Kiev, zorla sınır dışı edilen Ukraynalı çocukların listesini teslim ederek Kremlin'den çocukları evlerine geri göndermesini talep etti.
REKLAM
Pazartesi günü İstanbul'da yapılan doğrudan görüşmelerin ikinci turunda Ukrayna, Rusya'ya zorla sınır dışı ettiği çocukların bir listesini teslim etti.
Kiev, olası bir ateşkesin ve uzun vadede bir barış anlaşmasının kilit unsurlarından biri olarak zorla sınır dışı edilen çocukları geri getirme taahhüdünü yineleyerek Moskova'nın bu çocukları Ukrayna'ya iade etmesini istiyor.
Ukrayna delegasyonu başkanı Rustem Umerov, "Eğer Rusya gerçekten bir barış sürecine bağlıysa, bu listedeki çocukların en azından yarısının geri dönmesi olumludur," dedi.
Rus delegasyonu başkanı Vladimir Medinsky, 339 Ukraynalı çocuğun isimlerinin yer aldığı listeyi gösterdi.
Kremlin temsilcisi Ukrayna'yı "kayıp çocuklar konusunda iyi kalpli Avrupalılara yönelik bir gösteri sahnelemekle" suçladı.
Medinsky'ye göre listedeki her bir isim üzerinde "çalışılacak."
"Kurumlarımızın herhangi bir yerinde benzer soyadları ve adları olan çocuklar olup olmadığı, ebeveynlerin veya yasal akrabaların daha fazla başvurusu buna eklenmelidir," diye ekledi.
"Bu onların tesislerimizde olduğu anlamına gelmiyor. Bu, bu çocukların (nerede olduklarının) bilinmediği anlamına geliyor. Belki Ukrayna'da, belki başka bir yerde, belki de Norveç'teler," dedi.
Euronews'in müzakerelerin bu yönünü bildiren kaynaklarına göre, Moskova listedeki her çocuğun tam olarak nerede olduğunu biliyor.
Zorla sınır dışı edilen çocukların listesi
Kiev ve Moskova, zorla sınır dışı edilen Ukraynalı çocuklar konusunu hiçbir zaman doğrudan bir biçimde gündeme getirmedi.
Ukrayna, Rusya'nın bugüne kadar 19 bin 500'den fazla çocuğu sınır dışı ettiğini doğrulayabildi. Bunlar, haklarında detaylı bilgi toplanan çocuklar. Ukrayna'daki ikamet yerleri ve Rusya'daki bölgesel konumları bilinmektedir.
Sadece bin 350'si geri gönderildi ve her bir geri dönüşe üçüncü taraf bir devlet, özellikle de Katar, Güney Afrika ve Vatikan aracılık etti.
Bu nedenle Rus heyeti pazartesi günü İstanbul'da yapılan doğrudan görüşmeler sırasında Kiev'den isim listesini almayı beklemediği için şaşırdı.
Euronews'e bilgi veren kaynaklar Moskova'nın 10 çocuğu iade etmeye hazır olduğunu ancak Kiev'in "barış sürecinin ilerletilmesinde iyi niyet gösterme" konusunda "farklı bir tutum ve beklentileri" olduğunu söyledi.
Euronews kaynakları, 339 ismin zorla alıkonulan toplam çocuk sayısının yüzde 2'sinden az olduğu düşünüldüğünde, Kiev'in neden daha kapsamlı bir liste sunmadığı sorusuna, bunun önceki deneyimlere dayanan bir karar olduğunu açıkladı.
Kaynak, "Moskova'nın isimleri kontrol etmenin daha uzun sürdüğünü iddia ederek zaman kazanmaya çalışması ve Ukraynalı çocukların kimliklerini daha da değiştirmeye çalışarak takip etmeyi imkansız hale getirmesi riski var," dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Mariana Betsa'ya göre Rusya yasa dışı olarak sınır dışı edilen çocukların kimliklerini kasıtlı olarak siliyor.
Özellikle Rusya'da evlat edinmeye zorlanan küçük çocuklar söz konusu olduğunda isimler ve kimlikler değiştiriliyor.
ABD merkezli Institute for the Study of War (ISW) adlı düşünce kuruluşu, Ukraynalı insan hakları aktivistlerinin ifşaatlarına atıfta bulunarak, çocukların çalınmasının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in önceliklerinden biri olduğunu belirtti.
ISW, 18 Şubat 2022 tarihli Kremlin belgelerinde Ukraynalı çocukların işgal altındaki Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki yetimhanelerden alınarak "insani tahliye" adı altında Rusya'ya getirilmesi planlarının yer aldığını ortaya çıkardı.
Euronews'e konuşan ve müzakerelerin bu yönünü bilen kaynaklar, Kiev'in listesinde henüz Rusya'ya taşınmamış ve geçici olarak işgal edilmiş topraklarda kalan çocukların isimlerinin de yer aldığını söyledi.
"Bunlar sadece fiziksel olarak Rusya topraklarına taşınan çocuklar değil, aynı zamanda Rusya tarafından geçici olarak işgal edilen Ukrayna topraklarında kalırken şu anda Rus işgali ve kontrolü altında sıkışıp kalan çocuklar," dediler.
Ukraynalı çocukların geri dönüşü için son tarih ve koşullar
Ukrayna ve Rusya 16 Mayıs'ta İstanbul'da ilk kez bir araya geldiklerinde, görüşmelerden sonraki 10 gün içinde gerçekleşen savaş esirlerinin takası konusunda anlaşmaya varmışlardı.
Ukrayna'nın sınır dışı edilen çocukların listesini Rusya'ya ilettiği Pazartesi günkü ikinci tur görüşmelerde de bir başka savaş esiri takası üzerinde anlaşmaya varıldı.
Kiev şimdi Moskova'nın çocukları daha fazla gecikme olmaksızın mümkün olan en kısa sürede iade etmesini umuyor.
Müzakerelerin askeri boyutunda fazla ilerleme kaydedilememesi, Moskova'nın insani boyutta "iyi niyetini" göstermesi için bir fırsat.
Euronews kaynakları, Moskova'nın çocukların nerede olduğunu bildiğini yineleyerek, "Eğer göstermek istiyorlarsa, daha fazla gecikme olmadan iyi niyetlerini göstermenin yolunu bulacaklar ve bunu hızlı bir şekilde kanıtlayacaklar," dedi.
Rusya bunu geçmişte Ukraynalı çocukların iadesi konusunda Kiev'e yardımcı olan Katar, Güney Afrika ya da Vatikan'ın arabuluculuğuyla da yapabilir.
Moskova "barış memorandumu" önerisinde, savaş alanı ve toprak tavizlerine ilişkin maksimalist taleplerinin hiçbirini yumuşatmadı ve Ukrayna'nın hiçbir zaman kontrol etmediği topraklar da dahil olmak üzere topraklarını terk etmesini talep etmeye devam ediyor.
ABD'nin baskısı ve yeni, daha sert yaptırımlar yaklaşırken Moskova, müzakerelerin yeniden başlamasından bu yana doğrudan görüşmelerin somut sonuçlar veren tek yönünün bu olduğu göz önüne alındığında, Kiev ile insani yardım yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğine karar vermelidir.
Müzakerelerin bir sonraki üçüncü turunun Haziran ayı sonunda yapılması bekleniyor.