AB yeni anlaşma taslağını reddederek, daha güçlü iklim taahhütleri ve fosil yakıt tartışmaları çağrısında bulundu.
BM iklim görüşmelerine katılan delegeler cumartesi gününün erken saatlerine kadar, pek çok ülkenin küresel ısınmanın nedeni olan petrol, gaz ve kömürün yakılarak enerji sağlanması konusunu açıkça dile getirmesi de dahil olmak üzere bir dizi öneri üzerinde ortak bir zemin bulmak için çalıştılar.
Görüşmelerin cuma günü tamamlanması planlanırken, müzakereciler bu süreyi aştı. Ülkeler kapalı kapılar ardında üst düzey müzakerelere geçerken, görüşmeleri ne zaman bitirebilecekleri belli değildi.
Brezilya'nın yeni taslak önerisi, iklim değişikliğinden en çok etkilenen savunmasız ülkelere mali yardım ve ülkelerin dünyayı ısıtan emisyonlarını azaltmaya yönelik ulusal planlarını sertleştirmelerini içeren dört zor konuyu ele alıyor.
AB mevcut taslağı reddetti. Herhangi bir anlaşma yaklaşık 200 katılımcı ülke arasında bir uzlaşmaya varılmasına bağlı.
Bir de dünyanın giderek artan aşırı hava koşullarına neden olan fosil yakıtların kullanımdan kaldırılmasına yönelik ayrıntılı bir yol haritası oluşturulması konusundaki anlaşmazlık var.
Böyle bir plan, iki yıl önce Dubai'deki iklim görüşmelerinde üzerinde anlaşmaya varılan tek bir cümleyi - fosil yakıtlardan "uzaklaşmak" - genişletecektir.
Ancak herhangi bir takvim ya da süreç belirtilmedi ve Suudi Arabistan ve Rusya gibi güçlü petrol üreticisi ülkeler buna karşı çıkıyor.
AB'den taslak anlaşmaya ret
80'den fazla ülke daha güçlü bir yönlendirme çağrısında bulundu. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da bu ayın başlarında bu yönde baskı yaptı.
AB taslak anlaşmayı reddetti ve daha güçlü iklim taahhütleri ve fosil yakıt tartışmaları çağrısında bulundu
Komisyon Üyesi Wopke Hoekstra taslağa şiddetle karşı çıktı ve AB müzakerecilerini, güçlü emisyon azaltıcı tedbirler taleplerinin yerine getirilmemesi halinde görüşmelerden çekilmekle tehdit etti.
Cuma günü sona ermesi beklenen görüşmeler, süregelen anlaşmazlıklar nedeniyle devam etti. COP30 Başkanı Andre Correa do Lago birlik olunması gerektiğinin altını çizdi.
Brezilya'nın metin olarak da adlandırılan önerileri, perşembe günü Amazon'un kıyısında COP30 olarak bilinen konferansın pavyonlarına kısa süreliğine yayılan bir yangının hemen ardından geldi.
Sera gazı emisyonlarına geçiş geri döndürülemez
Fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması konusunda teklif, "düşük sera gazı emisyonları ve iklime dirençli kalkınmaya doğru küresel geçişin geri döndürülemez ve geleceğin trendi olduğunu kabul ettiği" ile alakalı.
Metin ayrıca, küresel ısınmayı 1800'lerin ortalarına kıyasla 1,5 santigrat derece ile sınırlama hedefini belirleyen 2015 iklim görüşmelerine atıfta bulunarak "Paris Anlaşmasının işe yaradığını kabul etmekte ve daha ileri ve daha hızlı gitmeye karar vermektedir."
Bu yıl sunulan 119 ulusal emisyon azaltma planının ısınmayı 1.5 derece ile sınırlandırmaya yaklaşmaması önemli bir sorun.
Metinde fosil yakıtlara geçişle ilgili bir yol haritasına yer verilmemiş olsa da, önümüzdeki birkaç yıl için ayrı bir yol haritasında yer alacak bir planla ilgili muğlak ifadeler içeren bir bölüm yer alabilir.
Metnin yeterince ileri gitmediğini düşünen 36 ülke arasında İngiltere, Fransa ve Almanya gibi zengin ülkelerin yanı sıra iklim açısından hassas küçük adalar Palau, Marshall Adaları ve Vanuatu da bulunuyordu.
Bu görüşmelerde anlaşmalara, resmî olarak hiçbir ülke itiraz etmediğinde varılır ve genellikle birçok müzakere turu gerektirir.
Uygulamada görüşmeler, anlaşmaların kabul edilmesi ve başkanlığın itirazları not ettikten sonra toplantıyı ertelemesiyle sona erebiliyor.
Brezilya başkanlığı, alışılagelmiş küçük grup toplantıları yerine, cuma gününün büyük bölümünde kapalı kapılar ardında ülkelerin üst düzey yetkililerini bir araya getirdi.
Bu, herhangi bir ülkenin arka oda anlaşmalarının dışında bırakıldığı hissini azaltmak için tasarlandı, ancak ülkelerin itirazlarını kamuoyunun görmesine izin vermiyor.
Bu yılki zirve, Amazon yağmur ormanlarının kıyısındaki bir Brezilya şehri olan Belem'de yapılıyor.