Avrupa Konseyi, Rusya'nın Ukrayna'nın kültürel mirasını yok etmesinin 'soykırım' ile eş değer olduğunu ilan etti.
REKLAM
Avrupa'nın en eski hükümetler arası kuruluşu olan ve kıta genelinde hukukun üstünlüğünü korumak amacıyla kurulan Avrupa Konseyi'nin (Council of Europe) bildirisinde Rusya'nın Ukrayna'ya tazminat ödemesi talep ediliyor.
Avrupa Konseyi Çarşamba günü yayınladığı bir bildiriyle, Rusya'nın Şubat 2022'de savaşın başlamasından bu yana Ukrayna'daki kültürel miras alanlarına yönelik saldırılarını kınadı.
Bildiride, "Savaşın başlangıcından bu yana binden fazla kültürel alanın zarar gördüğünü veya tahrip edildiğini kaydeden Kongre, kültürel alanların hedef alınması ve yağmalanmasının, soykırım niyetiyle tutarlı bir şekilde Ukrayna'nın tarihi ve kültürel kimliğini silmeyi amaçlayan sistematik bir politikayı yansıttığı" vurgulandı.
Rusya-Ukrayna savaşı uluslararası makamlar tarafından ilk kez soykırım olarak tanımlanmıyor. Avrupa Konseyi'nin 2023 yılında Rusya'nın çocukları zorla nakletmesini bir soykırım eylemi olarak kabul etmesiyle birlikte Avrupa ülkelerindeki çok sayıda ulusal parlamento soykırım olarak nitelendirmişti.
Bu yeni bildiri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in savaşının soykırım niyetini, Rusya'nın Ukrayna'nın kültürel mirasını yok etmesi bağlamında ele alıyor. Avrupa Konseyi, bu nedenle tarihi, kültürel ve dini mirasa verilen zararın telafi edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Konsey, bu deklarasyonla birlikte Ukrayna kültürel mirasının korunmasını siyasi gündemin üst sıralarına taşıyacak; 2025'te Roma'da düzenlenecek Ukrayna İyileştirme Konferansı da bu çabalara dahil edilecek.
İtalya Başbakanı Georgia Meloni'nin ülkesinin Ukrayna ile dayanışma ve desteğini teyit etmesinin ardından, bu ayın başlarında İtalya'nın önümüzdeki yıl temmuz ayında düzenlenecek olan Ukrayna Kurtarma Konferansı'na ev sahipliği yapacağı duyurulmuştu.
Konsey ayrıca Avrupa üye ülkelerini kültürel mirasın korunmasına ilişkin iki sözleşmeyi - Avrupa Konseyi Kültürel Mirasın Toplum İçin Değeri Çerçeve Sözleşmesi (Faro Sözleşmesi) ve Avrupa Konseyi Kültür Varlıklarına Karşı Suçlar Sözleşmesi (Lefkoşa Sözleşmesi) - onaylamaya ve Ukrayna'nın kültürüne verilen zarar konusunda farkındalık yaratmaya çağırdı.
Ukrayna uzun bir süredir Rusya'nın savaşının ülkenin kültürel mirasına verdiği zarar konusunda uyarılarda bulunuyor.
Dayanışma duruşu
Geçtiğimiz ay düzenlenen G7 Kültür Bakanları toplantısında Ukrayna'nın kültürel mirasına verilen zarar tartışılmıştı.
"Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı saldırısını ve tarihi yerler ile kültürel kurumlara yönelik yaygın tahribatını kesin bir dille kınıyoruz" diyen bakanlar, "müzeler, tiyatrolar, kütüphaneler, arşivler, kiliseler ve diğer ibadet yerlerine verilen ve Ukrayna'nın kültürel kimliğini tehdit eden" zararın altını çizdi.
Bu yıkım karşısında bakanlar, "Ukrayna kültürünün ve somut ve somut olmayan kültürel mirasının direncini ve yenilenmesini savunmak ve teşvik etmek için birlik olma" sözü verdiler.
Geçtiğimiz yıl Rusya, müze yönetmeliklerini değiştirerek koleksiyonlarının ayrılmaz olduğunu ilan etti ve herhangi bir kültürel öğenin Ukrayna'ya iadesini yasakladı. Ukrayna Halkla İlişkiler Ordusu sözcüsü, "İşgal altındaki Ukrayna müzelerinin toplu olarak kayıt altına alınmasıyla birlikte bu hareket, savaş zamanı yağmacılığını etkili bir şekilde yasallaştırmakta ve Ukrayna'nın çalınan mirasının izini sürmesini ve iade etmesini engellemektedir," dedi.
Ukrayna Halkla İlişkiler Ordusu ayrıca, "Rus yetkililer 40.000 eserin Ukrayna'dan Rus müzelerine 'transfer edildiğini' bildirerek, Ukrayna'nın özgünlüğünü silmeyi amaçlayan Rus standartlarına göre eğitim ve 'vatanseverlik eğitiminin' Ruslaştırıcı etkisini yoğunlaştırdı," dedi.
UNESCO, 2 Ekim itibarıyla savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna'daki 451 kültürel miras alanının zarar gördüğünü doğruladı. Hasar görenler arasında 142 dini mekan, 227 tarihi veya sanatsal değeri olan bina, 32 müze, 32 anıt, 17 kütüphane ve bir arşiv bulunuyor.
PEN Ukrayna Başkanı Volodymyr Yermolenko, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) bu yılki raporunda, "Miras, ölüler, yaşayanlar ve henüz doğmamış olanlar arasındaki bağı sağlayan bir şeydir" dedi.
Raporda ayrıca, "Rus ve Ukrayna güçlerinin yoğun patlayıcı silah kullanımı sonucunda, Rus güçlerinin Ukrayna’daki kültürel miras üzerindeki etkilerinin iyi bir şekilde belgelendiği ve kültürün, Ukrayna kimliğinin ve Rusya’nın savaş amaçlarının merkezinde yer aldığı," vurgulandı.