Fransız hükümeti önümüzdeki yıl 60 milyar euro'luk bir tasarruf sağlamaya çalışıyor ve bunun bir kısmı 'istisnai' ve 'geçici' vergi artışları yoluyla sağlanacak.
REKLAM
Fransa'da yaklaşık 65.000 yüksek gelirli hane, 2025 yılında bütçeye toplam 2 milyar euro getirmesi beklenen yeni bir istisnai vergi artışıyla karşı karşıya kalabilir.
Hükümetin 2025 yılı bütçe taslağının parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis tarafından kabul edilmesi halinde, 1 milyar euro'nun üzerinde ciroya sahip şirketlerin yanı sıra yüksek gelirli bireyler de önümüzdeki yıldan itibaren vergi artışıyla karşı karşıya kalacak.
Yeni sunulan taslak bütçe planı, kamu harcamalarında 40 milyar euro'luk kesinti ve kısmen vergilerin arttırılması ve yüksek kar elde eden şirketler ile yıllık geliri 250.000 euro'nun üzerinde olan varlıklı kişiler için yeni, istisnai vergiler getirilmesinden beklenen 20 milyar euro daha içeriyor.
Toplamda alınacak önlemlerle ülkenin bütçe açığının gelecek yıl gayri safi yurt için hasılanın (GSYH) yüzde 5'ine düşürülmesi hedefleniyor.
Fransız azınlık hükümeti, yüzde 6'dan fazla olan cari açığı 2025 yılında GSYH'nin yüzde 5'ine, 2029 yılında ise yüzde 3'üne düşürmek için büyük baskı altında.
Fransa'da zenginleri ilgilendiren vergiler nelerdir?
Yıllık 250.000 euro kazanan Fransız bireyler veya bu miktarın iki katını kazanan çiftler, geçici olarak artırılan bir vergiyle karşı karşıya.
Ancak, bu tür yüksek gelire sahip kişiler zaten "contribution exceptionnelle sur les hauts revenus" (CEHR) adı verilen istisnai bir katkı payı ödemektedir. Bu uygulama 2011 yılında geçici olarak yürürlüğe kondu.
Bu, aylık maaşı yaklaşık 20.000 euro olan kişileri ilgilendirmekte.
Bu vergi şu anda vergilendirilebilir geliri 250.000 euro'yu aşan bekarlar için yüzde 3 veya bir çift için 500.000 euro'dur. Bu oran 500.000 euro'yu (çiftler için 1 milyon euro) aşan gelirler için yüzde 4'e yükselmektedir.
Bütçe taslağı, zenginlerin üç yıllık bir süre için asgari ortalama oranları en az yüzde 20 olacak şekilde mevcut CEHR üzerinde fazlalık ödemelerini önermektedir.
Vergi, referans vergilendirilebilir gelirden sonra ödenir ve geriye dönük olabilir, yani bütçe planları Fransız parlamentosu tarafından onaylanırsa 2024 yılında kazanılan gelir bu vergiye tabi olabilir.
Bu arada, temettüler, sermaye kazançları ve kira gelirleri halihazırda daha fazla katkı payı ve vergiye tabidir.
Buna ek olarak, mülk sahibi olmak da belirli bir değerden sonra Fransız servet vergisine tabidir. (Genel olarak servet vergilerinin aksine, Fransa'da servet vergisi olarak adlandırılan vergi yalnızca mülk varlıklarından sonra ödenir, ancak Fransızların başka ülkelerdeki mülklerinden sonra ödeme yapmaları gerekir).
Varlık vergisi de kademeli bir vergi olup, toplam net vergilendirilebilir servete bağlı olarak yüzde 0 ile yüzde 1,5 arasında değişmektedir.
Fransızlar geleneksel olarak emlak yatırımını tercih etmektedir ve eğer bu emlak kiraya verilirse, toplam gelir vergisi zaten kayda değerdir. Söz konusu gelir yeterince yüksekse, yüzde 45 olan mevcut en yüksek gelir vergisi seviyesine, yüzde 4'e kadar çıkabilen istisnai katkıya tabi olmakla kalmaz, aynı zamanda yüzde 17,2'lik bir sosyal katkıya da tabi olur.
Bu oran şu anda toplamda yüzde 66.2'ye ulaşmaktadır. En zenginlerin gelirleri üzerindeki mevcut vergileri daha da arttırma girişimi, dönemin Cumhurbaşkanı François Hollande'ın 2012 yılında Fransa'nın en zenginleri üzerindeki yüzde 75'lik gelir vergisi artışının Anayasa Konseyi tarafından yasaklamasını hatırlatabilir.
Artan vergiler zenginleri Fransa'dan uzaklaştıracak mı?
Zenginler bu değişikliklerin bazılarını Haziran ayında Fransa'da erken seçimlerin yapıldığı ve zenginleri vergilendirmeye yönelik fikirleriyle bilinen solun ikinci turdan galip çıktığı dönemde zaten bekliyorlardı.
Fransa'daki zenginlerin ülkeyi terk etmeyi düşündüklerine dair haberler çıkmaya başladı, ancak uzmanlar bütçe taslağı ve kesin rakamlar açıklanmadan önce Euronews Business'a yaptıkları açıklamada güçlü bir hareket görmediklerini söyledi.
RSM Fransa'dan servet ve vergi avukatı Paulo Laurie, "Bazı müvekkillerim 'tamam, gidebilirim' diye endişelerini dile getiriyor" dedi ve ekledi: "Bu sadece endişeleri dile getirmek, aslında hiçbir şey yapılmadı."
Örneğin küresel emlak danışmanlık şirketi Knight Frank'e göre Fransız emlak yatırımları seçimlerden sonra pek değişmedi. Firmanın ortağı Jack Harris, "Önerilen vergi değişikliklerine rağmen, Fransa genelinde birinci sınıf ve ultra birinci sınıf mülklere yönelik güçlü talep görmeye devam ediyoruz. Özellikle seçim sonrasında 20.000.000 euro'yu aşan işlemlerin kaydedilmesi, piyasaya olan güvenin devam ettiğini gösteriyor," dedi.
Harris, Fransa'ya yakın başka yerlerde gayrimenkul yatırımı yapmayı tercih edenler için, "İsviçre ve Monako popüler seçenekler olmaya devam ediyor, ancak cazip bir yaşam tarzı ve cazip mali politikalar sunan İtalya'ya olan ilginin de arttığını görüyoruz," dedi.
Avrupa'nın ikinci büyük ekonomisindeki varlıklarından ve yaşamlarından vazgeçmeyi düşünenler için seçenekler sınırlı. Laurie, "Çünkü sorun şu ki Fransa'dan ayrıldığınızda çıkış vergisine tabi oluyorsunuz," dedi.
Çıkış vergisi, gerçekleşmemiş sermaye kazançları üzerinden alınan gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkı paylarını içeriyor. Bir işletme sahibinin işletmesi satılırsa bu kategoriye giriyor, ancak örneğin gayrimenkul veya hayat sigortası çıkış vergisine tabi değil.
Halihazırda sermaye kazançları, temettüler ve faizler üzerinden yüzde 30'luk sabit bir vergi oranı uygulanmaktadır. Eğer bir kişi Fransa'dan ayrılmak istiyorsa ve işletmesi 800.000 euro'dan fazla değere sahipse, sermaye kazancını beyan etmek zorundadır. Basitçe ifade etmek gerekirse bu, bir şirketin hisse senedi gibi bir varlığın satın alındığı gün ile ülkeden ayrıldığı gün arasındaki fiyat farkıdır.
"Örneğin, 500,000 euro'ya satın aldınız. Şimdi bir milyon değerindeler. Bu durumda 500.000'lik bir sermaye kazancı beyan etmeniz gerekir," diyen Laurie, bu kazancın doğrudan vergilendirilmediğini, ancak ülkeden ayrıldığınız tarihten sonraki iki ya da beş yıl içinde -varlıkların toplam değerine bağlı olarak- söz konusu varlıkları satmaya karar verirseniz vergilendirilebileceğini sözlerine ekledi.
Genellikle, duruma ve insanların taşınmak istediklerini beyan ettikleri ülkeye bağlı olarak, önümüzdeki yıllarda satış yapmaları durumunda nakit depozito olabilecek belirli bir tür teminat koymak gerekir.
Laurie, "Çıkış vergisi için kurallar hangi ülkeye taşınacağınıza bağlı olarak değişiyor," diye ekledi.
"İsviçre'ye taşının. Çok fazla teminat vermeniz gerekir. İspanya'ya gidin. Hiçbir şey vermek zorunda değilsiniz, her seferinde duruma göre değişiyor".
Peki zenginler için gerçekçi olarak geriye ne kalıyor?
Ne olabilir, bazı varlıklarını yurt dışına taşıyabilirler. Ancak bu herkes için mümkün değil, çünkü Fransa'da ikamet ediyorsanız zaten dünya çapındaki varlıklarınız üzerinden vergi ödüyorsunuz.
Her ne kadar servet danışmanlarının ülkeyi terk etmeleri için talep yağdırdığına dair haberler olsa da, en zenginlerin birçoğunun gerçekten taşınacağına dair şüpheler var.
"Fransızlar Fransa'yı seviyor. Fransa'da kalmak istiyorlar," diyen Laurie, vergi artışlarının pek çok kişiyi kaçırmayacağından emin.
Örneğin Fransız milyarder Xavier Niel, RTL'ye verdiği demeçte "ülkeyi en son terk eden ben olacağım" dedi ve gelirine "yüzde 90 vergi konsa bile" kalacağını sözlerine ekledi.