ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Panama Kanalı'nın yönetimini görüşmek üzere Pazar günü Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino ile bir araya geldi.
REKLAM
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino'yu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'in Panama Kanalı üzerindeki etkisini azaltmadığı takdirde ülkesinin Washington'un olası misillemesiyle karşı karşıya kalabileceği konusunda uyardı.
ABD'nin en üst düzey diplomatı olarak ilk yurtdışı gezisine çıkan Rubio, küresel ticaret için hayati önem taşıyan kanalın yönetimi konusunda Trump yönetiminin baskılarına direnen Mulino ile pazar günü bir görüşme gerçekleştirdi.
Mulino, Rubio ile görüşmesini "saygılı" ve "olumlu" olarak nitelendirdi ve Rubio'nun "kanalı geri almak ya da güç kullanmak gibi bir tehditte bulunmadığını" belirtti.
Rubio, Mulino'ya Trump'ın Çin'in kanal bölgesindeki varlığının ABD'nin 1999 yılında kanalı Panama'ya devretmesine yol açan bir anlaşmayı ihlal edebileceğini düşündüğünü belirtti. Bu anlaşma, ABD tarafından inşa edilen kanalın kalıcı olarak tarafsız kalmasını öngörüyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı toplantının özetinde, "Bakan Rubio bu statükonun kabul edilemez olduğunu ve acil değişiklikler yapılmadığı takdirde ABD'nin antlaşma kapsamındaki haklarını korumak için gerekli tedbirleri almasını gerektireceğini açıkça ifade etti," dedi.
Mulino, "anlaşmaya ve geçerliliğine karşı gerçek bir tehdit olduğunu hissetmediğini" söyledi.
Panama Devlet Başkanı, mevcut anlaşmanın süresi dolduğunda hükümetinin Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ne katılımını yenilemeyeceğini de sözlerine ekledi.
Dünya çapında altyapı projelerine fon sağlayan bu girişim, gelişmekte olan ülkeleri Çin'e ağır borç yükü altına soktuğu gerekçesiyle eleştiriliyor.
Rubio daha sonra, kanalın Panama'nın elinde kalacağını ve tüm ülkelere açık olacağını belirten kanal yöneticisi Ricaurte Vasquez ile gün batımında kanalı gezdi.
ABD'li diplomatın ziyareti, Çin'in küresel ticaret yolları üzerindeki etkisine ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde gerçekleşti. Geçtiğimiz hafta kanalın her iki ucunda Çin tarafından işletilen liman tesislerinin kanalı Pekin'in siyasi baskısına karşı savunmasız hale getirdiği konusunda uyarıda bulundu.
Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada, "[Trump] kanalı yeniden yönetmek istediğini açıkça ifade etti. Açıkçası, Panamalılar bu fikrin büyük hayranı değiller. Bu mesaj çok net bir şekilde iletildi," dedi.
Mulino'nun Panama'nın mülkiyet konusunda pazarlık yapmayacağı yönündeki kesin tutumuna rağmen, hükümetin Hong Kong merkezli Hutchison Ports şirketini kanal operasyonlarının yönetiminden uzaklaştırarak bir uzlaşmayı düşünebileceği yönündeki spekülasyonlar devam ediyor.
Firmaya operasyonları denetlemesi için 25 yıllık ihalesiz bir uzatma verildi ancak devam eden bir denetim yeniden bir ihale sürecine yol açabilir.
Trump'ın operasyonları ABD'li ya da Avrupalı bir şirkete devretmekten memnun olup olmayacağı ya da yönetiminin kanal yönetimi üzerinde daha geniş bir kontrol isteyip istemediği belirsizliğini koruyor.
Kuzey Kore, Rubio'nun açıklamalarını kınadı
Ayrı bir gelişme olarak Kuzey Kore pazartesi günü Trump yönetimine yönelik ilk doğrudan eleştirisini yayınlayarak, Rubio'nun ülkeyi "haydut" bir devlet olarak nitelendirmesini kınadı.
Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "ABD dış politikasından sorumlu kişinin düşmanca sözleri ve eylemleri, ABD'nin DPRK'ya (Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti) yönelik değişmeyen düşmanca politikasının bir kez daha teyit edilmesine vesile oldu," denildi.
"Rubio'nun kaba ve saçma sapan sözleri, yeni ABD yönetiminin Kuzey Kore'ye ilişkin yanlış görüşünü doğrudan ortaya koyuyor ve ABD'nin çıkarlarını istediği gibi geliştirmesine asla yardımcı olmayacak," denildi.
Açıklamada, Rubio'nun 30 Ocak'ta The Megyn Kelly Show'da dış politika önceliklerini tartışırken Kuzey Kore ve İran'dan "haydut devletler" olarak bahsettiği sözlerine atıfta bulunuldu.
ABD uzun zamandır Kuzey Kore'yi haydut devlet olarak nitelendirirken, Pyongyang'ın tepkisi, Trump'ın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'a yönelik son açılımlarına rağmen Washington'a karşı çatışmacı tutumunu sürdüreceğini gösteriyor.
Trump 23 Ocak'ta Fox News'e verdiği mülakatta Kim'i "akıllı bir adam" olarak nitelendirdi ve diplomasiye yeniden angaje olmaya istekli olduğunu belirtti.
Trump, Kim'e tekrar ulaşıp ulaşmayacağı sorulduğunda "Evet, ulaşacağım," yanıtını verdi.