Anlaşmaların iptali, Rusya'nın güvenlik ve teknik iş birliği konularında Batı'dan giderek uzaklaştığını gösteriyor.
Rusya, cuma günü yayımlanan bir kararnameyle Portekiz, Fransa ve Kanada ile onlarca yıllık askeri iş birliği anlaşmalarını feshetti.
Devlet medyası TASS haber ajansına göre yetkililer, 1989 ile 2000 yılları arasında imzalanan üç anlaşmanın artık stratejik açıdan önem taşımadığını belirtti.
Anlaşmalar, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya ile Batı arasındaki ilişkilerin iyileştiği bir dönemde imzalanmıştı.
Kanada ile yapılan anlaşma, Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla Soğuk Savaş’ın fiilen sona erdiğini gösteren 1989 yılındaki gelişmelerden sadece birkaç hafta sonra, Sovyet lider Mihail Gorbaçov’un Batılı ülkelerle ilişkileri onarmaya çalıştığı dönemde imzalanmıştı.
1994 tarihli Fransa ile yapılan anlaşma, dönemin Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in Rusya’yı Avrupa güvenlik yapılarıyla bütünleştirme yönündeki daha geniş kapsamlı girişimlerinin ardından geldi.
Yeltsin, başlangıçta Rusya’nın NATO’ya katılabileceğini veya ittifakla özel bir ortaklık geliştirebileceğini umuyordu. Fransa ile imzalanan anlaşmalar, her iki ülkenin krizler sırasında danışmasını ve Avrupa’da “barış ve dayanışma ağı” kurmayı taahhüt etmesini sağladı.
2000 tarihli Portekiz ile yapılan anlaşma, araştırmacıların 1990’lar ve 2000’lerde Rusya-Portekiz ilişkileri için en verimli dönem olarak tanımladığı zamanda imzalandı.
O tarihten sonra, Kremlin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NATO ve Batı’ya karşı giderek daha düşmanca bir tutum sergiledi. Batı’yı bilerek Rusya’ya yaklaşmakla suçlayarak ve Moskova’nın Ukrayna’daki kapsamlı savaşından kısmen sorumlu tutarak, kanıt sunmadan eleştirilerde bulundu.
Rusya’nın Ukrayna’nın olası NATO üyeliğine karşı direnci, sızdırılan 28 maddelik ABD-Rusya anlaşmasının önemli taleplerinden biriydi. Kiev ve analizcilere göre bu anlaşma, gelecekte Ukrayna’ya yönelik başka bir işgalin kapısını açık bırakıyor.
Cuma günü alınan karar, temmuz ayında benzer bir adımı takiben geldi. Başbakan Mihail Mişustin, 1996 tarihli Almanya ile askeri-teknik iş birliği anlaşmasını iptal etmişti. Dışişleri Bakanlığı, Berlin’i “açıkça düşmanca bir politika” izlemekle ve “giderek artan saldırgan militarist emellere sahip olmakla” suçladı.
Anlaşmaların iptali, Rusya'nın güvenlik ve teknik iş birliği konularında Batı'dan giderek uzaklaştığını gösteriyor.
Portekiz ve Fransa, Avrupa Komisyonu’nun dondurulan Rus varlıklarının Ukrayna’ya kredi sağlamak için kullanılmasına yönelik önerilerini destekliyor. Avrupa Birliği’nde yaklaşık 210 milyar euro değerinde Rus devlet varlığı dondurulmuş durumda ve bunların çoğu Belçika’daki Euroclear’da tutuluyor.
AB, bu dondurulan varlıkların Ukrayna’ya nasıl yardım sağlamak için kullanılacağı konusunda tartışmalar yürütüyor. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre, Ukrayna önümüzdeki iki yıl içinde yaklaşık 65 milyar dolarlık bir bütçe açığıyla karşı karşıya bulunuyor.
Ukrayna, Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı kapsamlı işgalin ardından, Batılı müttefiklerinden mali ve askerî desteğe bağımlı hale geldi.