Euro, AB'nin savunma harcamalarını yüzlerce milyar euro artırma planının etkisiyle üst üste ikinci işlem gününde de yükseldi.
REKLAM
Almanya'nın müstakbel Şansölyesi Friedrich Merz'in hükümetin savunma ve altyapı harcamaları için milyarlarca euroluk özel fon ayıracağını açıklamasının ardından euro üst üste ikinci işlem gününde de yükseldi.
Duyuru, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'ya yardımı durdurma kararının ardından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in 800 milyar euroluk (31.3 trilyon Türk Lirası) savunma fonunu harekete geçirme önerisiyle de uyumlu.
Avrupa savunma fonlarının harekete geçirilmesini görüşecek
Salı günü von der Leyen, AB'nin 800 milyar euro değerinde özel fonu harekete geçirecek bir mekanizmayı devreye sokarak, Avrupa'nın savunma ve askeri harcamalarını desteklemeyi planladığını açıkladı. Ayrıca Avrupa'nın "yeniden silahlanma çağında" olduğunu ve "savunma harcamalarını büyük ölçüde artırmaya hazır olduğunu" ifade etti.
Bu açıklama, Washington'un pazartesi günü Ukrayna'ya yönelik tüm askeri yardımları askıya almasının ardından geldi.
Üye ülkelerin savunma harcamalarını "aşırı açık prosedürünü tetiklemeden" arttırmalarına olanak tanıyan bu öneri, yüzde 3 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) açığı eşiğine atıfta bulunuyor.
Komisyon, üye ülkelerin savunma harcamalarını GSYH'nin ortalama yüzde 1.5'i oranında arttırarak önümüzdeki dört yıl içinde 650 milyar euronun serbest bırakılmasını talep ediyor. Komisyon ayrıca 150 milyar euroluk kredinin uzatılmasını ve böylece bloğun harcamalarını arttırmak için 800 milyar euroluk bir paket oluşturulmasını önerdi. Öneri Perşembe günü Brüksel'de 27 ülke liderinin katılacağı zirvede görüşülecek.
AB üyesi ülkeler arasında Almanya, 2009 yılında yürürlüğe giren ve hükümetin bütçe açığını GSYH'nin yüzde 0.35'i ile sınırlayan "borç kırılması" yasası nedeniyle mali harcamalar konusunda kısıtlamalarla karşı karşıya. Merz, savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde 1'inin üzerine çıkarma ve borç kesintisinden muaf tutulma planını açıkladı. Almanya'nın ülkeyi savunmak için "ne gerekiyorsa" yapması gerektiğini belirtti. Halihazırda koalisyon görüşmelerinde bulunan muhafazakar partisi ve SPD, altyapı yatırımları için 500 milyar euroluk özel bir fon da önerdi.
Almanya'nın savunma harcamalarını arttıracağını açıklaması, perşembe günkü zirve öncesinde kıtanın askeri bütçelerini acilen arttırması için büyük bir itici güç olarak görülüyor. Ancak Fransa ve İtalya sınırlı mali kapasiteleri nedeniyle harcamalarını arttırmakta zorlanabilir.
Bloomberg'in haberine göre, Avrupa Yatırım Bankası da askeri amaçlı projeleri finanse etmek üzere yetki alanını genişletmeyi teklif edecek. Banka, 600 milyar euroluk bir bilançoya sahip ancak şu anda sadece hem sivil hem de askeri uygulamaları olan projeleri finanse etmesine izin veriliyor.
Euro son üç ayın en yüksek seviyesine ulaştı
Euro, salı günü ABD doları karşısında 1,06'nın üzerine çıkarak, 12 Kasım 2024'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Parite son iki işlem gününde 2 ABD sentinden fazla artarken, Avrupa borsalarında tüm zamanların en yüksek seviyeleri görüldü ve savunma harcamalarını destekleme planları arasında bloğun ekonomik görünümüne yönelik artan yatırımcı güvenine işaret etti. Almanya'nın potansiyel mali politika değişikliği, ekonomik toparlanmaya ilişkin iyimserliği daha da güçlendirdi.
Avrupa devlet tahvili getirileri de yükseldi. Almanya'nın 10 yıllık tahvil getirileri önceki gün 9 baz puanlık artışın ardından yüzde 2,48'de sabitlenirken, Fransa'nın 10 yıllık devlet tahvil getirisi salı günü bir haftanın en yüksek seviyesine ulaşarak yüzde 3,23'e yükseldi.
Peperstone'da kıdemli araştırma stratejisti olan Michael Brown, "Bu, piyasanın savunma harcamalarında büyük bir artışa ve bunu finanse etmek için ihraçların artmasına hazırlandığı bir dönemde gerçekleşiyor," dedi.
İngiliz sterlini de benzer siyasi ve ekonomik dinamikleri yansıtarak son iki işlem gününde dolar karşısında yükselirken, İngiltere'nin tahvil getirisi de tırmandı.