“Vibe coding”, yapay zekâyla doğal dili bilgisayar koduna dönüştüren yükselen bir yazılım geliştirme yaklaşımı; Collins Sözlüğü tarafından 2025’in Yılın Kelimesi seçildi.
Collins Sözlüğü’ndeki leksikograflar, çeşitli medya kaynaklarından beslenen ve “sürekli değişen dilimizi ve onu kullananların zihnini meşgul eden konuları yansıtan” yeni ve dikkat çekici kelimelerin yıllık listesini oluşturmak için kullanılan, 24 milyar kelimelik Collins Derlemi’ni izler.
2025 için Collins Sözlüğü, Yılın Kelimesi olarak (teknik açıdan iki kelime) “vibe coding” terimini seçti; bu, yapay zekâ kullanarak dili bilgisayar koduna dönüştürme sanatı.
Terim, Tesla’nın eski yapay zekâ direktörü ve OpenAI’nin kurucu mühendislerinden Andrej Karpathy tarafından ortaya atıldı; birinin, “kodun var olduğunu bile unutarak” yapay zekâ ile yeni bir uygulama geliştirebilmesini anlatıyor; bu yaklaşım, kod yazmayanların da dijital platformlar oluşturabilmesini sağladı.
Collins Sözlüğü bunu, “bilgisayar kodu yazımına yardımcı olmak amacıyla doğal dille yönlendirilen yapay zekânın kullanımı” olarak tanımlıyor ve Şubat 2025’te ilk kez ortaya çıkmasından bu yana “vibe coding” kullanımında büyük bir artış görüldüğünü kaydediyor.
Collins’in genel müdürü Alex Beecroft, “Collins’in Yılın Kelimesi olarak ‘vibe coding’i seçmesi, dilin teknolojiyle birlikte nasıl evrildiğini mükemmel biçimde yakalıyor” dedi. “Bu, yapay zekânın kod yazmayı daha erişilebilir kıldığı yazılım geliştirme alanında büyük bir değişime işaret ediyor.”
Şöyle de ekledi: “İnsan yaratıcılığı ile makine zekâsının kusursuz biçimde bütünleşmesi, doğal dilin bilgisayarlarla etkileşimimizi nasıl kökten değiştirdiğini gösteriyor.”
“Vibe coding” geçen yılın “brat” kelimesinin ardından geliyor, Britanyalı şarkıcı Charli XCX tarafından popülerleştirilmişti. 2025’in ruh hâlini, dilini ve önceliklerini yansıtmak üzere oluşturulan kısa listedeki 10 kelimeden biriydi.
İşte kıl payı kaçıranlar; bunların birçoğu Dictionary.com’un Yılın Kelimesi kısa listesinde de yer aldı:
- Aura farming: ayırt edici ve karizmatik bir personayı bilinçli olarak geliştirme
- Biohacking: kişinin sağlığını ve uzun ömürlülüğünü geliştirme amacıyla vücudunun doğal süreçlerini değiştirme faaliyeti
- Broligarchy: siyasette nüfuz sahibi, çok zengin erkeklerden oluşan küçük bir klik
- Clanker: bilgisayar, robot ya da yapay zekâ sistemleri için kullanılan aşağılayıcı bir terim (Star Wars: The Clone Wars ile popülerleşen bir kelime)
- Coolcation: serin iklimli bir yerde tatil
- Glaze: birini aşırı ya da hak etmediği biçimde övmek, pohpohlamak
- HENRY: 'high earner, not rich yet' ifadesinin kısaltması; yüksek geliri olmasına karşın bu gelirinden hatırı sayılır bir servet biriktirmemiş kişi
- Micro-retirement: kişisel ilgi alanlarını sürdürmek için istihdam dönemleri arasında verilen mola
- Taskmasking: iş yerinde üretkenmiş gibi sahte bir izlenim verme eylemi
Ve nostalji yapmak isteyenler için, işte son beş yılın Collins Sözlüğü’nün Yılın Kelimeleri:
- 2020: Lockdown: COVID-19 pandemisinin zirvesinde seçildi; “seyahat, sosyal etkileşim ve kamusal alanlara erişim üzerine katı kısıtlamaların uygulanması”
- 2021: NFT: değiştirilemez token; blokzincire kaydedilen, mülkiyeti ve özgünlüğü doğrulamak için kullanılan benzersiz dijital tanımlayıcı
- 2022: Permacrisis: “uzun süreli bir istikrarsızlık ve güvensizlik dönemi”
- 2023: AI: yapay zekânın kısaltması
- 2024: Brat: Britanyalı şarkıcı Charli XCX tarafından popülerleştirildi; “kendine güvenli, bağımsız ve hedonist bir tavırla karakterize edilen” bir yaşam tarzı.