Rus-Kanadalı film yapımcısı Anastasia Trofimova, 'Savaştaki Ruslar' adlı filmini 'savaş sisinin arkasını görme çabası' olarak savundu.
REKLAMRus-Kanadalı belgesel film yapımcısı Anastasia Trofimova'nın yeni filmi, Ukrayna'nın işgalinde rol alan Rus askerlerini "sempatik bir şekilde tasvir ettiği" gerekçesiyle Venedik Film Festivali'nde tartışmalara neden oldu.
Trofimova, yarışma dışı olarak Venedik'te prömiyer yapan "Savaştaki Ruslar" adlı filmi için cephede yedi ay boyunca Rus askerleriyle birlikte yaşadı. Film, Batı'da Rus askerleriyle ilgili yerleşmiş klişeleri değiştirmeyi hedefliyor.
"Rusya'da onlar kahramanlar. Batı'da ise çoğunlukla savaş suçlusu olarak adlandırılıyorlar," diyor Trofimova filminin prömiyeri öncesinde basına yaptığı açıklamada. "Benim için en büyük şok onların ne kadar sıradan olduklarını görmek oldu. Aileleri olan, mizah duygusuna sahip, bu savaşta neler olup bittiğine dair kendi anlayışları olan kesinlikle sıradan insanlar."
"Savaştaki Ruslar" için Trofimova,* belgeseli oluşturmak için Kremlin'den izin almadan çalıştığını iddia etti. Belgesel, Rus silahlı kuvvetlerinin kötü yönetimiyle mücadele eden, savaş yorgunu bir taburun Ukrayna'da ilerleyişini anlatıyor.
Askerlerin çoğu savaşa sadece para için katıldıklarını itiraf ederken, diğerleri dostluk için motive olduklarını iddia ediyor. Film aynı zamanda bir grup Rus sağlık görevlisinin asker arkadaşlarının cesetlerini toplamasını da gösteriyor.
Film, gerçek savaşa dair çok az bilgi içermesi ve Rus güçlerinin Ukrayna'da yarattığı tahribata dair hiçbir fikir vermemesinin yanı sıra bir Rus askerinin, ülke ordusunun Ukrayna'yı yasadışı işgali sırasında savaş suçu işlediği yönündeki suçlamaları reddetmesi nedeniyle eleştirildi.
Ukraynalı gazeteci Olga Tokariuk filmin Lido'da gösterilmesini eleştirerek şunları yazdı: "Venedik film festivalinde Rus propagandasının en iyi örneği. Daha önce Rus kanalı RT için filmler yapan yönetmenin, Rusya'nın Ukrayna'daki savaş suçlarını örtbas etmeye ve Rus askerlerini rejimin 'zavallı kurbanları' olarak tanımlamaya çalışan bir belgeseli."
Trofimova, Rus güçleriyle birlikte olduğu süre boyunca savaş suçu işlendiğine dair herhangi bir işarete tanık olmadığını söyledi. "Bence Batı medyasında Rus askerleri bu noktada bununla ilişkilendiriliyor, çünkü başka hikaye yok. Bu başka bir hikaye," diye konuştu.
Ukrayna'nın askeri gücünü arttırmak için hükümet tarafından işletilen yardım platformu UNITED24, Trofimova'nın iddialarına Twitter üzerinden yanıt verdi: "Belli ki Trofimova, Kiev'deki çocuk hastanesinin bombalanması gibi geniş çapta savaş suçu olarak kınanan olayları göz ardı etmiş. Trofimova ayrıca ziyaret ettiği bölgelerde Rus işgali altında yaşayan Ukraynalıların karşılaştığı gerçeklere değinmemiş, bu da Ukrayna yasalarına göre orada bulunmasının yasallığı konusunda endişelere yol açmıştır."
Trofimova, "24 Şubat 2022'de savaşın başlamasından bu yana Rusya ile Batı arasında pek çok köprü yıkıldı," dedi. "Bu filmin belki bir köprü değil ama en azından karşıya atabileceğim bir ip olmasını ve birbirimizi görmemize yardımcı olmasını istiyorum."
UNITED24 ise, "Trofimova'nın sözleri göze çarpan bir eksikliğin altını çiziyor: Ukraynalıların sesleri," diye karşılık verdi. "Onun yorumları, savaşı yalnızca Rusya-Batı ilişkileri merceğinden çerçeveleyerek, Ukrayna'dakilerin yaşadıkları deneyimleri çok az dikkate alıyor ve onların acılarını tamamen görmezden gelen bir anlatı öneriyor."
Ukraynalı film yapımcısı Darya Bassel de Facebook'ta paylaştığı uzun bir yazıda filmi eleştirerek Trofimova'nın Rusya'nın çok sayıda işgalini ve savaşını görmezden geldiğini, Ukrayna işgali karşısındaki şaşkınlığının şüpheli olduğunu ve işgali "bir iç savaş olarak" tanımladığını ve bu tanımın yanlış olduğunu belirtti.
Bassel ayrıca, "Filmde ölürken tasvir edilen insanlara ve sevdikleri için ağladıklarını gördüğümüz kişilere acıyacaksınız. Acımalısınız da - eğer normal bir insansanız, acıma, üzüntü gibi duygular hissetmelisiniz. Ancak, filmden öğrendiğimiz üzere, bu kişilerin bağımsız bir ülkeyi işgal eden bir orduya katıldıklarını ve birçoğunun da bunu isteyerek yaptığını hatırlamak da önemlidir. Ayrıca Bucha, Irpin, Mariupol gibi yerlerde öldürülen sivilleri de hatırlamalısınız. Ukrayna'dan Rusya'ya yasadışı yollarla taşınan binlerce çocuğu hatırlayın. Ben bunları yazarken ve siz okurken, füzeler Ukrayna şehirlerini vuruyor. Düğmelere sıradan Ruslar tarafından basılıyor. Sırf 'bu savaşa neden dahil olduklarının farkında olmadıklarını' iddia ettikleri için, işledikleri suçlar geçersiz mi olacak?" ifadelerini kullandı.
Festivalde prömiyeri yapılan bir başka belgesel olan "Songs of Slow Burning Earth" ise Rus işgalinin Ukraynalıların yaşamları üzerindeki yıkıcı etkilerini anlatıyor. Belgeselin yönetmeni Olha Zhurba da filmin gösterimini eleştirerek şunları söyledi: "Bence Rus film yapımcıları... bu savaşın suçlularının gerçek yüzünü göstermeli" diyen Zhurba, bu çatışmada "saldırganları sempatik göstermek için henüz çok erken olduğunu" belirtti.