Zelenskiy'e destek dalgası, ABD Başkanı Donald Trump'ın kendisini 'diktatör' olarak nitelendirmesi ve Ukrayna'da sıkıyönetim olmasına rağmen görev süresinin dolduğu geçen yıl seçimlerin yapılmamasını eleştirmesinin ardından geldi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın 'diktatör' olarak nitelendirdiği Volodimir Zelenskiy'nin Ukrayna Cumhurbaşkanı olarak meşruiyetine Avrupa'dan destek yağıyor.
Trump'ın Truth Social'daki bir paylaşımında yer alan sözleri, Zelenskiy'nin Trump'ın Rus dezenformasyonundan oluşan bir "balon" içinde yaşadığını söylemesinden bir gün sonra geldi.
Çarşamba günü Trump, Zelenskiy'nin görev süresinin Mayıs 2024 itibarıyla sona ermesi ve yeni seçim çağrısı yapılmamasının ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın konumunu sorguladı.
Trump Zelenskiy'nin üç yıldır devam eden savaşın sona erdirilmesi için müzakere etmek üzere "elini çabuk tutması gerektiğini" aksi takdirde liderlik edecek bir ulus bulamama riskiyle karşı karşıya kalacağını söyledi.
Ukrayna, Şubat 2022'deki Rus işgalinden bu yana sıkıyönetim altında ve ülkenin anayasası bu koşullar altında seçimlerin yapılmasını engelliyor.
Avrupa Komisyonu "Ukrayna'nın bir demokrasi olduğunu" ve Zelenskiy'nin "adil" bir şekilde seçilmiş bir lider olduğunu söyledi.
Avrupa Komisyonu sözcü yardımcısı Stefan de Keersmaecker perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, "Başkan Zelenskiy özgür, adil ve demokratik seçimlerle meşru bir şekilde seçilmiştir," dedi.
De Keersmaecker ayrıca Ukrayna ve Avrupa'yı müzakerelere dahil etmeden savaşı sona erdirmenin mümkün olmadığını söyledi.
"Ukrayna'nın ve Avrupa Birliği'nin katılımı olmadan Ukrayna için bir çözüm olamaz. Ukrayna'nın güvenliği Avrupa Birliği'nin güvenliğidir," dedi.
Bu açıklama, ABD heyetinin salı günü Suudi Arabistan'da Rus diplomatlarla bir araya gelmesinin ardından geldi ve Ukrayna ya da Avrupa'dan hiçbir temsilci davet edilmedi.
Perşembe günü de İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Ukrayna'nın "demokratik yollarla seçilmiş lideri" olarak Zelenskiy'e destek verdi.
Downing Street'ten yapılan açıklamada, "Başbakan, Ukrayna'nın demokratik yollarla seçilmiş lideri olarak Cumhurbaşkanı Zelenskiy'e desteğini ifade etti ve İngiltere'nin İkinci Dünya Savaşı sırasında yaptığı gibi savaş zamanında seçimleri askıya almanın son derece makul olduğunu söyledi," denildi.
Açıklamada ayrıca Starmer ve Zelenskiy'nin çarşamba akşamı telefonda görüştükleri ve Starmer'in Zelenskiy'ye "herkesin birlikte çalışması gerektiğini" söylediği belirtildi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron X'te yaptığı paylaşımda, "Fransa'nın barış çabaları" olarak tanımladığı üç koşulu sıralarken "Ukrayna her zaman dahil edilmeli ve haklarına saygı gösterilmelidir," dedi.
Hem Macron hem de Starmer önümüzdeki hafta başında Beyaz Saray'a giderek Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesine yönelik çabaları görüşecekler.
Slovakya Cumhurbaşkanı Peter Pellegrini de Bratislava'da yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın ateşkes görüşmelerinde söz sahibi olmasını talep etti.
"Çatışmadan etkilenen bir ülke olarak Ukrayna bu görüşmelerin bir parçası olmalıdır. Yine de Avrupa Birliği'nin de barışın sürdürülebilirliğine ve yeni çatışmaların önlenmesine nasıl katkıda bulunabileceği konusunda kendi önerileriyle müzakere masasında olması gerektiğine inanıyorum."
Bratislava'da bulunan NATO Genel Sekreteri de Ukrayna'nın savaş sırasındaki liderliğini övdü.
Mark Rutte Comenius Üniversitesi'nde öğrencilere hitaben yaptığı konuşmada, "Ukrayna'nın yaptıklarına ve katlandıklarına büyük saygı duyduğumu söyleyebilirim," dedi.
"İlk günden beri, Putin'in üç ya da dört gün içinde ona teslim olacağınızı düşündüğü yerde savaştınız ve teslim olmadınız. Savaştınız ve Putin'in Şubat 2022'de ele geçirebildiği ülkenin büyük bir bölümünü geri almayı başardınız."
Rutte ayrıca NATO ittifakı üyeleriyle savunma harcamalarını arttırmaları ve böylece örgütteki her ülkenin yüzde 2'lik hedefe ulaştığından emin olmaları için "aktif ve yoğun bir şekilde" temas halinde olduğunu söyledi.
NATO üyeleri 2014 yılında GSYH'lerinin en az yüzde 2'sini savunmaya harcama taahhüdünde bulunmuşlardı.
Rutte 32 üyeden 23'ünün hedefi tutturduğunu söyledi ve henüz yüzde 2'lik katkıda bulunmayanları "önümüzdeki yaza kadar" bunu yapmak zorunda kalacakları konusunda uyardı.
Bu arada Kiev'deki yetkililere göre perşembe günü erken saatlerde Donald Trump'ın Ukrayna elçisi ve Zelenskiy ile yapılacak basın toplantısı ABD heyetinin talebi üzerine iptal edildi.
Zelenskiy ve emekli ABD'li General Keith Kellogg'un Ukrayna'nın başkentindeki görüşmelerinin ardından basına konuşmaları bekleniyordu.
Ancak Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın sözcüsü Serhii Nikiforov etkinliğin iptal edildiğini söyledi.
ABD heyeti, iptal nedeni hakkında herhangi bir yorum yapmadı.