Euronews’e konuşan bir Washington yetkilisine göre, ABD tarihinde ilk kez bir Pentagon şefi, Ukrayna’ya askeri desteğin koordine edileceği toplantıya katılmayacak.
REKLAM
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth'in Çarşamba günü Brüksel'de NATO öncülüğünde 50'den fazla savunma bakanının katılımıyla düzenlenen toplantıya katılmayacağı bildirildi. Bu durum, Washington’un Ukrayna’ya verdiği desteği geri çektiğine dair bir başka işaret olarak değerlendiriliyor.
ABD'nin üç yıl önce Rusya'nın Şubat 2022'deki geniş çaplı işgalinin ardından Ukrayna'ya askeri yardımı koordine etmek için uluslararası bir grup oluşturmasından bu yana ilk kez bir Pentagon şefi savunma bakanları toplantısında bulunmayacak.
Hegseth'in NATO Ukrayna Savunma Temas Grubu (UDCG) toplantısına katılmayacağı, Euronews'e konuşan ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü tarafından da doğrulandı.
ABD'nin NATO Büyükelçisi Matthew Whitaker onun yerini alacak. Hegseth perşembe günü yapılacak NATO savunma bakanları toplantısına katılacak.
UDCG, Hegseth'in selefi Lloyd Austin tarafından kuruldu ve 50'den fazla üye ülke, ABD'den 66,5 milyar dolardan (58 milyar euro) fazla olmak üzere, Ukrayna'ya toplu olarak yaklaşık 126 milyar dolarlık (111 milyar euro) silah ve askeri yardım sağladı.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana ABD'nin Ukrayna'ya askeri ya da silah yardımı yapacağına dair yeni bir açıklama yapılmadı.
Hegseth şubat ayında UDCG'nin liderliğini Almanya ve İngiltere'ye devretti ve Washington'un artık aylık toplantılarda bir rol oynamayacağını ifade etti.
NATO savunma bakanlarının bu hafta, haziran sonunda Lahey'de yapılacak ve Trump'ın da katılması beklenen NATO liderler zirvesi öncesinde, savunma harcamalarının GSYH'nin yüzde 2'sinden yüzde 5'ine çıkarılmasına yönelik önerilere son şeklini vermeleri bekleniyor.
ABD Başkanı yüzde 5'lik hedef için çağrıda bulundu ve bu talep, NATO şefi Mark Rutte tarafından da desteklendi. Ancak NATO'nun ABD dahil 32 üyesinden hiçbiri şu anda bu seviyeye ulaşmış değil.
Yüzde 5'lik hedefin, harcamaların yüzde 3,5'inin doğrudan savunmaya, yüzde 1,5'inin ise siber savaş ve kritik altyapı gibi "savunmayla ilgili" konulara ayrılması bekleniyor.
Euronews'e konuşan bir NATO yetkilisi, "Yüzde 3,5'lik oran bize ABD ile denklik sağlıyor," dedi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, "savunma ile ilgili harcamaların" ne anlama geldiği üzerinde çalışılması gerektiğini, bazı NATO ülkelerinin yol yapımı da dahil olmak üzere "askeri hareketlilik" gibi şeylerin bu tür harcamaların bir parçası olarak kabul edilmesi için bastırdığını söyledi.
Kaynak, ülkelerin önerilen yüzde 5'lik hedefe ne zaman ulaşmaları gerektiğinin de tartışılacağını belirtti.
Harcamalarda yapılması planlanan artış, ABD'nin Avrupa'nın güvenlik yükünün kıta tarafından üstlenilmesi yönündeki taleplerine yanıt niteliği taşıyor.
Gündem Ukrayna
Rusya'nın Ukrayna'yı topyekûn işgali Lahey'deki NATO zirvesinin ana konularından biri olacak ancak zirvenin, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'nin ön planda olduğu ve Kiev'in Washington ile ilişkilerinin Biden yönetimi altında geliştiği geçen yıl Washington'da düzenlenen etkinlikten çok farklı olması bekleniyor.
Zelenskiy bu hafta yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın NATO zirvesine davet edildiğini ancak üye olmadığı için ülkesinin zirveye nasıl katılacağını bilmediğini söyledi.
Euronews'e konuşan bazı kaynaklar da Zelenskiy'nin zirvede hazır bulunması gerektiği konusunda geniş bir mutabakat olduğunu belirtti.
Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan bir NATO yetkilisi, "Eğer orada olmazsa bu bir halkla ilişkiler felaketi olur," dedi. Başka bir kaynağa göre ise Hollanda Kralı'nın Zelenskiy'i açılış gecesinde NATO liderleri için verilecek bir akşam yemeğine davet etmesi bekleniyor.
Pazartesi günü yetkililer, Rusya ve Ukrayna arasında iki haftadan biraz daha uzun bir süre içinde yapılan ikinci tur doğrudan barış görüşmelerinin çatışmayı sona erdirme yönünde hiçbir ilerleme kaydetmediğini söyledi.
Görüşmeler, Ukrayna'nın Rus hava üslerine yönelik yıkıcı bir insansız hava aracı saldırısı başlatması ve Rusya'nın Kiev'e karşı savaştaki en büyük insansız hava aracı saldırısını düzenlemesi ile her iki tarafın da şaşırtıcı uzun menzilli saldırılarından bir gün sonra gerçekleşti.
Euronews'e konuşan NATO yetkilileri, Ukrayna ordusunun son günlerde Rus hedeflerine yönelik yoğun saldırılarına rağmen Rusya'nın ilerleyişinden endişe duyduklarını söyledi.
NATO yetkilisi, "Ukrayna'nın son birkaç günde başardığı şey dahiyane bir hamleydi," dedi.
Yetkili, "Hepimiz bu konuda olumlu düşünüyoruz - çocukları ve sivil altyapıyı öldürme kapasitesinin bir kısmını ortadan kaldırdılar," diye ekledi.
Ancak Ukrayna'nın Rusya'nın bombardıman filosuna yönelik Örümcek Ağı Operasyonu saldırısı Moskova için büyük bir gerileme olarak görülse de sahadaki durumu temelden değiştirmiyor.
Kiev'e göre, 100'den fazla Ukrayna insansız hava aracı hafta sonu Rusya'nın stratejik hava üslerini vurarak ülkenin bombardıman uçaklarının neredeyse üçte birini imha etti ya da hasar verdi.
NATO yetkilisi "Bu savaş alanını değiştirmiyor - savaş alanındaki gerçek şu ki Rusya kilometre kare kilometre kare ilerleme kaydediyor," dedi.
Euronews'e konuşan yetkili, "Ve bu operasyon ne kadar büyük olursa olsun, Rusya'nın ilerlediği ve Ukrayna'nın çok zor bir dönemden geçtiği gerçeğini durdurmuyor," dedi. "Pazar günkü büyük başarı bu gerçeği ortadan kaldıramaz."