Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin üçüncü yıldönümü yaklaşırken eski Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba Avrupa'yı Putin'in hırslarının yaklaşan tehlikeleriyle yüzleşmeye çağırıyor.
REKLAM
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin üçüncü yıldönümünden bir gün önce Almanya sandık başına gidiyor. Ancak seçim kampanyası boyunca Ukrayna'ya destek, önde gelen adaylar ve partileri için öncelikli bir konu olarak görülmedi.
Eski Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşın seçim kampanyasında neden bu kadar önemsiz bir rol oynadığı sorusuna şu yanıtı verdi: "Çünkü bunun sizin başınıza gelebileceğine inanmıyorsunuz."
Kuleba'ya göre bu bir dereceye kadar anlaşılabilir bir durum. Almanya sokakları güvenli ve hava saldırısı tehdidi yok.
Eski bakan "Her şeyin yok olabileceğini unuttunuz ve böyle bir şeyin evinize geleceğini hayal bile edemiyorsunuz. Biz Ukraynalılar bunun ülkemize gelebileceğini asla hayal edemezdik," diye ekledi.
Yine de Almanya'nın son üç yıldaki değişimini 'dikkat çekici' olarak nitelendiriyor.
Kuleba, Mart 2020'de, Covid-19 pandemisinin ortasında Ukrayna Dışişleri Bakanı olarak göreve başladı. Görev süresi boyunca iki farklı Alman hükümetiyle çalıştı.
Rusya'nın 2022'deki geniş çaplı işgali başladığında Almanya, SPD-Yeşiller-FDP koalisyonu tarafından yönetiliyordu. Bu koalisyon o zamandan beri ülkeyi Ukrayna'nın en büyük ikinci destekçisi haline getirdi.
Bitmek bilmeyen tartışma
Buna rağmen Kuleba koalisyonun mirasının, Şansölye Olaf Scholz'un Ukrayna'ya Taurus seyir füzeleri göndermeme kararının gölgesinde kaldığına inanıyor: "Siyaset böyle işliyor. Pek çok iyi şey yapabilirsiniz ama sonunda yapmadıklarınızla hatırlanırsınız."
Ukrayna'nın en üst düzey diplomatı olduğu dönemde Kuleba, Taurus seyir füzelerini teslim etme konusundaki isteksizliği nedeniyle Alman hükümetini defalarca eleştirdi.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock Eylül 2023'te Kiev'i ziyaret ettiğinde teslimatları onaylamayınca Kuleba şunları söyledi: "Neden zaman kaybettiğimizi anlamıyorum."
Gecikmeler nedeniyle hem Ukraynalı askerlerin hem de sivillerin öldüğünü ve 'buna karşı tek bir nesnel argüman olmadığını' da sözlerine ekledi.
Eylül 2024'teki istifasından bu yana Almanya Ukrayna'ya Taurus seyir füzeleri gönderme konusunda hala bir taahhütte bulunmadı. Euronews'e konuşan Kuleba'ya göre bunun nedeni Şansölye Scholz'un 'hayır'ın gerçekten 'hayır' anlamına geldiği bir ilke adamı olduğunu göstermek istemesi.
Kuleba, Scholz'un ilk başta Ukrayna'ya 'topçu' ve tank göndermeyi de reddettiğini ancak şimdi Ukrayna'nın her ikisine de sahip olduğunu söyledi.
"Sanırım bir noktada kırmızı bir çizgi çekmeye ve hayır dediğinde bunun hayır anlamına geldiğini göstermeye karar verdi. Bu çok talihsiz bir durum ama bunu yapmaya hakkı var."
Bu kırmızı çizginin yeni hükümette de devam edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor.
Ancak soru artık çok daha geniş bir alana yayılmış durumda. Ukraynalı, "Asıl mesele şu: Avrupa kendi sorumluluğunu üstlenecek mi, üstlenmeyecek mi?" diye sordu.
Kuleba'ya göre bu sadece Alman hükümetinin değil, pek çok Avrupa hükümetinin de kendisine sorması gereken bir soru.
Kuleba, "Ukrayna düşerse Putin NATO'yu test edecek," diye ekledi. Ayrıca Batı'nın 20 yıldır Putin'le başa çıkamadığını söyledi. "Onun hırsı Ukrayna'yı fethetmek ve Batı'yı yok etmek. Tarihe bu şekilde geçmek istiyor," diye açıkladı.
"2020'den önce bize hiç inanmak istemediğiniz gibi şimdi de inanmak istemiyorsunuz. Tarih tekerrür ediyor. Avrupalı siyasetçiler Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarının her yıldönümünde ciddiyetle 'bir daha asla' dediklerinde yalan söylüyorlar. Çünkü tarih sürekli tekerrür ediyor."
Siyasetten istifa
Geçen yılın Eylül ayı başlarında Kuleba, hükümet değişikliğinin ortasında istifasını açıkladı. O zamandan beri siyasetten çekildi ve Harvard Kennedy School'daki Belfer Bilim ve Uluslararası İlişkiler Merkezi'nde Kıdemli Araştırmacı ve Paris'teki Sciences Po'da Yardımcı Profesör olarak görev yapmaya başladı.
Kuleba hala Ukrayna'da ikamet ediyor ve bunu değiştirmeyi planlamıyor. Sonuç olarak, üniversitelerle yaptığı çalışmaların çevrimiçi ve çevrimdışı bir deneyim olduğunu açıkladı. Euronews'e konuşan eski dışişleri bakanına göre öğrencilerin profesörlerden çok daha gerçekçi.
"Okyanusun iki yakasında tanıştığım pek çok profesör Soğuk Savaş klişeleri ve stratejileriyle dolu bir dünyada yaşıyor. Bildikleri dünya düzeninin vazgeçilmez bir parçası olarak Rusya'yı her konuşmaya dahil ediyorlar. Daha sonra politika ve kararlarda uygulayacakları bu fikirleri özümsüyorlar. Ben de gerçeklik savaşının en zor kısmına odaklanmaya karar verdim."
Savaşın gerçekliği
Ukraynalılar için Rusya'nın geniş çaplı işgalinin yaklaşan üçüncü yıldönümü de zor. Rusya düzenli olarak Ukrayna'ya saldırıyor ve ülkenin doğu cephesi boyunca yavaş yavaş ilerliyor. Kuleba 24 Şubat 2022'nin her saniyesini hala hatırlıyor.
"Savaş size karar vermeyi öğretir," diyor Kuleba ve ekliyor: "Ve bu kararlar ikilidir. Orta yol yoktur."
Eski dışişleri bakanı, Kasım 2021 gibi erken bir tarihte Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceği sonucuna varmış ve böylece karar vermek için kendisine aylar vermiş. "Mücadeleye devam etmeye karar verdim."
"İşgal başladı. Uçağa bindim ve ilk roketler ben havadayken Ukrayna'yı vurdu. Benim için başka seçenek yoktu," diye hatırlıyor ve iki kişinin kendisiyle temasa geçerek Ukrayna'ya dönmemesini, çünkü Ukrayna'nın sonunun geldiğini ve dışişleri bakanı olarak yurtdışında kalmasını önerdiklerini ekliyor.
"25 Şubat gecesi Polonya'dan Ukrayna'ya geçtim çünkü vazgeçmeyeceğime karar vermiştim. O zamandan beri de bu kararımdan hiç şüphe duymadım."