BM destekli IPC, Gazze'de kıtlık uyarısında bulunarak, acil önlem alınmadığı takdirde yaygın ölümler yaşanacağını öngörüyor. Devam eden savaş nedeniyle bölgede açlık ve yetersiz beslenme giderek artıyor.
REKLAM
Gıda krizleri konusunda önde gelen küresel otoritelerden biri olan BM destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) salı günü yaptığı açıklamada, acil önlem alınmadığı takdirde Gazze'de "yaygın ölüm" yaşanacağı tahmininde bulundu.
IPC tarafından yapılan uyarıda, "Gazze Şeridi'nde şu anda en kötü senaryo olan kıtlık yaşanıyor," denildi. "Yaygın açlık, yetersiz beslenme ve hastalıkların açlığa bağlı ölümlerde artışa yol açtığını gösteren çok sayıda kanıt bulunuyor. Şimdi harekete geçilmemesi, Şerit'in büyük bölümünde yaygın ölümlere yol açacaktır."
IPC uyarısı resmi bir kıtlık ilanı niteliği taşımıyor ve gözlemci, bu konuda "gecikmeksizin" daha fazla analiz yapacağını belirtti.
Uyarı, Gazze'de bir deri bir kemik kalmış çocukların fotoğrafları ve yaklaşık 22 aydır süren İsrail-Hamas savaşının ortasında açlığa bağlı onlarca ölümün rapor edilmesinin ardından geldi.
Küresel baskı, İsrail'in hafta sonu Gazze'nin bazı bölgelerinde çatışmalara günlük insani yardım molaları verilmesi ve hava yardımları da dahil olmak üzere önlemler açıklamasına yol açtı.
BM ve sahadaki Filistinliler çok az şeyin değiştiğini belirtiyor ve çaresiz kalabalıklar, teslimat kamyonlarını hedeflerine bile ulaşamadan boşaltmaya devam ediyor.
IPC'ye göre, Gazze 2 yılda kıtlığın eşiğine geldi ancak İsrail'in "giderek daha sıkı hale gelen ablukaları" da dahil olmak üzere son gelişmeler durumu "dramatik bir şekilde kötüleştirdi."
Açlık, yetersiz beslenme ve ölüm
Bir bölgede hanelerin en az yüzde 20'sinde aşırı gıda eksikliği varsa, 5 yaşın altındaki çocukların yüzde 30'undan fazlası akut olarak yetersiz besleniyorsa ve her 10 bin kişide 2 kişi veya 4 çocuk açlık veya yetersiz beslenme ve hastalık nedeniyle ölüyorsa o bölge kıtlık bölgesi olarak sınıflandırılıyor.
IPC, 2011'de Somali'de, 2017 ve 2020'de Güney Sudan'da ve geçen yıl Sudan'ın batı Darfur bölgesinin bazı kesimlerinde olmak üzere sadece birkaç kez kıtlık ilan etti.
Gözlemcinin son uyarısında, Gazze'nin büyük bölümünde gıda tüketimi ve Gazze Şeridi'nde akut yetersiz beslenme için kıtlık eşiklerine ulaşıldığı ifade edildi.
Savaştan zarar gören ve 2 milyondan fazla kişinin yaşadığı Filistin bölgesinde temel sağlık ve diğer hizmetler çökmüş durumda.
Hastaneler 5 yaş altı çocuklarda açlığa bağlı ölümlerde hızlı bir artış olduğunu bildiriyor. BM Dünya Gıda Programı'na göre, her 3 kişiden 1'i günlerce gıdasız kalıyor.
"Çatışmaların sona erdirilmesi ve engelsiz, geniş çaplı, hayat kurtarıcı insani yardım müdahalesine izin verilmesi için derhal harekete geçilmelidir. Bu, daha fazla ölüm ve feci insani acıları durdurmanın tek yoludur," denildi.
IPC'nin, gözlemcinin bulgularını bağımsız olarak analiz eden ve doğrulayan Kıtlık İnceleme Komitesi, salı günü Gazze için yapılan son uyarıyı destekleyerek, "Her ne kadar insani yardıma erişimin son derece kısıtlı olması, kapsamlı veri toplanmasını engellese de, mevcut kanıtlar açlık, yetersiz beslenme ve ölümlerin hızla arttığını açıkça ortaya koymaktadır," ifadelerini kullandı.
İsrail'in önlemleri eleştiriliyor
İsrail savaş boyunca yardımları çeşitli derecelerde kısıtladı. Mart ayında, 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlediği saldırı sırasında aldığı rehineleri serbest bırakması için Hamas'a baskı yapmak amacıyla yakıt, gıda ve ilaç dahil olmak üzere tüm malların girişini kesti.
İsrail ayrıca, Hamas'ı defalarca kez insani yardımları savaş rantı elde etmek ve kendisini daha da güçlendirmek için kullanmakla suçladı ancak herhangi bir kanıt sunmadı ve militan grup da bu iddiaları reddetti.
Bu önlemler mayıs ayında hafifletildi ancak İsrail aynı zamanda kaos ve şiddet nedeniyle engellenen ABD destekli yeni bir yardım dağıtım sistemi ile ilerledi.
BM önderliğindeki geleneksel insani yardım kurumları, teslimatların İsrail'in askeri kısıtlamaları ve yağmalama olayları nedeniyle engellendiğini ve insanların konvoylara ulaşmak için izdiham oluşturduğunu belirtiyor.
IPC uyarısında Gazze'nin yüzde 88'inin askerileştirilmiş bölgeler içinde ya da tahliye emri altında olduğu belirtilerek, "Gazze genelinde gıdaya erişim şu anda endişe verici derecede düzensiz ve son derece tehlikeli," denildi.
İsrail, Gazze'ye girebilecek yardım kamyonu sayısında bir sınırlama olmadığını belirtirken, yardım grupları son insani yardım önlemlerinin giderek kötüleşen açlıkla mücadelede yetersiz kaldığını belirtiyor.
Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) pazartesi günü yaptığı açıklamada, yardımların havadan indirilmesini etkisiz ve tehlikeli olarak nitelendirerek, bölgeye kamyonlardan daha az yardım ulaştırdıklarını belirtti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Gazze'de kimsenin açlıktan ölmediğini ve savaş sırasında yeterince yardım yapıldığını, "aksi takdirde Gazzelilerin olmayacağını" söyledi. Ordu pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Gazze'de açlık çekildiğine dair yanlış iddiaları" eleştirdi.
Ancak İsrail'in en yakın müttefiki olan ABD, bu konuda aynı fikirde değil gibi görünüyor. ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü yaptığı İsrail'in tutumuyla çelişen açıklamada, Gazze'de "gerçek bir açlık" olduğunu söyledi.
İskoçya'ya gerçekleştirdiği bir ziyarette konuşan Trump, ABD'nin herhangi bir çit ya da sınır olmaksızın gıda merkezleri kuracağını belirtti ve İsrail'in yardım erişimini iyileştirebileceğini öne sürdü.
Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in Gazze'de devam eden savaşında hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısının 60 binden fazla olduğunu açıkladı.
İsrail ordusu ise savaşın başlamasından bu yana yaklaşık 900 askerinin öldüğünü açıkladı.