den fazla kamu sanatı eseri Dünya Kupası öncesi ülkenin dört bir yanına yerleştirilecek ve sanatı günlük hayatın bir parçası haline getirecek.