Mercosur ticaret anlaşmasına karşı çıkan bir karar taslağının usule ilişkin gerekçelerle engellenmesi, parlamenterlerin öfkesine yol açarken anlaşmanın onay sürecini de gergin bir başlangıca sürükledi.
Avrupa Parlamentosu yönetimi çarşamba günü Mercosur anlaşmasına karşı çıkan bir karar taslağını kabul edilemez ilan etti.
Toplam 145 milletvekili tarafından imzalanan belgede, son derece tartışmalı olan ticaret anlaşmasının onay sürecinin askıya alınması amacıyla AB Adalet Divanı'nda dava açılması çağrısında bulunuluyordu.
Ekim ayında AP milletvekilleri tarafından yapılan bir önceki oylama, Parlamento'nun anlaşma konusunda derin bir bölünmüşlük içinde olduğunu göstermiş ve anlaşmanın onaylanması için gerekli olan onaya ilişkin bir soru işareti yaratmıştı. Son önergenin reddedilmesi ise gerilimi daha da alevlendirdi.
Belçikalı Parlamenter Saskia Bricmont (Yeşiller) Euronews'e yaptığı açıklamada, "Parlamenterlerin ayrıcalıkları çiğneniyor ve parlamento faaliyetlerini yürütmeleri engelleniyor," dedi ve ekledi: "Bu çok ciddi bir durum."
Farklı siyasi grupların başkanlarından oluşan bir parlamento organı olan Başkanlar Konferansı Çarşamba günü kararı onayladı. Bu da kararın önümüzdeki hafta Strazburg'da yapılacak bir sonraki genel kurul oturumunun gündemine alınmayacağı anlamına geliyor.
Mercosur ülkeleri - Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay - ile AB arasındaki anlaşma transatlantik bir serbest ticaret bölgesi kurmayı amaçlıyor. İki blok arasında 20 yıl süren tartışmaların ardından Aralık 2024'te imzalanan siyasi anlaşmanın Almanya ve İspanya'nın başını çektiği destekçileri, anlaşmanın AB'ye önemli stratejik pazarlara erişim sağlayacağını umuyorlardı.
Ancak AB çiftçileri ve iklim aktivistleri, Mercosur ülkelerinin haksız rekabetine kapı açacağını ve Yeşil Mutabakat'a ilişkin dönüm noktası niteliğindeki AB mevzuatını tehlikeye atacağını iddia ederek anlaşmaya karşı çıkıyor.
Onay prosedürü üzerinde çatışma
AP milletvekillerinin karar taslağında öne sürdükleri argümanlardan biri, onay sürecinde Ulusal Parlamentoların onayını atlamak için anlaşmayı ticari ve siyasi kısımları arasında bölerek Avrupa Komisyonu'nun yetkisini ihlal ettiğidir.
Ancak Parlamento yönetimi çarşamba günü yaptığı açıklamada Mercosur anlaşmasının AB yargıçlarının önüne getirilmesi talebinin kabul edilemez olduğunu çünkü AB üye ülkelerini temsil eden AB Konsey'inin onay için henüz Parlamento'dan onay istemediğini söyledi.
Onay prosedürü konusunda Parlamento yönetimiyle yaşanan çatışma, anlaşmaya yönelik muhalefetin karar tasarısını destekleyen 145 milletvekilinin çok ötesine geçtiğini ortaya koyan bir oylamadan haftalar sonra geldi.
8 Ekim'de AB'nin Latin Amerika'ya yönelik siyasi stratejisine ilişkin bir başka karar tasarısının Mercosur anlaşmasının imzalanmasını memnuniyetle karşılayan paragrafı 269 milletvekili tarafından reddedilirken 259 milletvekili lehte oy kullanmıştı.
Oylama anlaşmanın destekçilerini hazırlıksız yakaladı. Onlara göre bu anlaşma, Çin'in Latin Amerika'daki etkisini arttırdığı ve ABD'nin AB ihracatına gümrük vergisi koyduğu bir dönemde, Komisyon'un dünya çapında ticaret anlaşmaları imzalama stratejisini hızlandıran gelişmelerin yaşandığı bir dönemde büyük önem taşıyor.
Bununla birlikte, Komisyon tarafından Mercosur ithalatındaki artıştan kaynaklanabilecek potansiyel piyasa aksaklıklarının izlenmesini güçlendirmek için önerilen güvencelere rağmen bazı üye devletler Mercosur anlaşmasına karşı çıkabilir.
Macaristan ve Polonya şu anda anlaşmaya karşı çıkarken, Fransa, İrlanda, Avusturya ve Hollanda'nın onayı bekleniyor.
Resmin tamamının Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'in imzayı kutlamak üzere Latin Amerika'ya uçacağı 20 Aralık tarihine kadar netleşmesi bekleniyor.