Yıl boyunca ABD’ye yapılan ihracat gerileme gösterirken, Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Afrika ve Avrupa Birliği gibi diğer pazarlara yapılan sevkiyatlarda güçlü artışlar kaydedildi.
Çin’in ihracatı, bir önceki ay yaşanan beklenmedik daralmanın ardından Kasım ayında yeniden artışa geçti. Ancak ABD’ye yapılan sevkiyatlar yıllık bazda yaklaşık yüzde 29 gerileyerek, üst üste sekizinci ay çift haneli düşüş kaydetti.
Pazartesi günü açıklanan gümrük verilerine göre Çin’in toplam ihracatı Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla dolar bazında yüzde 5,9 artarak 330,3 milyar dolara (283,21 milyar euro) ulaştı. Bu rakam, ekonomistlerin beklentilerini aşarken, ekimde kaydedilen yüzde 1,1’lik daralmaya kıyasla belirgin bir toparlanmaya işaret etti.
İthalat ile ihracat arasındaki makasın açıldığını gösteren verilere göre, Çin’in yılın ilk 11 ayındaki dış ticaret fazlası yaklaşık 1,08 trilyon dolara (925,99 milyar euro) yükselerek 1 trilyon dolar eşiğini aştı. FactSet tarafından derlenen resmi verilere göre bu tutar, tek bir yıl için kaydedilen en yüksek seviye olurken, 2024’ün tamamındaki 992 milyar dolarlık fazlayı da geride bıraktı.
Yıl boyunca ABD’ye yapılan ihracat gerileme gösterirken, Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Afrika ve Avrupa Birliği gibi diğer pazarlara yapılan sevkiyatlarda güçlü artışlar kaydedildi.
Çin’in ithalatı ise Kasım ayında yüzde 1,9 artarak 218,6 milyar doların (187,38 milyar euro) üzerine çıktı. Bu oran, Ekimdeki yüzde 1’lik artışın üzerinde gerçekleşti. Ancak ekonomistler, emlak sektöründeki süregelen durgunluğun tüketim harcamaları ve yatırımlar üzerinde baskı yaratmayı sürdürdüğüne dikkat çekiyor.
Ekim ayındaki ticaret uzlaşısı
ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında Ekim ayı sonunda Güney Kore’de yapılan görüşmede, iki ülke arasında bir yıllık ticaret ateşkesi sağlanmıştı. Bu kapsamda ABD, Çin’e uyguladığı gümrük tarifelerini düşürürken, Çin de nadir toprak elementlerine yönelik ihracat kısıtlamalarını durdurma sözü verdi.
ING Bank Büyük Çin Bölgesi Başekonomisti Lynn Song, Kasım ayı ihracat verilerinin bu tarife indiriminin etkilerini henüz tam olarak yansıtmadığını, bu etkinin önümüzdeki aylarda daha net hissedilebileceğini belirtti.
Resmi anketlere göre Çin’de fabrika faaliyetleri Kasım ayında da daralarak üst üste sekizinci ay küçülme kaydetti. Ekonomistler, ABD-Çin ticaret ateşkesinin ardından dış talepte kalıcı bir toparlanma olup olmadığını değerlendirmek için henüz erken olduğu görüşünde.
Buna rağmen, ihracattaki görece güçlü seyir sayesinde Çin’in bu yıl için belirlediği yaklaşık yüzde 5’lik büyüme hedefini büyük ölçüde tutturması bekleniyor.
Büyüme odağı
Çinli yetkililer, Ekim ayında yapılan üst düzey toplantının ardından önümüzdeki beş yıl için ileri teknoloji ve ileri imalat sektörlerine odaklanacaklarını açıklamıştı.
Pazartesi günü Xi Jinping’in başkanlığında düzenlenen yıllık ekonomi planlama toplantısında da, 2026’ya yönelik büyüme planları ele alındı. Devlet haber ajansı Xinhua, liderlerin “istikrarı koruyarak ilerleme” vurgusunu yinelediğini aktardı.
BNP Paribas Asset Management Küresel Piyasa Stratejisti Chi Lo’ya göre, Çin ve ABD arasındaki ilişkiler geçici ateşkese rağmen çıkmazda olduğu için istikrarlı bir küresel ticaret ortamı uzun süreli olmayabilir.
Buna karşın bazı ekonomistler, Çin’in önümüzdeki yıllarda küresel ihracattaki payını artırmaya devam edeceğini düşünüyor. Morgan Stanley, Çin’in küresel ihracattaki payının 2030 itibarıyla yüzde 16,5’e yükseleceğini, bunun da elektrikli araçlar, robotik ve bataryalar gibi yüksek büyüme potansiyeline sahip sektörlerdeki avantajından kaynaklanacağını öngörüyor.
Morgan Stanley Asya Başekonomisti Chetan Ahya, devam eden ticaret gerilimlerine, korumacı politikalara ve G20 ülkelerinin aktif sanayi stratejilerine rağmen, Çin’in küresel mal ihracatındaki payını artıracağını belirtti.