İngiltere'de Avrupa Birliği (AB) ile imzaladığı Brexit anlaşmasıyla ilgili sunulan yeni yasa tasarısı tartışma yarattı. Hukuk uzmanları, önerilen bu planın Londra'nın geçen yıl Brüksel ile imzaladığı Brexit anlaşmasını doğrudan ihlal edeceği anlamına geldiğini söylüyor.
REKLAMİngiltere'de, Avrupa Birliği (AB) ile imzalanan Brexit anlaşmasıyla ilgili sunulan yeni yasa tasarısı tartışma yarattı.
Hukuk uzmanları, önerilen bu planın Londra'nın geçen yıl Brüksel ile imzaladığı Brexit anlaşmasını doğrudan ihlal edeceği anlamına geldiğini söylüyor.
Tasarı, bakanlara Ekim 2019'da Kuzey İrlanda'ya giren ve çıkan mallar için kararlaştırılan kuralların bazı kısımlarını "reddetme" yetkisi veriyor.
Avrupa Birliği liderleri, resmi olarak Kuzey İrlanda Protokolü olarak bilinen bu kuralların yasal olarak bağlayıcı olduğunu ve bu kuralların çiğnenmesinin uluslararası hukukun ihlali olacağını duyurdu.
Kuzey İrlanda'dan sorumlu İngiliz bakan Brandon Lewis, yeni Birleşik Krallık tasarısının uluslararası hukuku "çok özel ve sınırlı bir şekilde" çiğneyeceğini kaydetti.
Ancak King's College London'daki Dickson Poon Hukuk Fakültesi'nden Dr. Holger Hestermeyer'e göre uluslararası hukukun sözde "kısmi" ihlalleri mevcut değil.
Euronews'e konuşan Hestermeyer, "Bu, uluslararası hukukun ihlal edildiğinin duyurulması ve bu şaşırtıcı ve bildiğim kadarıyla parlamentoda eşi görülmemiş bir şey" diyor.
Hestermeyer, çarşamba günü açıklanan yeni tasarının AB'den çekilme anlaşmasının bazı kısımlarının İngiltere'de uygulanmasını doğrudan engelleyeceğini kaydetti.
Bakanlar anlaşmaları geçersiz kılıyor
Yeni tasarı Bakanların Kuzey İrlanda'dan Birleşik Krallık'ın diğer bölgelerine seyahat eden malları kontrol etme kurallarını geçersiz kılmasına ve Protokol'ün devlet yardımı ile ilgili maddelerini değiştirmesine izin veriyor.
İngiltere merkezli hükümet enstitüsü düşünce kuruluşunun bir ortağı Raphael Hogarth, tasarının mevcut veya anlaşmalarla uyumsuz olup olmadığına bakılmaksızın yasaları değiştirmeye çalıştığını söyledi. Ona göre İngiliz hükümeti "tamamen haksız bir güç yaratmaya çalışıyor."
Cambridge Üniversitesi'nde Avrupa Birliği hukuku profesörü Catherine Barnard, tasarının, bakanların eylemlerini hukuka aykırı bulamayacağına dair "İngiltere mahkemelerine açık talimatlar" içerdiğini söyledi.
Birleşik Krallık'ın bir parçası olan Kuzey İrlanda, AB üyesi olmaya devam eden İrlanda Cumhuriyeti ile paylaştığı sınır nedeniyle Brexit sürecinde en büyük tartışma konularından biri.
Şu anda sınır açık ve buradan geçen mallar veya insanlar üzerinde gümrük kontrolü yapılmıyor. Ancak anlaşmasız bir Brexit durumunda 499 kilometrelik sınır boyunca muhafızlar yerleştirmek veya hatta bir "duvar örmek" anlamına gelebilirdi.
Ayrıca, fiziksel bir ayrılığın, 1999'da yürürlüğe giren "Hayırlı Cuma Anlaşmasını tehdit edebileceğine dair korkular da vardı.
Birleşik Krallık ile AB arasında imzalanan Protokol, kapsamlı bir Brexit anlaşması olmasa bile bir bölünmenin olmamasını ve sınır kontrollerinin uygulanmamasını sağlamak için tasarlandı.
Hestermeyer, bu noktada "Kuzey İrlanda Protokolünün, İrlanda adasında sınır istememe sorunu için bir serbest ticaret anlaşması olmasa bile sıkı ve uygulanabilir bir çözüm olması gerekiyordu" diyor.
AB, İngiltere'nin Brexit anlaşmasına uymasını istedi
AB, İngiltere'nin Brexit ayrılık anlaşmasına ve uluslararası hukuka uymasını talep etti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "İngiltere'nin Brexit ayrılık anlaşmasının bazı maddelerine uymayabileceği" yönünde çıkan haberlerin ardından sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu.
REKLAMVon der Leyen, Brexit anlaşmasına uyulmamasının uluslararası hukuku ihlal etmek anlamını taşıyacağını ve bunun güveni zayıflatacağını belirterek, gelecekteki müreffeh ilişkilerin temelinin taraf devletlerin yaptıkları antlaşmalara uyma zorunluluğu (Ahde Vefa ilkesi) olduğuna işaret etti.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel de konuyla ilgili paylaşımında, "Brexit ayrılık anlaşmasını her iki taraf imzaladı ve onayladı. Bunun tam olarak uygulanması gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası hukuk ihlalinin kabul edilemez olduğunu vurgulayan Michel, bunun karşılıklı güvene zarar vereceğini belirtti.
Süreç ne aşamada?
AB'den 31 Ocak'ta ayrılan İngiltere, Birlikle ticaret başta olmak üzere ikili ilişkiler konusunda kapsamlı müzakereler yürütüyor.
Müzakerelerde ticaretin yanı sıra balıkçılık, havacılık, ilaç ve güvenliğe kadar çeşitli konular ele alınıyor.
REKLAMAnlaşmaya varılamaması halinde iki taraf arasındaki ticari ilişkiler, 31 Aralık 2020 sonrasında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına göre yapılacak.
Bu tarihe kadar olan geçiş süreci boyunca İngiltere, AB kurallarına bağlı kalmayı sürdürüyor.