Son 10 yılda ortalama konut fiyatlarının yüzde 60’tan fazla, kiraların ise yüzde 20’nin üzerinde artmasıyla birlikte giderek daha fazla Avrupalı barınma sorunu yaşıyor.
Konut erişilebilirliği Avrupa genelinde kötüleşirken, Portekiz, AB’de konut fiyatlarının en fazla değer kazandığı ülke olarak öne çıktı.
Avrupa Komisyonu’nun konut erişilebilirliğini artırmaya yönelik girişimine eşlik eden bir raporda, “Ortalama aşırı değerlenmenin en belirgin olduğu ülke yaklaşık yüzde 25 ile Portekiz'di. Bu oran İsveç, Avusturya ve Letonya’daki aşırı ısınmış emlak piyasalarını da aşıyor," ifadeleri yer aldı.
Komisyon, fiyatların insanların gelir artış hızının çok üzerinde yükseldiği uyarısında bulunuyor. Raporda, “Fiyat artışı, gelir artışından daha güçlü seyretti ve bu durum potansiyel alıcılar için erişilebilirliği azalttı. Ülkeler arasında belirgin farklılıklar var,” denildi.
Verilere göre, son 10 yılda fiyat-gelir oranında (PTI) en büyük artışın görüldüğü ülkeler Portekiz, Hollanda, Macaristan, Lüksemburg, İrlanda, Çek Cumhuriyeti ve Avusturya oldu. Bu ülkelerde PTI oranları, 10 yıl öncesine kıyasla yüzde 20’den fazlaydı.
PTI oranı, bir varlığın fiyatının insanların gelirine kıyasla ne kadar pahalı olduğunu ölçmek için kullanılan standart bir gösterge olarak tanımlanıyor.
Son 10 yılda ortalama konut fiyatlarının yüzde 60’tan fazla, kiraların ise yüzde 20’nin üzerinde artmasıyla birlikte giderek daha fazla Avrupalı barınma sorunu yaşıyor.
Komisyon, konut krizinin iş gücü hareketliliğini kısıtladığını, eğitime erişimi zorlaştırdığını ve aile kurmayı geciktirdiğini, bunun da AB’nin ekonomik rekabet gücü ve toplumsal uyum üzerinde daha geniş etkiler yarattığını vurguluyor.
Komisyonun konut planı
Avrupa Komisyonu’na göre yeni plan; konut arzını artırmayı, yatırımları ve reformları teşvik etmeyi, konut sıkıntısı yaşanan bölgelerde kısa süreli kiralamaların etkisini ele almayı ve krizden en çok etkilenen kesimlere hedefli destek sağlamayı amaçlıyor.
Plan, gençler, öğrenciler, temel hizmet çalışanları ve düşük gelirli haneler başta olmak üzere diğer kırılgan gruplara özel önem veriyor.
Plan ayrıca, kısa süreli kiralamaların yoğun olduğu turistik bölgelerdeki konut baskıları gibi yapısal sorunların çözümü için ulusal makamlarla daha yakın iş birliğini öngörüyor.
Açıklamada, “Komisyon, özellikle imar ve ruhsatlandırmaya odaklanarak, konut arzını kısıtlayan kural ve prosedürleri sadeleştirmek için ulusal, bölgesel ve yerel yönetimlerle birlikte çalışacak,” ifadeleri yer aldı.
Euronews’ün "Europe Today" programına katılan AB'nin Enerji ve Konut Komiseri Dan Jorgensen, Brüksel’in ilk uygun fiyatlı konut planı kapsamında spekülasyonu tespit etmeye ve piyasada adaleti sağlamaya kararlı olduğunu söyledi.
“Konut büyük bir sorun. Bir konut krizi yaşıyoruz ve bunun sonucu olarak bir de sosyal krizle karşı karşıyayız,” dedi.
Açıklanan önlemler arasında, hükümetlerin uygun fiyatlı konut projelerini önceden onay gerekmeksizin destekleyebilmesine olanak tanıyacak şekilde devlet yardımı kurallarının gözden geçirilmesi de yer alıyor.
Bugüne kadar konut projeleri, devlet yardımlarından yalnızca en muhtaç kesimlere yönelik sınırlı projeler kapsamında yararlanabiliyordu.