Serbest bırakılması geciken ve İsrail ile Hamas arasındaki kırılgan anlaşmada ilk büyük krize yol açan Arbel Yehoud'un da aralarında bulunduğu üç İsrailli rehinenin daha Cuma gününden önce Hamas tarafından serbest bırakılması bekleniyor.
REKLAM
İsrail ve Hamas arasında arabuluculuk yapan Katar, Pazartesi günü erken saatlerde İsrailli bir sivil rehinenin serbest bırakılması ve Filistinlilerin kuzey Gazze'ye dönmelerine izin verilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Duyuru, İsrail'in Arbel Yehoud adlı kadın sivilin cumartesi günü serbest bırakılan dört kadın askerden önce Hamas tarafından serbest bırakılması gerektiğini söylemesinin ardından geldi.
İsrail ayrıca, Hamas'ı önümüzdeki haftalarda serbest bırakılacak rehinelerin koşullarına ilişkin ayrıntılı bilgi vermemekle suçladı.
Sonuç olarak İsrailli yetkililer, cumartesi günkü rehinelerin serbest bırakılmasının ardından varılan ateşkes anlaşmasında kararlaştırıldığı üzere, Gazze'nin kuzeyine dönmeyi uman binlerce Filistinlinin güvenli geçişine izin vermeyi reddetti.
Katar'dan yapılan açıklamada, Hamas'ın sivil rehine Arbel Yehoud ile birlikte diğer iki rehineyi cuma gününden önce teslim edeceği belirtildi. Pazartesi günü ise İsrailli yetkililer anlaşmanın bir parçası olarak Filistinlilerin kuzey Gazze'ye dönmelerine izin verileceğini açıkladı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, asker Agam Berger'in de aralarında bulunduğu rehinelerin perşembe günü serbest bırakılacağı belirtildi ve Filistinlilerin de pazartesi günü itibarıyla kuzeye geçebilecekleri teyit edildi.
İsrail ordusu, Filistinlilerin yerel saatle sabah 07:00'den itibaren yürüyerek geçmeye başlayabileceğini belirtti. Böylece on binlerce kişi savaşın başlamasından bu yana ilk kez Gazze'nin kuzeyine dönüyor.
Kalan rehinelerin aileleri için karışık duygular
Gazze'deki esaretten kurtarılan dört İsrailli kadın askerin yakınları, sevdiklerine kavuşmalarından bu yana kamuoyuna yaptıkları ilk açıklamalarda pazar günü sevinç ve şükranlarını dile getirdiler ancak kalan tüm rehineler evlerine dönene kadar mücadelelerinin sona ermeyeceğini vurguladılar.
Rehinelerden birinin babası olan Yoni Levy kadın rehinelerin tıbbi değerlendirmelerinin sürdüğü hastanede basına yaptığı açıklamada, "Naama şimdi burada bizimle birlikte güvende, ailesi ve arkadaşlarıyla çevrili ve korunuyor. Ancak mücadele bitmedi," dedi. "Eve getirmemiz gereken 90 rehine daha var. Onlar bizim oğullarımız ve kızlarımız, devletimizin üzerine kurulduğu temeller."
20 yaşındaki Karina Ariev, 20 yaşındaki Daniella Gilboa, 20 yaşındaki Naama Levy ve 19 yaşındaki Liri Albag, 15 aydan fazla süren esaretin ardından cumartesi günü Hamas tarafından serbest bırakıldı.
Hastane yetkilileri dört kadının durumunun stabil olduğunu açıkladı.
Buna karşılık İsrail 200 Filistinli mahkûmu serbest bıraktı.
Daniella'nın annesi Orly Gilboa kızının "zayıf ve solgun döndüğünü" ancak "kaçırıldığı günkü kadar harika ve yetenekli olduğunu" söyledi.
Şeba Tıp Merkezi sözcüsü pazar günü erken saatlerde, mevcut ateşkes kapsamında Gazze'den serbest bırakılan üç kadın rehinenin hastaneden taburcu edildiğini bildirdi.
Gazze'de rehin tutulan iki oğlu olan Itzik Horn, "cehennemden" serbest bırakılan dört rehine için mutluluk duyduğunu ancak bundan sonra olacaklardan da korktuğunu belirtiyor.
46 yaşındaki Iair Horn'un ateşkesin ilk aşamasında serbest bırakılması bekleniyor ancak 38 yaşındaki kardeşi Eitan serbest bırakılmayacak.
"Bir yandan (ilk aşamada serbest bırakılacaklar) listesinde bir oğlum var ama diğer oğlum yok," diyen Horn, İsrail'in anlaşmanın ilk bölümünden sonra çatışmalara yeniden başlamayacağını umduğunu söyledi.
Yeni göreve başlayan ABD Başkanı Donald Trump'a hem müzakereciler hem de İsrail hükümeti üzerinde baskı kurmaya devam etmesi çağrısında bulundu.
Itzik, "Herkesi oradan çıkarmak zorundayız," dedi.
Ateşkesin ikinci aşamasına ilişkin belirsizlik
Bir yılı aşkın süredir devam eden müzakerelerin ardından bu ayın başlarında varılan ateşkes, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın saldırısıyla tetiklenen 15 aylık savaşı sona erdirmeyi ve yüzlerce Filistinli mahkuma karşılık Gazze'de halen tutulan rehineleri serbest bırakmayı amaçlıyor.
Halen 90 civarında rehine tutuluyor ve İsrailli yetkililer bunların en az üçte birinin, hatta yarısının ilk saldırıda öldürüldüğünü ya da esaret altındayken öldüğünü düşünüyor.
Ateşkesin ilk aşaması Mart ayı başına kadar sürecek ve toplam 33 rehine ile yaklaşık 2.000 Filistinli mahkûmun serbest bırakılmasını içeriyor.
İkinci ve çok daha zor olan aşama ise henüz müzakere edilmedi.
Hamas, savaş sona ermeden kalan rehineleri serbest bırakmayacağını belirtirken, İsrail de Hamas yok edilene kadar saldırılarına devam edeceği tehdidinde bulundu.
Serbest bırakılacak 33 kişi arasında yer almayan rehine Omri Miran'ın babası Dani Miran da umudunu Başkan Trump'a bağladığını belirtiyor.
"Ben umut doluyum ve biz ailelerin çoğu da umudunu Başkan Trump'a bağlamış durumda. Çünkü hükümetimiz - artık hiçbir şey yapmıyorlar, nasıl karar vereceklerini bilmiyorlar, herkesi geri getirmek için ne gerekiyorsa yapmaları için zorlanmaları, baskı altına alınmaları gerekiyor. Ben oğlumu geri istiyorum."
İkinci aşama için müzakereler 19 Ocak'ta varılan ateşkesin 16'ıncı günü olan 3 Şubat'ta başlayacak.
İsrail ateşkesin ilk aşamasından sonra nasıl devam edeceğine karar vereceğini belirterek, Hamas'ın askeri ve siyasi kabiliyetleri ortadan kaldırılmadan Gazze'den tamamen çekilmeyi kabul etmeyeceğini de ifade etti.
Hamas ise İsrail tüm askerlerini bölgeden çekene kadar son rehineleri teslim etmeyeceği konusunda ısrar ediyor.
Her iki tarafın da Gazze'yi yönetmek için bir plan üzerinde anlaşması gerekecek.