Putin, Xi, Modi, Erdoğan ve Pezeşkiyan'ı bir araya getiren Kazan'daki BRICS zirvesi, Rusya'nın Batı'nın izolasyonuna meydan okumasını ve bloğun artan etkisini yansıtıyor.
REKLAM
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin önümüzdeki günlerde aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın da bulunduğu çok sayıda dünya lideriyle bir araya gelecek.
Liderler, Ukrayna'da devam eden savaş ve uluslararası tutuklama emri kapsamında Putin'in izole edilebileceği yönündeki spekülasyonlara rağmen salı günü Rusya'nın Kazan kentinde BRICS zirvesinde buluşacak.
Başlangıçta Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika tarafından oluşturulan BRICS, bu yıl önemli ölçüde genişledi. Yeni üyeler arasında İran, Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan yer alıyor.
Türkiye, Azerbaycan ve Malezya da gruba resmen başvuruda bulundu ve diğer ülkeler de gruba katılmaya ilgi duyduklarını ifade ettiler.
Rus yetkililer zirveyi şimdiden büyük bir başarı olarak görüyor. Putin'in dış politika yardımcısı Yuri Ushakov'a göre, 32 ülke katılımını teyit etti ve 20'den fazla devlet başkanı zirveye katılacak.
Ushakov, Putin'in yaklaşık 20 ikili görüşme yapmayı planladığını belirterek, bunun Rusya topraklarında "şimdiye kadar düzenlenen en büyük dış politika etkinliği" olabileceğini öne sürdü.
BRICS son zamanlarda neden daha önemli hale geldi?
Putin için bu etkinlik hem sembolik hem de pratik açıdan çok önemli. Batı ile yaşanan gerginliklere rağmen Rusya'nın küresel müttefiklerinin yanında durduğunu gösteriyor. Pratik düzeyde ise Kremlin zirveyi ekonomisini ve savaş gücünü geliştirmeye yönelik anlaşmaları müzakere etmek için kullanacak.
Analistler, diğer katılımcılar için zirvenin küresel sahnedeki söylemlerini güçlendirmek için bir fırsat sunduğunu belirtiyor.
Çin ve Hindistan Rusya için özellikle önemli ortaklar. Moskova, Hindistan'ın Rus mallarının önemli bir alıcısı olması, Çin'in ise Rusya'nın askeri çabaları için kritik öneme sahip çift kullanımlı mallar sağlayabilmesi sayesinde ticareti genişletmenin ve Batı yaptırımlarından kaçınmanın yollarını arayacak.
Ayrıca Rusya, Çin, Hindistan, Suudi Arabistan ve Brezilya gibi kilit oyuncuların yer alacağı bir platformun ABD yaptırımlarından muaf olabileceği umuduyla, küresel SWIFT ağını pas geçecek alternatif bir ödeme sistemi için daha geniş bir destek kazanmayı hedefliyor.
Bir diğer kilit katılımcı olan İran'ın Rusya ile stratejik bir ortaklığı resmileştirmesi bekleniyor. Bu adım, İran'ın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya'ya insansız hava araçları (İHA) sağladığı iddialarının ardından geldi. Bunun karşılığında Tahran, İsrail'den gelebilecek tehditlere karşı savunmak için gelişmiş Rus silahları istiyor.
Çin, BRICS'i ABD liderliğindeki küresel düzene alternatifleri teşvik etmenin bir yolu olarak görüyor. Pekin, bloğun genişlemesinin kilit savunucularından biri ve Kazan zirvesi grup içindeki ekonomik, teknolojik ve askeri bağları derinleştirecektir.
Putin, Xi ile yakın ilişkisini vurgulamaya çalışacak olsa da uzmanlar, Xi tarafsız bir duruş sergilemeye çalışırken Çin'in özellikle Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı konusunda ince bir mesafe koyduğuna dair işaretler arıyor.
Hindistan lideri Modi'nin hassas bir denge kurması, bir yandan ülkesinin Rusya ile uzun yıllara dayanan bağlarını sürdürürken diğer yandan da Batı'nın Moskova'yı barışa teşvik etme yönündeki baskılarına karşı dikkatli olması bekleniyor.
Türkiye, BRICS'e katılacak mı?
Zirvede topluluğun genişlemesine yönelik önerilerin de görüşülmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018'de özel davetli olarak katıldığı BRICS zirvesinde Türkiye'nin de üyelikle ilgilendiğini belirtmişti. Ushakov, Türkiye'nin tam üyelik başvurusunda bulunduğunu belirtirken, Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov da, "Evet, Türkiye BRICS'e katılmaya ilgi gösteriyor," demişti.
Türkiye'nin BRICS'e üyelik için başvuruda bulunduğu iddiaları üzerine Euronews'ün ulaştığı Dışişleri Bakanlığı kaynakları BRICS üyeliği sürecine yönelik soruları yanıtsız bıraktı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçtiğimiz aylarda konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Türkiye Avrupa Birliği'ne (AB) tam üye olarak kabul edilseydi BRICS arayışında olmazdı," ifadelerini kullandı.
Batı karşısında hayal kırıklığına uğrayan Erdoğan'ın zirveyi kendi konumunu güçlendirmek ve farklı küresel güç blokları arasında gezinmek amacıyla kullanacağı düşünülüyor.
Öte yandan Putin için bu zirve, Batı'nın kendisini izole etme çabalarının başarısız olduğunu gösterirken, yükselen ekonomilerin daha güçlü bir uluslararası rol arayışıyla değişen küresel güç dengesinin altını çizecek.