Bu yıl Birleşik Krallık sularında adi ahtapotlar eşi benzeri görülmemiş sayılara ulaştı. Peki bu nadir 'patlama'nın ardında tam olarak ne var?
Bu yıl İngiltere'nin güney kıyıları boyunca, sığ sularda nadiren görülen davranışlar sergileyen olağanüstü sayıda Akdeniz ahtapotu görüldü.
Deniz canlıları arasında en zeki türlerden biri olarak görülen, izine az rastlanan bu kafadanbacaklı (yaygın ahtapot olarak da bilinir) genellikle daha güneyde, Akdeniz'in daha sıcak sularında bulunur. Birleşik Krallık'ta daha önce de büyük sayılarda, sıkça "patlama" diye anılan şekilde kaydedilmişti; ancak bu yılki artış 1950'den bu yana görülen en büyüğü oldu.
Gönüllüler, 2023'teki "mini patlamaya" kıyasla sayılarda yüzde 1.500 gibi şaşırtıcı bir artış kaydetti ve canlıların 'yürürken', kendilerini temizlerken ve çiftleşirken nadir görüntülerini çekmeyi başardı. Hatta birinin su altı kamerasına uzandığı anlar da görüntülendi.
Bu akın, koruma kuruluşu The Wildlife Trusts adlı kurumun 2025'i "Ahtapot Patlaması Yılı" ilan etmesine yol açtı. Peki, gerçekten kutlamaya değer bir olgu mu?
Ahtapotlar neden Birleşik Krallık sularına geliyor?
The Wildlife Trusts'te deniz koruma başkanı Ruth Williams, "nüfus patlamasının" ısınan sular da dahil, çeşitli çevresel etkenlerin aynı anda devreye girmesinden kaynaklanmış olabileceğini söylüyor.
"Güneybatı'da deniz sıcaklıkları olağanın 1,5 ila 3°C üzerine çıktı ve daha ılıman kışlar ahtapot yumurtalarının daha yüksek oranda hayatta kalmasına imkan tanıyor," diye anlatıyor Euronews Green'e.
"Ancak patlamayı daha ayrıntılı anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var."
İnsan kaynaklı sera gazlarının fazla ısısını emmeye devam ettikçe deniz ve okyanusların sıcaklığı hızlanarak artıyor.
2025 tarihli ve Environmental Research Letters dergisinde yayımlanan bir çalışma, okyanus yüzeyinin 40 yıl öncesine kıyasla dört kat daha hızlı ısındığı uyarısını yaparken, ortalama deniz yüzeyi sıcaklıklarının da tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktığını ortaya koydu.
"Eğer okyanuslar bir küvet dolusu su olsaydı, 1980'lerde sıcak musluk yavaş akıyor, suyu her on yılda sadece bir derecenin küçük bir kısmı kadar ısıtıyordu," diyor başyazar Profesör Chris Merchant.
"Ama şimdi sıcak musluk çok daha hızlı akıyor ve ısınma hız kazandı. Bu ısınmayı yavaşlatmanın yolu, küresel karbon emisyonlarını kesip net sıfıra doğru ilerleyerek sıcak musluğu kısmaya başlamak."
Ahtapot patlaması Birleşik Krallık'ı nasıl etkiliyor?
Patlamalar doğal bir olay olarak sınıflandırılsa da, bu yıl rekor kıran sayılar kabuklu deniz ürünleri sektöründe sorunlara yol açtı; bazı çalışanlar yaz aylarında avlarının en az yüzde 60 düştüğünü iddia ediyor.
"Ahtapotlar yırtıcıdır ve balıkçıların da avladığı ıstakoz, yengeç ve tarak midyesiyle beslenir," diye açıklıyor Williams.
"Ahtapot sayısı artmaya devam ederse balıkçıların uyum sağlayıp balıkçılık faaliyetlerini buna göre değiştirmeleri gerekecek ve olası seçeneklere bakmak için yürütülen çalışmalar var."
Ancak Williams, ahtapot sayısındaki bu sıçramanın "kısa ömürlü" olabileceğini ve sayıların ilerleyen yıllarda daha normal seviyelere dönebileceğini ekliyor.
Bir "refah sorunu": Birleşik Krallık'ta ahtapot avlamak yasal mı?
Kabuklulardaki azalmanın ardından daha fazla restoranın menülerine ahtapot eklemesine yönelik talep arttı; bu da balıkçıların kârlarını korumasına yardımcı oluyor.
Bu yaz, Birleşik Krallık sularında balıkçılar 1.200 tondan fazla ahtapot yakaladı.
Bu, önceki yıllara göre kayda değer bir artış; ancak ahtapotların insan tüketimi için öldürülmesine karşı uzun süredir korunmalarını talep eden hayvan hakları savunucuları tarafından iyi karşılanmayacak.
2021'de Birleşik Krallık hükümeti, acı duyabildiklerini kabul ederek ahtapotları duyarlı canlılar olarak tanımak için Hayvan Refahı Yasa Tasarısı'nda değişiklik yaptı. Bu, canlı canlı kaynatmak gibi uygulamaları yasaklıyor ancak öldürülmelerini tamamen durdurmaya kadar gitmiyor.
"Bunlar son derece zeki hayvanlar; tıpkı gıda üretimi için yakalanan ya da yetiştirilen pek çok hayvanda olduğu gibi burada da bir refah sorunu var," diye ekliyor Williams.