Araştırmacılar, yakın kızılötesi görüntüleme kullanarak, 2000 yıllık bir Sibirya mumyasının vücudundaki kaplan, grifon ve minik horozlardan oluşan olağanüstü el oyması desenleri ortaya çıkardı.
REKLAM
Sibirya'nın buzlu Altay Dağları'nda 2000 yıldan daha uzun bir süre önce gömülmüş bir kadın, son yılların en heyecan verici arkeolojik dövme çalışmalarından birinin beklenmedik konusu haline geldi.
Donmuş toprakta muhafaza edilen ve uzun süre soluk veya görünmez vücut sanatı olduğu düşünülen karmaşık dövmeleri, yüksek çözünürlüklü yakın kızılötesi görüntüleme kullanılarak gün ışığına çıkarıldı ve hayvanların, efsanevi canavarların ve antik sanatın olağanüstü bir tuvalini ortaya çıkardı.
Max Planck Jeoantropoloji Enstitüsü ve Bern Üniversitesi'nde arkeolog olan Dr. Gino Caspari, "Bu mumyaların dövmeleri olduğunu biliyorduk," ifadelerini kullandı. "Ancak bazılarının derisi o kadar kararmış ve büzüşmüştü ki mürekkep artık çıplak gözle görülemiyordu."
"Bizim yaptığımız, insanların görebildiği dalga boylarının dışındaki dalga boylarını kaydetmek oldu - ve bu da bu dövmeleri oldukça güzel bir şekilde ortaya çıkarıyor."
Göçebe Pazırık kültürüne ait olan mumya, onlarca yıl önce güney Sibirya, doğu Kazakistan ve kuzeybatı Çin'i kapsayan bir bölge olan Altay Dağları'nda ortaya çıkarıldı.
Bu erken Demir Çağı insanları (M.Ö. 6. yüzyıldan 2. yüzyıla kadar) öncelikle çobanlık yapıyor, yaz aylarında koyun ve atlarla dağlık bölgelerde seyahat ediyor ve ölülerini, bedenlerini binlerce yıl koruyacak olan aynı donmuş toprağa gömüyorlardı.
Mumyanın üzerinde hangi dövmeler bulundu?
Gelişmiş görüntüleme teknikleri ve bir dövmeciyle yapılan işbirliği sayesinde ekip, kadının vücudunda geyik ve ren geyiği benzeri yaratıklara saldıran kaplan ve leoparların av sahneleri de dahil olmak üzere çeşitli dövmelerin bulunduğunu ortaya çıkardı.
Bir dövmede "griffin" adlı efsanevi bir yaratık, otçul bir hayvanı yere seriyor. Belki de en şaşırtıcı olanı başparmaklarının horoz benzeri küçük desenlerle süslenmiş olması.
Caspari, Euronews Culture'a yaptığı açıklamada "Bunlar fantastik görüntüler. Son derece canlılar ve başka hiçbir yerde bulunmayan benzersiz bir sanat tarzını temsil ediyorlar."
Pazırık'tan yazılı kayıtlar olmadığı için bu resimlerin gerçek anlamı kaybolmuş olsa da, ekip bunların yaratılmasının ardındaki teknikleri anlamaya odaklandı.
Caspari, "Bazı akademisyenler dövmelerin, Kuzey Kutbu'nda olduğu gibi, bir ipliğin pigmenti deriden geçirdiği dikiş yoluyla yapıldığı varsayımında bulunmuştu," diye açıklıyor. "Ancak biz bunların aslında iğneyle yapılan dövmeler olduğunu göstermeyi başardık - tıpkı günümüzdeki teknikler gibi, sadece elektrik kullanılmaksızın."
Caspari'ye göre ayrıntılar süreci "insanileştiriyor": "Bu sizi görüntüleri yaratan kişiye gerçekten ama gerçekten yaklaştırıyor. Tekrar başladıklarında çizginin nerede hafifçe değiştiğini görebiliyorsunuz."
Araştırma ayrıca Pazırık toplumunun yalnızca elit üyelerinin dövme yaptırdığına dair daha önceki varsayımlara da meydan okuyor. Caspari, "Şimdiye kadar bulduğumuz korunmuş buz mumyalarının hepsi dövmeli," diye açıklıyor. "Bu yaygın bir uygulama gibi görünüyor. Ve bunlar basit tasarımlar değil - sofistike ve belli ki çok fazla eğitim gerektiriyor."
Caspari, bilinen tüm Pazırık mumyalarındaki dövmelerin kamuya açık bir envanterini oluşturmayı umuyor. "Sadece siyah beyaz resimleri yayınlamak yeterli değil. Bu dövmeler inanılmaz ama nasıl yapıldıklarını gerçekten anlamak için yüksek çözünürlüklü rekonstrüksiyonlara ihtiyacımız var" diyor.
"Kamuoyunun büyük ilgisi göz önüne alındığında, insanların bunları görebilmesi ve bunlarla etkileşime girebilmesi gerektiğini düşünüyorum."