Londra ve Washington, ABD’nin İngiliz ilaçlarına gümrük vergisi koymaması konusunda anlaştı. Ancak bu, İngiltere’nin yeni ve ileri teknoloji ilaçlar için daha yüksek fiyat ödemeyi kabul etmesinin ardından mümkün oldu.
Londra ve Washington pazartesi günü, ABD'ye gönderilen İngiliz ilaç ürünlerindeki tarifeleri kaldıran bir anlaşma imzaladıklarını duyurdu.
Washington’un bu tavizine karşılık olarak İngiltere, ilaç şirketlerinin Ulusal Sağlık Hizmeti’ne (NHS) yaptığı geri ödeme oranlarını düşürecek.
Mevcut düzenlemede, ilaç şirketleri markalı ilaç satışlarından elde ettikleri gelirin bir kısmını NHS'ye geri ödüyor; bu, aşırı harcamayı önlemek için tasarlanmış bir sistem.
Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği'nden (USTR) yapılan açıklamaya göre, İngiltere şimdi bu geri ödeme indirimini, mevcut yaklaşık yüzde 23 seviyesinden 2026'da maksimum yüzde 15'e düşürecek. Açıklamada ayrıca, İngiltere'nin yeni ilaçlar için ödediği net fiyatı yüzde 25 oranında artıracağı belirtildi.
Bu hamle, ABD Başkanı Donald Trump'ın, şirketler Amerika'da bir fabrika veya üretim tesisi kurmayı düşünmedikçe, ABD'ye gönderilen markalı veya patentli ilaçlara yüzde 100'e varan tarifeler uygulama tehdidinde bulunmasının ardından geldi.
Eylül ayında gündeme gelen bu ihtimal, büyük üreticileri tedirgin etmişti. İlaç sektörü, AstraZeneca ve GSK gibi devlerin de dahil olduğu İngiltere’nin en güçlü ihracat alanlarından biri olmaya devam ediyor.
Yeni anlaşmanın bir parçası olarak ABD, sektördeki gelecekteki herhangi bir soruşturmada "Başkan Trump'ın görev süresi boyunca" İngiltere'nin ilaç fiyatlandırma uygulamalarını hedef almaktan kaçınacağını bildirdi.
İlaç şirketlerinin İngiltere’ye yönelik şikayetleri
ABD, İngiltere'deki hastaların yeni ilaçlar için Amerikalılara kıyasla çok daha az ödeme yaptığını uzun süredir savunuyor. Bunun ana nedeni, NHS'nin katı fiyatlandırma sistemi.
İngiltere'de, NICE (Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmelliği Enstitüsü) adlı bir devlet kurumu, NHS'nin yeni bir ilaç için ödeme yapıp yapmayacağına, ilacın fiyatını hastaya sağladığı sağlık faydasıyla karşılaştırarak karar vermesine yardımcı oluyor.
Bir tedavi, hastaya sağladığı ilave "sağlıklı yaşam" karşılığında belirli bir seviyeden daha pahalıysa NHS'nin bunu finanse etmesi olası değil. İngiltere’deki sistemin eleştirmenleri bu uygulamanın yenilikçi ve daha iyi ilaçlara olan talebi de bastırdığını öne sürüyor.
İngiliz hükümeti pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD ile yapılan bu “kilit anlaşmanın” İngiltere’nin “on binlerce NHS hastası için ilaç erişimini ve tedarikini güvence altına aldığını” belirtti. Açıklamada ayrıca “çığır açan yeni tedavilerin NHS ön saflarına daha hızlı ulaşacağı” ifade edildi.
Bu yılın başlarında birçok büyük ilaç şirketi, İngiltere’nin zorlu düzenleyici ve ticari ortamını gerekçe göstererek ABD’de büyük yatırımlar açıklarken, İngiltere’deki projelerini ertelemiş veya revize etmişti.
İngiliz İlaç Endüstrisi Birliği’nin (ABPI) yakın tarihli bir raporuna göre, İngiltere’nin ilaç fiyatlandırma ve geri ödeme yaklaşımı, ülkeye yapılan yabancı yatırımda düşüşe yol açtı.
AstraZeneca, Eylül 2025’te Cambridge’deki araştırma tesisine yapmayı planladığı 200 milyon sterlinlik yatırımı durdurduğunu açıkladı. Şirket, bu kararını İngiltere’deki zorlayıcı koşullara bağladı.
Öte yandan GSK, beş yıl içinde 30 milyar dolarlık ABD yatırım paketi açıklamıştı.
Yeni ilaç anlaşması, İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın Trump ile çoğu ihracatta gümrük vergilerini yüzde 10 ile sınırlayan bir anlaşma imzalamasından altı ay sonra geldi.