Avrupa tarihinde bazı dini ve siyasi ideolojiler Noel'e karşı çıkmış ve bayram gelenekleri zaman zaman kıta genelinde farklılık göstermişti.
REKLAM
Avrupa'nın 'Çeşitlilik içinde birlik' sloganını Noel gelenekleri kadar özetleyen çok az şey var.
Kafkasya'dan Atlantik kıyılarına kadar, kıtanın bayramı kutlama ve farklı günlere önem atfetme şekli olağanüstü derecede çeşitli ve hala değişmeye devam etmekte.
Peki, tarihte hangi uluslar Noel kutlamalarını yasaklamıştı?
1640 yılında İskoç parlamentosu, 21 Aralık ve 1 Ocak tarihleri arasındaki bayram dönemi olan "Yule tatillerini" yasaklayan bir yasa tasarısını kabul etti.
Bu hareket, İskoçya'nın Protestan olmasının ardından ülkenin Katolikliğe karşı verdiği mücadelenin bir parçasıydı. 1958 yılına kadar Noel, resmi tatil değildi.
İskoçya'nın komşusu İngiltere'de, Oliver Cromwell'in yönetimi sırasında, ülkeyi Katolik uygulamalardan arındırmak amacıyla 1647'de Paskalya'yı da etkileyen benzer bir yasağı kabul etti.
Ancak söz konusu yasak, halkın çoğu tarafından göz ardı edildi. Cromwell'in ölümünün ardından monarşi yeniden kurulur kurulmaz 1660 yılında kaldırıldı.
Bir asırdan fazla bir süre sonra, 1793'te Fransa, "Devrim'in Akıl Kültü" gibi ateist uygulamaları teşvik ettiği bir dönemde ülkeyi "Hıristiyanlıktan arındırmak" için tüm dini bayramları yasakladı.
Kiliseler, 24 ve 25 Aralık'ta kapalı tutuluyordu, ancak bu yine de çoğu insanın kutlama yapmasını engellemedi. Napolyon, 1801 yılında Papalık ile Konkordato imzalayarak Kilise karşıtı fanatizme son verdi.
Ateist doktrinler, Sovyetler Birliği'ni de 1929 yılında tüm dini kutlamaları kaldırmaya itmişti.
Avrupalılar Noel'i neden farklı günlerde kutluyor?
Bunun nedeni Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi'nin bir kısmının farklı takvimlere göre hareket etmesidir.
1582 yılında Papa Gregory XIII, Jülyen takvimi olarak da bilinen eski Roma takvimini, yıl uzunluğunu fazladan hesapladığı için değiştirdi.
Papa tarafından yayınlanan yeni Gregoryen takvimi, artık eski Roma sisteminden 13 gün ilerideydi.
Buna karşın bazı Ortodoks Hıristiyanlar eski takvimi kullanmaya devam etti. Bu, Hıristiyan ülkelerinde 25 Aralık'ın, bir sonraki yılın 7 Ocak tarihine denk geldiği anlamını taşıyor.
Ancak Romanya, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan ve Kıbrıs'ta olduğu gibi bazı Ortodoks toplulukları Gregoryen takvimine uyum sağladı ve Noel'i 25 Aralık'ta kutlamaya başladı.
Diğer Ortodoks kiliseleri, örneğin Sırbistan, Moldova, Rusya, Belarus ve Gürcistan'dakiler, Noel'i hala 7 Ocak'ta kutlamakta.
Ukrayna'da da benzer bir durum vardı. Fakat 2022'de Rusya'nın tam ölçekli işgalinden sonra parlamento, Noel Günü'nü 25 Aralık'a taşıma kararı aldı ve Gregoryen takvimine geçti.
Arife gününün Noel'den daha önemli olduğu yerler
Kuzey Avrupa'nın büyük bir bölümünde, örneğin Almanya, Finlandiya, İsveç, Norveç ve Danimarka'da arife günü, hediyelerin değiş tokuş edildiği gün olması nedeniyle Noel gününden daha yüksek bir sembolik değere sahip.
İngiltere'de ise durum tamamen farklı. Noel Günü genellikle arifeden daha önemli kabul edilir ve hediyeler 26 Aralık'ta açılır.
İskoçya'da da istisnai bir durum mevcut. Eski Kelt ve İskandinav gelenekleri nedeniyle, Yılbaşı Gecesi'ne (Hogmanay) tarihsel olarak Noel'den daha çok önem atfediliyor.
Fransa, Portekiz, İtalya ve İspanya'da arife günü, Noel ile eşit önemde.
Bununla beraber, insanlar arife gününü ailesine ayırırken, Noel'de ziyaretler öne çıkar.