ABD Başkanı Donald Trump yeniden Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi.
REKLAM
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazartesi günü ABD Başkanı Donald Trump’a, onu Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdiğini söyledi ve Nobel Komitesi’ne gönderdiği mektubu Trump’a verdi.
Trump, ABD içinden ve yurt dışından politikacılar tarafından daha önce de defalarca aday gösterildi — ancak bu, gizli bir sürecin sadece küçük bir adımı.
Trump’ın önceki adaylıkları
Trump’ı aday gösterenler arasında ABD Temsilciler Meclisi’nden bir grup Cumhuriyetçi ve iki Norveçli milletvekili yer aldı. Bu gruplar, 2018’de Kuzey Kore ile nükleer gerilimi hafifletme çabaları nedeniyle onu ayrı ayrı aday gösterdi. Norveçlilerden biri, 2021 ödülü için Orta Doğu’daki çalışmalarından dolayı tekrar aday gösterdi; aynı şekilde bir İsveçli milletvekili de benzer bir adımda bulundu.
Tüm adaylıklar geçerli değildi: Norveç Nobel Komitesi, 2018’de kimliği çalınmış bir kişinin Trump’ı en az iki kez aday gösterdiğini duyurmuştu.
Kimler aday gösterebilir?
Adaylıklar sadece devlet başkanları, ulusal düzeydeki politikacılar, üniversite profesörleri, dış politika enstitüsü yöneticileri, önceki Nobel Ödülü sahipleri ve Norveç Nobel Komitesi üyeleri gibi belirli kişi ve kurumlar tarafından yapılabilir.
Gizli süreç
Tüm adaylıklar toplandıktan sonra, Norveç parlamentosu tarafından atanan beş üyeden oluşan komite, adayların uygun kişiler olup olmadığını kontrol eder.
Komiteye göre, bir kişi kendini aday gösteremez.
Adaylıklar kamuoyuna açıklanmaz ve Nobel tüzüğü, jüri üyelerinin karar süreçlerini 50 yıl boyunca konuşmasını yasaklar. Ancak aday gösterenler kendi önerilerini açıklayabilir.
Adaylıklar her yıl 1 Şubat’a kadar teslim edilmelidir — yani Netanyahu’nun başvurusu 2026 yılı içindi.
Kazananlar her yıl Ekim’de açıklanır, ödül töreni ise Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta yapılır.
Nobel Ödülleri, İsveçli zengin sanayici ve dinamit mucidi Alfred Nobel’in vasiyetiyle tıp, fizik, kimya, edebiyat ve barış dallarında kuruldu. Ekonomi ödülü ise daha sonra İsveç Merkez Bankası tarafından eklendi ve aynı zamanda verilir.
Barış ödülü
Nobel’in dileğine göre barış ödülü, “ülkeler arasında kardeşlik için en çok ya da en iyi çalışmayı yapan kişiye” verilir.
Barış ödülü komitesi, önceki yıl içinde elde edilen başarıları düzenli olarak ödüllendiren tek komitedir — ve ödül sadece Norveç’in Oslo kentinde verilir. Diğer bilim ödüllerinde ise, Stockholm’de jüri, herhangi bir keşfin zaman içinde geçerliliğini kanıtlamasını bekler; bu yüzden ödül bazen onlarca yıl sonra verilir.
Eski ABD Başkanı Barack Obama, görevde henüz dokuz ayını doldurmuşken 2009’da barış ödülünü aldı. Bu karar ABD’de sert eleştirilerle karşılandı, çünkü birçok kişi Obama’nın henüz yeterince etkili olmadığını savundu.
Eski ABD Başkanı Jimmy Carter ise Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra yaptığı çalışmalar nedeniyle 2002’de Nobel Barış Ödülü’nü kazandı.