TikTok, Dünya Sağlık Örgütü'nün hapları 'birinci sınıf kanserojen' olarak sınıflandırdığına dair iddialarla dolup taşıyor. İşte gerçekler.
REKLAM
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ - WHO) doğum kontrol haplarını "birinci grup kanserojen olarak sınıflandırdığı" yönündeki iddialar, Çin menşeli sosyal medya platformu TikTok'ta viral oldu.
"Hap artık birinci seviye kanserojen olarak sınıflandırıldı. Tütün gibi. Alkol gibi. Uyuşturucu gibi," iddiasında bulunan bir TikTok kullanıcısı, platformun kullanıcıları arasında endişeye yol açtı. Diğerleri ise takipçilerini hapı tamamen almayı bırakmaya çağırdı.
Euroverify bu iddiaları araştırdı ve DSÖ'nün kanserle ilgili uzmanlaşmış kuruluşunun bazı doğum kontrol hapı türlerini insanlar için kanserojen olarak kabul etmesine rağmen gerçeğin çok daha ayrıntılı olduğunu buldu.
2005'ten beri kanserojen olarak listelenen bazı doğum kontrol hapları
TikTok kullanıcılarının iddia ettiği gibi DSÖ'nün hapı "sadece" kanserojen olarak sınıflandırdığı doğru değil.
Aslında, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC / DSÖ'nün Fransa merkezli kanser ajansı) 2005'te beri belirli doğum kontrol haplarını "insanlar için kanserojen" maddeler listesine dahil etti.
Grup 1 olarak bilinen bu liste, "kanserojenliğe dair yeterli kanıt" gösterilen maddeleri içeriyor.
Hormonlu doğum kontrol hapının iki ana türü var: östrojen ve progestojen hormonlarını içeren kombine hap ve yalnızca progestojen içeren mini hap.
DSÖ'nün Grup 1'ine yalnızca kombine hap dahil ediliyor, yani insanlarda kansere neden olabileceğine dair yeterli kanıt var.
Mini haplar ise IARC'nin Grup 2B'sinde kategorize ediliyor, yani "insanlar için kanserojen" olarak kabul edilmiyor.
Ancak birkaç çalışma, bu hapların her ikisinin de kadınlarda meme kanseri riskini hafifçe artırdığını bulmuştu.
Örneğin, Oxford Üniversitesi Kanser Epidemiyoloji Birimi tarafından 2023'te yapılan bir çalışma, herhangi bir hormonal kontraseptifin meme kanseri riskini artırabileceğini bulmuş ve mini hap kullanımının "yüzde20-30 daha yüksek meme kanseri riski" ile ilişkili olduğunu hesaplamıştı.
Ancak, doğum kontrol hapının endometriyal, kolorektal ve bağırsak kanserleri gibi diğer kanser türlerinin riskini azaltabileceğini öne süren veriler de mevcut.
Bu, kanser ile doğum kontrol hapı arasındaki ilişkinin göründüğünden çok daha karmaşık olduğu anlamına geliyor.
Hap, alkol, tütün ve asbest kadar "kanserojen" olarak kabul edilmez
Son haftalarda yayınlanan ve DSÖ'nün doğum kontrol hapını alkol, tütün ve asbest kadar "kanserojen" olarak kabul ettiğini iddia eden birkaç TikTok videosu tespit ettik.
Bu iddia yanıltıcı.
IARC'nin 1. Grubu, alkol, tütün ve asbest gibi insanlarda kanserojen olduğuna dair yeterli kanıt bulunan tüm maddeleri, işlenmiş etleri, güneş ışığı radyasyonunu ve Hepatit B ve C gibi belirli virüsleri içeriyor.
Ancak bu, listedeki tüm maddelerin aynı risk seviyesini taşıdığı anlamına gelmiyor. Bu, sadece hepsinin insanlarda kanserojen olduğu iddiasını destekleyecek yeterli bilimsel kanıt olduğu anlamına geliyor.
IARC maddeleri kanserojenlik seviyesine göre değil, kanser riskinin artmasıyla bağlantısını destekleyen bilimsel kanıtların gücüne göre sınıflandırıyor.