Yeni çalışma, Neandertallerin meşhur burun içi yapılarının aslında var olmadığını ortaya koyuyor.
İnsan fosil kayıtlarında şimdiye kadar elde edilen en iyi korunmuş burun boşluğu kalıntısının analizi, Neandertallerin büyük ve geniş burunlarının soğuk iklimlere uyum sağlamak için evrimleştiği teorisini çürüttü.
Yeni çalışma, türün ayırt edici olduğu düşünülen burun içi yapılarının aslında var olmadığını ortaya koyuyor.
Neandertaller (Homo neanderthalensis) yaklaşık 400 bin ile 40 bin yıl önce yaşamıştı ve bazı fosillerde burun boşluğunda özel kemik yapıları bulunduğu iddia edilmişti. Hatta bu yapıların türün ayırt edici özelliği olduğu öne sürülüyordu.
Teoriye göre bu yapılar, soğuk iklim koşullarında solunan havayı ısıtmaya yardımcı oluyordu. Ancak fosillerin çoğunda burun içi kemikler hasarlı olduğundan bu hipotezi doğrulayacak sağlam kanıtlar bulunamamıştı.
Altamura Adamı: En iyi korunmuş Neandertal burnu
Şimdiyse İtalya’daki Perugia Üniversitesi’nden Costantino Buzi ve ekibi, Lamalunga Mağarası’nda kayalara gömülü hâlde duran ve “Altamura Adamı” olarak bilinen Neandertal fosilinde bu kanıtı buldu.
New Scientist'e konuşan Buzi yaklaşık 130 bin yaşında olduğu düşünülen bu kalıntıyla ilgili, “Muhtemelen bugüne kadar keşfedilmiş en eksiksiz insan fosili,” diyor.
Ekip bu son derece kırılgan iskelet mağaradan çıkarılamadığı için burun boşluğunu endoskopla içeriden görüntüledi. Bu yöntemle Neandertalin burun içi kemik yapıları dijital olarak yeniden oluşturuldu.
Buzi’ye göre bu, bir insan fosilinde bu yapıların ilk kez açıkça görülebildiği çalışma.
Tahminlerin aksine ‘Neandertal burun yapısı’ yok
Araştırmacıların bulguları şaşırtıcıydı: Neandertallere özgü olduğu düşünülen iç burun yapılarının hiçbiri Altamura Adamı’nda bulunmuyordu. Buna dikey kemik çıkıntısı, burun boşluğu duvarlarındaki şişkinlik ve lakrimal oluğun üzerindeki kemikli çatı da dahildi. Varlığı öngörülen bu yapıların hiçbiri bulunamadı.
Buna rağmen fosilin morfolojik özellikleri, yaşı ve genetik verileri onun kesinlikle bir Neandertal olduğunu gösteriyor.
Buzi, bu bulgunun türü tanımladığı düşünülen burun içi yapıların aslında Neandertallere özgü olmadığını net biçimde ortaya koyduğunu söylüyor:
“Neandertal kafatasında tanısal özellik olduğu düşünülen bazı yapılar aslında hiç var olmamış.”
Öte yandan araştırma ekibi turbinatların (burun boşluğunda havayı ısıtmaya yarayan sarmal dokular) büyük olduğunu tespit etti. Bu yapıların havayı ısıtmaya yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Neandertallerin yüz yapısı soğuk değil, gelişimsel faktörlerle şekillendi
Université de Toulouse’dan Ludovic Slimak, New Scientist'e, bulguların Neandertallerin yüz yapısının soğuk iklimlere solunum uyumuyla değil, gelişimsel faktörler ve vücut oranlarıyla ilişkili olduğunu gösterdiğini söylüyor:
“Bu çalışma, Neandertal evriminde uzun süredir kabul edilen soğuk iklim uyumu fikrine meydan okuyor.”