Danimarka, Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya ve İsveç, Rus deniz petrolüne uygulanan fiyat üst sınırının gözden geçirilmesini talep etti. Üst sınır 2022 yılının sonlarında varil başına 60 dolar olarak belirlenmiş ve o tarihten bu yana dokunulmamıştı.
REKLAM
İskandinav ve Baltık ülkeleri, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşı etkisiz hale getirmek için "yaptırımların sürekli olarak güçlendirilmesi gerektiğini" savunarak, Avrupa Komisyonu'ndan Rus petrolüne uygulanan fiyat sınırlamasını yüksek öncelikli bir mesele olarak sıkılaştırmasını istedi.
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya ve İsveç dışişleri bakanlarının hazırladığı ve Euronews'ün ulaştığı ortak bir mektupta, "Petrol ihracatından elde edilen gelirleri hedef alan önlemler, Rusya'nın en önemli gelir kaynağını azalttığı için çok önemlidir," denildi.
11 Ocak tarihli belge AB Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve Avrupa Komisyonu'nun Mali Hizmetlerden Sorumlu Üyesi Maria Luis Albuquerque'ye hitaben kaleme alındı.
Altı ülke mektupta "G7 petrol fiyat tavanını düşürerek yaptırımlarımızın etkisini daha da arttırmanın zamanının geldiğine inanıyoruz" diye belirtti.
Üst sınır belirleme, Rus ham petrolünün deniz yoluyla ticaretini varil başına 60 dolarla sınırlamak üzere 2022 sonlarında G7 müttefikleri tarafından başlatıldı.
Mekanizma, Batılı şirketlerin, üzerinde anlaşmaya varılan fiyat etiketinin üzerinde ham petrol satan Rus tankerlerine sigorta, finansman ve bayrak çekme gibi hizmetler sağlamasını yasaklıyor.
G7 ülkeleri, ayrıca premium ham petrol ürünleri (varil başına 100 dolar) ve indirimli ham petrol ürünleri (varil başına 45 dolar) için iki ek tavan rakam belirledi.
Rus ticaretindeki güçlü dalgalanmalara ve yaptırımların delindiğine dair çok sayıda kanıta rağmen bu sınırlara onaylanmalarından bu yana dokunulmadı.
Kısıtlamaları aşmanın bir yolu olarak Moskova, belirsiz mülkiyet ve sigorta yapıları kullanan yaşlı, bakımsız tankerlerden oluşan bir "gölge filo" kurdu.
"Gölge filo", sahte veriler iletmek, uydu sistemlerine görünmez olmak için aktarıcıları kapatmak ve petrol varillerinin kaynağını gizlemek için gemiden gemiye çoklu transferler yapmak gibi aldatıcı uygulamalarla suçlanıyor.
Bu durum aynı zamanda denizde bir çevre felaketine yol açma potansiyeline ilişkin korkuları da beraberinde getirmişti.
Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi'ne (CREA) göre Rusya'nın Aralık ayında deniz yoluyla sattığı ham petrolün sadece yüzde 36'sı G7 sınırlamasına tabi tankerler tarafından taşınmıştır. Geri kalanı ise "gölge filo" tarafından taşındı.
Ural petrolünün fiyatı ise Batı'nın sınırlarını aşmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl varil başına 64 ila 84 dolar arasında değişen Ural petrolünün başlıca alıcıları arasında Çin ve Hindistan'da bulunuyor.
Piyasadaki durum, daha güçlü tedbirler alınması yönünde çağrıları artırdı.
Altı ülke ortak mektuplarında, uluslararası petrol piyasasının "2022'ye kıyasla bugün daha iyi tedarik edildiğini" ve üst sınıra ilişkin ilk müzakereleri etkileyen "arz şoku" riskinin önemli ölçüde azaldığını savunuyor.
Ayrıca ülkeler, Rusya'nın yüksek yoğunluklu savaş ekonomisini sürdürmek için "enerji ihracatına olan aşırı bağımlılığının" kendisine "önemli ölçüde daha düşük bir fiyattan bile olsa petrol ihracatına devam etmekten başka bir alternatif bırakmadığını" belirtiyor.
Mektupta üst sınırın hangi yeni fiyattan belirlenmesi gerektiği ise belirtilmiyor.
CREA, başlangıçtan bu yana varil başına 30 dolarlık bir üst sınır belirlenmesinin Rusya'nın petrol ihracat gelirini yüzde 25 oranında azaltacağını ve 76 milyar euro değerinde bir kayba yol açacağını tahmin ediyor.
Rusya'nın üretim maliyetlerini varil başına 15 dolar olarak belirleyen CREA'nın yakın tarihli bir analizinde, "Fiyat üst sınırının düşürülmesi dezenflasyonist bir etki yaratacak, Rusya'nın petrol ihraç fiyatlarını düşürecek ve gelirdeki aksi yöndeki düşüşü telafi etmek için Rusya'dan daha fazla üretim yapılmasını teşvik edecektir," denildi.
İskandinav ve Baltık ülkeleri ayrıca Avrupa Komisyonu'ndan "gölge filo" ve sınırın aşılmasını kolaylaştıranlara yönelik yaptırımların genişletilmesini talep ediyor.
Blok şu ana kadar "gölge filoya" ait 79 gemiye yaptırım uyguladı.
Mektuba geri dönüş olarak Avrupa Komisyonu sözcüsü, belgenin devam eden tartışmaları besleyeceğini söyledi ancak herhangi bir revizyonun "nihayetinde" G7'nin alacağı bir karar olduğu konusunda uyardı.
Yine de, bir noktada bir revizyon önerilmesi halinde, G7'nin harekete geçebilmesi için 27 üye ülkenin tamamının oy birliği ile mutabakata varması gerekecek.