Ocak ayı enflasyon rakamı, enflasyonun hükümet tarafından belirlenen hedefinin oldukça üzerinde seyretmesi nedeniyle İngiltere Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine gitmesini yavaşlatabilir.
Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) tarafından açıklanan resmi rakamlara göre İngiltere'de enflasyon Aralık ayındaki yüzde 2,5 seviyesinden Ocak ayında yüzde 3'e yükselerek son 10 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu oran analistlerin yüzde 2,8 olan beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Beklenenden daha yüksek olan bu artışın, İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) faiz indirimlerini hızlandıracağı yönündeki umutları azaltması bekleniyor.
Enflasyonu bankanın hedefi olan yüzde 2'nin daha da üzerine çıkaran bu artış, büyük ölçüde İşçi Partisi hükümetinin özel okullara ek vergi getirme kararının ardından uçak biletleri, gıda fiyatları ve özel okul ücretlerindeki artışlardan kaynaklandı.
Ekonomistler faiz oranının yüzde 2,8'e yükselmesini bekliyorlardı ancak bu artış büyük bir sürpriz oldu ve İngiltere'nin durgun ekonomik büyümesine ilişkin endişelerin dile getirildiği bir dönemde merkez bankasındaki faiz belirleyicileri arasında endişe yaratması muhtemel.
Bu ayın başlarında banka ana faiz oranını çeyrek puan düşürerek yüzde 4,5'e çekmiş, altı ay içinde üçüncü kez indirime gitmiş ve İngiltere için 2025 büyüme tahminini yarıya indirerek yüzde 0,75'e düşürmüştü.
Büyüme mütevazı kalırsa, büyümenin önemini vurgulayan hükümet için hayal kırıklığı yaratacak bir haber olacak. Büyümenin zor olduğu kanıtlanırken, partinin popülaritesi temmuz ayındaki seçim zaferinden bu yana keskin bir şekilde düştü.
Çoğu ekonomist enflasyonun önümüzdeki aylarda enerji faturalarındaki artış nedeniyle daha da yükseleceğini, ancak yılın ikinci yarısında düşmeye başlayacağını ve bunun da politika yapıcılara faiz oranlarını tekrar düşürme imkanı vereceğini tahmin ediyor.
Eski adı Aberdeen Asset Management olan abrdn'nin baş ekonomist yardımcısı Luke Bartholomew, "Mart ayında yeni bir faiz indirimi pek olası görünmüyor, banka şimdilik kademeli gevşeme hızına devam ediyor," dedi. "Ancak yılın ikinci yarısında faiz indirimlerinin hızlanması, enflasyon baskılarının yeniden yüzde 2'ye doğru yönelmesine bağlı olacaktır," diye ekledi.
Yükseliş 'endişe için gerçek bir neden'
Hisse senedi alım satım platformu Webull UK'nin icra kurulu başkanı (CEO) Nick Saunders bir e-posta notunda şunları söyledi: "Faiz oranları düşerken, enflasyon oranındaki keskin yükseliş Banka'nın ne kadar zor bir yolda yürüdüğünü gösteriyor. Gıda fiyatları ve toptan enerji maliyetleri manşet enflasyon oranını düşük tutarken, yüzde 3'lük rakam gerçek bir endişe kaynağı. Çekirdek enflasyon oranı ise uzun vadede olumsuz bir gidişata işaret etmektedir."
"Düşük mortgage oranları ve gıda maliyetleri hemen hissediliyor, buradaki rahatlama duygusu daha geniş ekonomideki çalkantılı suları yalanlıyor. Başbakan son rakamlarla bazı iyi haberler aldı, ancak yüzde 3'lük enflasyon endişe verici."
Fintech ve finansal hizmetler sağlayıcısı Trade Nation'da kıdemli piyasa analisti olan David Morrison da bir e-posta notunda şunları söyledi: "Bu, hem manşet hem de çekirdek rakamlarda beklenmedik derecede büyük bir sıçramaydı. ONS, artışlara en büyük katkıyı ulaşım, yiyecek ve içecek maliyetlerinin yaptığını söylüyor. Sterlin başlangıçta yükseldi, ancak bu kazanımlardan hızla vazgeçti ve bu sabah çok az değişti.
"Bugün beklenenden daha sıcak gelen rakamlar, İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranlarını daha da düşürmesini zorlaştıracaktır. Ancak piyasalar, Banka'nın bu ayın başlarında yaptığı 25 baz puanlık indirimin ardından parasal genişlemede bir duraklama bekliyordu. Şimdi asıl soru, bu duraklamanın ne kadar sürebileceği ve enflasyonun bundan sonra yükselmeye devam etmesini bekleyebilir miyiz?"
'Yanlış yönde' ilerliyoruz
AJ Bell'de yatırım analizi başkanı olan Laith Khalaf bir e-posta notunda, "Enflasyon şu anda hedeften yüzde 1 uzakta ve yanlış yönde ilerliyor ve tüketiciler bu yıl boyunca fiyatların daha yüksek seyretmesi için kemerlerini bağlasa iyi olur," dedi.
"İngiltere Merkez Bankası enflasyonun üçüncü çeyrekte yüzde 3,7'ye ulaşacağını tahmin ediyor ve bu rakam ABD ticaret politikasından kaynaklanan potansiyel bir tarife şoku olmadan gerçekleşecek. Nisan ayından itibaren Ulusal Sigorta ve Ulusal Yaşam Ücreti'ni artırma kararı da şüphesiz enflasyonist dinamiği besleyecektir. Londra merkezli insan kaynakları yönetimi profesyonellerine yönelik bir dernek olan CIPD tarafından yapılan bir anket, etkilenen işverenlerin yüzde 42'sinin daha yüksek maliyetleri dengelemek için fiyatları artırmayı planladığını ortaya koyuyor.
"Artan fiyatların yanı sıra, daha yüksek Ulusal Sigorta oranlarının da işletmelerin personel istihdam etmenin artan maliyetlerine uyum sağlamasıyla birlikte çalışan sayıları üzerinde baskı yaratması ve bunun da talebi azaltması beklenmektedir. Bu arada Banka'nın merkezi tahminleri, faiz oranı beklentilerine dayalı olarak enflasyonun orta vadede yüzde 2'ye gerileyeceğini göstermektedir. Ancak bu beklentiler, küresel enflasyon korkularının getirileri ve faizleri yükselttiği Ocak ayında ölçülmüştür."