Avrupa Ombudsmanı, insan haklarının ihlal edilmesi durumunda Tunus'a yönelik AB fonlarının askıya alınması için 'somut kriterler' çağrısında bulundu.
Avrupa Birliği (AB) ile Tunus arasında imzalanan tartışmalı mutabakat zaptı, Kuzey Afrika ülkesindeki insan hakları endişeleri ve Brüksel tarafındaki şeffaflık eksikliği nedeniyle yeniden inceleme altına alındı.
Çarşamba günü yayınlanan bir açıklamada Avrupa Ombudsmanı Emily O'Reilly, Avrupa Komisyonu'nu Temmuz 2023'te anlaşmayı imzalamadan önce tespit ettiği risklerle ilgili "herhangi bir bilgi" yayınlamadığı için eleştirdi.
Soruşturmasının bulgularını paylaşan Ombudsman, "Bu bağlamda, Tunus'taki insan hakları durumuyla ilgili olarak, özellikle de göçmenlere yönelik muameleler söz konusu olduğunda ortaya çıkmaya devam eden son derece rahatsız edici raporları da göz ardı etmek mümkün değildir," dedi.
Tunus makamları, bazıları Libya sınırı yakınlarında Sahra altı Afrikalılara karşı dayak, keyfi gözaltı, toplu sınır dışı ve zorla tahliye uygulamakla suçlanıyor. Bu arada Cumhurbaşkanı Kays Said de "büyük değişim" teorisini desteklemekle suçlanıyor.
Buna dayanarak gözlemci, Komisyon'u Tunus'ta temel hakların ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde AB fonlarının askıya alınmasını tetikleyebilecek "ayrıntılı kriterler" oluşturmaya çağırıyor.
Buna karşılık olarak Komisyon, bulguları "not ettiğini" ve "özellikle insan haklarının izlenmesiyle ilgili olarak olası iyileştirme yollarını değerlendirmeye hazır olduğunu" söyledi.
AB ve Tunus arasında imzalanan mutabakat zaptı, Tunus'un mali destek için 150 milyon euro ve sınır yönetimini iyileştirmek için 105 milyon euro da dâhil olmak üzere AB tarafından finanse edilen çeşitli alanlar etrafında yapılandırılmıştır. Anlaşma ayrıca yenilenebilir enerji ve dijital bağlantı alanlarına da yatırım yapılmasını öngörüyor.
Anlaşma, başta İtalya olmak üzere AB'ye yönelik düzensiz göçmen akınını engelleme nihai hedefiyle yapıldı.
Brüksel'in insan hakları ihlallerine göz yumduğu ve Cumhurbaşkanı Said'i bloğa şantaj yapması için güçlendirdiği uyarısında bulunan Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekilleri ve insani yardım örgütleri tarafından dile getirilen eleştirilere rağmen, Komisyon sürekli olarak anlaşmayı savundu ve Mısır ve Moritanya ile benzer düzenlemeleri teşvik etti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ikinci görev döneminde de bu stratejiyi sürdüreceğine ve bir "Akdeniz Paktı" geliştireceğine söz verdi.
Geçen hafta von der Leyen çabalarının başarıya ulaştığını iddia etti.
"Üzerinde yoğun bir şekilde çalıştığımız Orta Akdeniz rotasına bakacak olursak, Orta Akdeniz'e varışlar şu anda yüzde 64 oranında azalmış durumda," dedi.