AB, önümüzdeki hafta okyanusların korunmasına ilişkin düzenlenecek BM zirvesi öncesinde denizlerin korunması konusunda kendisini lider olarak konumlandırmayı umuyor.
Avrupa Komisyonu, önümüzdeki hafta Fransa'nın Nice kentinde yapılacak BM Okyanuslar Konferansı (UNOC) öncesinde Perşembe günü okyanusların daha iyi korunmasını amaçlayan bir plan sundu.
Avrupa Okyanus Paktı'nın okyanusu korumak, mavi ekonomiyi teşvik etmek ve kıyı bölgelerinde yaşayan insanların refahını desteklemek için "kapsamlı" bir yol haritası olduğu belirtiliyor.
Pakt, bloğun okyanuslarının karşı karşıya olduğu tehditleri ele almak üzere AB okyanus politikalarını tek bir çerçeve altında bir araya getiriyor.
Okyanus sağlığının korunması ve iyileştirilmesi, AB'nin mavi ekonomisinin güçlendirilmesi, kıyı ve ada toplumlarının desteklenmesi, okyanus araştırmalarının ilerletilmesi, deniz güvenliği ve savunmasının arttırılması ve okyanus diplomasisinin güçlendirilmesi gibi birçok temel önceliği ortaya koyuyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen konuyla ilgili olarak, "Bu sadece gezegene değil, aynı zamanda kıyıları evleri olarak gören insanlara ve yarın okyanuslarımızı koruyacak nesillere de fayda sağlayacaktır," dedi.
Balıkçılık ve Okyanuslardan sorumlu Komisyon Üyesi Costas Kadis ise bunun sadece bir "şişe içindeki mesaj" değil, somut bir eylem planı olduğunu sözlerine ekledi.
"Aynı zamanda sürdürülebilir bir mavi ekonomiye daha fazla yatırım yapılması için muazzam bir potansiyel sunuyor ve güvenliğimiz için kilit önem taşıyor," diye ekledi.
Başlıca vaatler arasında, 2027 yılına kadar okyanuslarla ilgili yeni bir Avrupa yasası önermek ve biyoçeşitliliği daha iyi korumak için iki denizcilik direktifini gözden geçirmek yer alıyor.
Ancak çevreci STK'lar bu kadar emin değil. Anlaşma doğru yönde atılan "geçici adımları" gösterse de, ele alınması gereken "kritik boşluklar" olduğunu söylüyorlar.
STK'lar 'cansız' Paktın Avrupa denizlerinin geleceğini riske attığını söylüyor
Önde gelen altı çevre STK'sından oluşan bir grup yaptıkları ortak açıklamada, Avrupa Okyanus Paktı'nın okyanusların korunması için gereken acil eylem ve bağlayıcı hedefleri sağlamakta yetersiz kaldığını belirtti.
BirdLife Europe, ClientEarth, Oceana, Seas At Risk, Surfrider Foundation Europe ve WWF Avrupa Politika Ofisi duyuruyu memnuniyetle karşıladı ancak başarılı olması için mevcut yükümlülüklerin derhal uygulanmasına yol açması ve yasal olarak bağlayıcı hedefler içermesi gerektiği konusunda uyardı.
Oceana Avrupa Başkan Yardımcısı Vera Coelho, AB'nin yaklaşan UNOC'de liderlik göstermesinin "kaçırılmış bir fırsat" olduğunu söyledi.
Coelho, "Bu tasarı, dip trolü gibi yıkıcı uygulamaların AB'nin sözde 'korunan' alanlarında onlarca yıldır devam etmesini sağlayan aynı başarısız, vaka bazlı yaklaşımı sürdürmeyi öneriyor," dedi.
"Okyanuslardaki çoklu krizlerin asıl kaynağı olan üye devletlerin üzerinde mutabık kalınan hedeflere ulaşma ve AB yasalarını uygulama konusundaki siyasi irade eksikliğini giderecek bir uygulama ve yaptırım stratejisi önermek yerine, Ortak Balıkçılık Politikası gibi AB yasalarının kilit parçalarını gözden geçirmeye kapı açıyor."
"Gerçek eylemi erteleyen bu cansız Pakt, Avrupa'nın denizlerinin ve onlara güvenen insanların geleceğini riske atmaktadır."
STK'lar AB kurumlarını ve üye devletleri paktı somut tedbirlerle güçlendirmeye ve okyanusların korunmasının okyanuslarla ilgili AB yasalarının merkezinde yer almasını sağlamaya çağırıyor.
ClientEarth'te deniz ekosistemleri konusunda hukuk ve politika danışmanı olan Juliet Stote, "Komisyon Okyanus Paktı'nda uygulama konusunda çalışacağına dair söz verse de, kağıt üzerinde var olan okyanus yasalarının denizde nasıl uygulanacağına dair somut bir plan sunmayarak yetersiz kalıyor," diye ekliyor.
"Şu anda AB yasaları sürekli olarak ihlal ediliyor - Deniz Koruma Alanlarında rutin olarak dip trolü gibi yıkıcı faaliyetler gerçekleştiriliyor ve AB sularında aşırı avlanma devam ediyor. Buna bir son verilmeli."