Dr. Kamil İdris, ülkedeki iç savaşın 2023'te başlamasından iki yıl sonra ülkenin geçiş hükümetini kurmaktan sorumlu olacak.
REKLAM
Sudan'ın ordu komutanı, iki yıl önce patlak veren iç savaştan bu yana, özellikle Mart ayında paramiliter güçlerin başkentten çıkarılmasıyla artan askeri kazanımların ardından, eski bir BM yetkilisini Afrika ülkesinin ilk başbakanı olarak atadı.
Daha önce Sudan'ın BM misyonunda hukuk danışmanı olarak çalışan ve cumhurbaşkanlığına adaylığını koyan bir diplomat olan Dr. Kamil İdris, çatışmalarla parçalanan ülkede bir geçiş hükümeti kurmayı hedefleyecek.
Pazartesi günü Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) komutanı General Abdulfettah el-Burhan tarafından atanan İdris, aynı zamanda Sudan'ın geçici egemen konseyinin de başkanlığını yürütüyor.
İdris, Burhan'ın 30 Nisan'da başbakan vekili olarak atadığı diplomat Dafallah Al-Haj Ali'nin yerini aldı.
Hızlı Destek Güçleri'ni (RSF) başkentten püskürtmek de dahil olmak üzere aylardır süren askeri ilerlemelerden güç alan ordu, ülke siyasetine normallik görüntüsü kazandırmayı hedefliyor. Burhan bir geçiş hükümeti kurulmasını destekliyor.
Ancak bu ayın başlarında RSF, SAF'a bağlı yönetimin merkezi olan ve daha önce çoğunlukla güvenli bir sığınak olarak kalan Port Sudan'a saldırmaya başladı.
Chatham House Afrika Programı Kıdemli Araştırmacısı Ahmed Soliman Euronews'e yaptığı açıklamada, insansız hava araçlarının saldırılarının kritik altyapıyı vurmak ve ordunun sivillerin güvenliğini sağlayamadığını göstermek için tasarlandığını söyledi.
İdris'in atanması, son başbakan Abdullah Hamduk'un ülkedeki siyasi güçler arasındaki anlaşmazlıkları çözememesi üzerine Ocak 2022'de istifa etmesinden üç yıldan fazla bir süre sonra, hem SAF hem de RSF'nin siyasi meşruiyetlerini tesis etmeye çalıştıkları bir dönemde gerçekleşti.
Savaş, Nisan 2023'te SAF ile RSF arasında Hartum'da patlak veren ve kısa sürede başkentin ötesine yayılan gerilimin ardından başladı.
Şubat ayında RSF ve müttefikleri Kenya'nın başkenti Nairobi'de ordu destekli yönetime meydan okuyacak paralel bir hükümet kurmayı amaçlayan bir siyasi tüzük imzaladı. "Laik, demokratik ve ademi merkeziyetçi bir devlet" çağrısında bulunan tüzük, Sudan'ın parçalanmasına ilişkin endişeleri arttırdı.
BM ve uluslararası insan hakları gruplarına göre savaşa, hem SAF hem de RSF tarafından işlenen ve savaş suçu ve insanlığa karşı suç anlamına gelebilecek toplu tecavüz ve etnik motivasyonlu cinayetler de dahil olmak üzere zulümler damgasını vurdu.
Geçtiğimiz ay Uluslararası Af Örgütü, RSF'nin yaygın cinsel şiddet uyguladığını tespit eden bir soruşturma yayınladı ve bunun insanlığa karşı olası suçlar anlamına geldiğini söyledi.
Çatışmalarda ölenlerin sayısına ilişkin tahminler 24 bin'den 150 bin'e kadar geniş bir yelpazede değişiyor. Yaklaşık 13 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı, bunların 4 milyonu ülkeyi terk etti.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'ne (OHCHR) göre, Sudan'ın bazı bölgelerinde kıtlık yaşanıyor ve nüfusun yaklaşık yarısı -yaklaşık 25 milyon kişi- akut gıda güvensizliği yaşıyor.