Avrupa'nın azalan gaz talebi, yeni LNG ithalat terminalleri inşa etme çabalarını sorgulatıyor. Ancak Başkan Donald Trump'ın talep ettiği üzere, ABD'den ithalatı arttırmak için hala boş alan var.
REKLAM
Avrupa'da gaz talebinin son 11 yılın en düşük seviyesine inmesiyle birlikte, AB'ye sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı geçen yıl 2023'e kıyasla yüzde 16 düştü; bu da piyasada önemli jeopolitik sonuçlar doğurabilecek bir gelişme.
Kremlin'in 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana Rusya'dan gelen boru hattı gazının azalmasıyla AB, özellikle ABD'den -ama aynı zamanda tartışmalı bir şekilde Rusya'nın kendisinden- LNG ithalatını artırarak bunu telafi etti.
Yine de Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) Salı günü, AB'nin yeniden gazlaştırma terminallerinin (LNG sevkiyatlarının gaz boru hattı ağına pompalandığı yer) ortalama sadece yüzde 42 kapasiteyle çalıştığını ve birçoğunun neredeyse hiç kullanılmadığını bildirdi.
Şubat 2022'den bu yana AB, başta Almanya, Hollanda, İtalya, Fransa ve Finlandiya olmak üzere yılda yaklaşık 50 milyar metreküplük gaz ithalat kapasitesi ekledi. Enerji dönüşümüyle ilgilenen düşünce kuruluşu, mevcut planlar ve talep eğilimlerine dayanarak, toplam kapasitenin 2030 yılına kadar sadece yüzde 30 oranında kullanılabileceğini öngörüyor.
IEEFA'nın Avrupa enerji baş analisti Ana Maria Jaller-Makarewicz, "Talep eğilimlerini dikkate almadan yeni LNG terminallerini ikiye katlamak, enerji dönüşümü hızlanırken aşırı yatırım ve altyapının yetersiz kullanılması riskini artırıyor," dedi.
Šefčovič Washington'a gidiyor
Avrupa Komisyonu'nun 2027 yılına kadar tüm fosil yakıt ithalatını sona erdirme yönündeki gayri resmi hedefine rağmen AB önemli miktarda Rus LNG'si ithal etmeye devam ediyor. 26 Mart'ta yayınlanması planlanan bir 'yol haritası'nın konusu da bu.
O tarihten önce, ticaretten sorumlu başkan yardımcısı Maroš Šefčovič, AB-ABD ticaret savaşını önlemeye çalışmak üzere Çarşamba günü (19 Şubat) Washington'a gidecek. Šefčovič, Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana ABD'ye gönderilen en üst düzey AB yetkilisi olacak.
ABD Başkanı'nın son aylardaki çeşitli ültimatom ve tehditleri arasında, LNG ithalatını arttırmaması halinde Avrupa'ya kapsamlı gümrük vergileri uygulama vaadi de yer alıyor.
Šefčovič; ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Trump'ın baş ekonomi danışmanı Kevin Hassett ile görüşecek. AB yöneticisi görüşmelerin içeriğine değinmedi, ancak "Avrupa Birliği'nin tarifelerin kimseye hizmet etmediği yönündeki ilkesel inancını çok açık bir şekilde"* ileteceğini söyledi.
Brüksel 'çok yakından' izliyor
Komisyon'un enerji sözcüsü Anna-Kaisa Itkonen, özellikle enerjinin gündemde olup olmadığını teyit etmese de, "LNG, Başkan von der Leyen'in geçmişte de ABD ile görüştüğümüz bir konu olarak bahsettiği bir husus," dedi.
ABD'den LNG ithalatı geçen yıl 63 milyar metreküpe (toplamın yüzde 46) ulaştı. Ancak IEEFA'nın verileri, 2023 hacimlerine göre yüzde 18 artışla yaklaşık 22 milyar Rus LNG'si de ithal edildiği göz önüne alındığında, bu hacmi arttırmak için yer olduğunu gösteriyor.
Jaller-Makarewicz, "2024'te AB'nin Rus LNG ithalatının üçte biri spot ticaretti," dedi.
"Üye devletler uzun vadeli sözleşmelere tabi olmayan bu akışları aşamalı olarak durdurmaya öncelik vermeli."
Itkonen, şimdiye kadar gaz konusunda yaptırım uygulamaktan kaçınan Brüksel'in, Rusya'ya enerji bağımlılığından çıkış stratejisini tamamlarken gaz talebini çok yakından izlediğini söyledi. Itkonen, "Açıkçası tüm bu bilgiler ve tüm bu istatistikler bu çalışmayı besleyecektir," diye de ekledi..
24 Şubat Pazartesi günü Rus tanklarının Ukrayna sınırından içeri girmesinin üzerinden üç yıl geçmiş olacak. Bu süre zarfında, talep azaltma tedbirleri ve yenilenebilir enerji kullanımının bir araya gelmesiyle AB'nin toplam gaz talebi yaklaşık beşte bir oranında azaldı.