AB Dışişleri Bakanları, önümüzdeki salı günü Brüksel’de toplanarak konuyu ele alacak.
REKLAM
Avrupa Birliği’nin Gazze ve Batı Şeria’daki gelişmelere ilişkin olarak 'İsrail’e karşı ciddi adımlar atmaktaki isteksizliği', Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da görev yapmış 27 eski AB büyükelçisi tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Euronews’in ulaştığı mektup, perşembe günü AB kurumlarının liderlerine gönderildi.
Mektubu imzalayanlar arasında, Temmuz 2023’e kadar Filistin Yönetimi nezdinde AB büyükelçisi olarak görev yapan Sven Kühn Von Burgsdorff ile eski Libya büyükelçisi James Moran da yer alıyor.
Eski büyükelçiler, mektupta 7 Ekim 2023’te gerçekleşen “alçakça saldırıları” güçlü bir şekilde kınarken, AB’nin bu tarihten bu yana verdiği tepkiden “derin endişe” duyduklarını belirtti.
7 Ekim 2023’te Hamas, Gazze Şeridi sınırındaki İsrail yerleşimlerine saldırmış, yaklaşık 1.200 kişiyi öldürmüş ve 250 kişiyi rehin almıştı. İsrail ordusu buna karşılık olarak Gazze’ye askeri harekât başlattı ve bölgenin büyük kısmını işgal etti. Gazze’deki Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’na göre 3 Temmuz itibarıyla İsrail saldırılarında ölenlerin sayısı 57 bini geçti.
Mektupta şu ifadeler yer aldı: “Özetle, İsrail’in 7 Ekim’e verdiği karşılık, Birleşmiş Milletler’in birçok organı tarafından da belirtildiği üzere, ayrım gözetmeyen ve kesinlikle orantısız bir müdahaledir. Uluslararası Adalet Divanı’nın geçtiğimiz yıl verdiği geçici kararlarda soykırım riski olabileceği sonucuna varıldığına dikkat çekiyoruz.”
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) verilerine göre, Gazze’nin yüzde 70’i şu anda ya İsrail askeri kontrolü altında ya da tahliye emri verilen bölgelerde bulunuyor.
'İnsani yardımlar ilkelerden uzaklaştırıldı'
Eski büyükelçiler, İsrail’in Nisan ayından bu yana kontrol ettiği Gazze’deki insani yardım dağıtım sistemini de sert bir dille eleştirdi. Mektupta şu ifadeler yer aldı: “İsrail ve ABD tarafından nisan ayından bu yana uygulanan, BM kurumlarını ve deneyimli uluslararası STK’ları dışlayan, tarafsızlık, bağımsızlık ve taraf olmama ilkelerini göz ardı eden insani yardım sistemi, acıları daha da artırdı.”
Mayıs ayında Euronews, Aralık 2023 tarihli olduğu belirtilen ve İsrail’in Gazze için hazırladığı geleceğe dair planları içeren bir belge yayımlamıştı. Belgede ABD ve diğer uluslararası ortaklarla işbirliği içinde yeni bir dağıtım sisteminden ve tampon bölgeler oluşturulmasından söz ediliyordu. Bu tampon bölgelerin bazıları hâlihazırda uygulamaya konmuş durumda.
AB-İsrail ortaklık anlaşması gözden geçiriliyor
Avrupa Birliği ile İsrail arasında 2000 yılından bu yana yürürlükte olan Ortaklık Anlaşması, iki taraf arasında siyasi ve ekonomik çerçeveyi tanımlıyor. AB, Mayıs ayında bu anlaşmanın gözden geçirilmesi sürecini başlattı ve Haziran'da insan hakları ihlalleri açısından “ihlal belirtilerine” rastlandığını duyurdu. Bu tespit, bağımsız uluslararası kuruluşların raporlarına dayanıyordu.
Eski büyükelçiler, mektupta AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ı da eleştirdi. Kallas’ın bu bulgulara rağmen somut adımlar atmamasını eleştiren diplomatlar, AB’nin İsrail hükümetine “net bir mesaj” vermesi gerektiğini ve ateşkes sağlansa bile Ortaklık Anlaşması’nın tamamen askıya alınması çağrısında bulundu.
Tam askıya alma gerçekleşmeyecekse, en azından “AB yetki alanına giren ticaret tercihleri ve Horizon araştırma programı gibi unsurların” dondurulması gerektiği belirtildi. Bu tür bir karar için AB Konseyi’nde nitelikli çoğunluk gerekiyor: Üye ülkelerin en az yüzde 55’i (15 ülke) ve AB nüfusunun yüzde 65’ini temsil eden ülkeler karar lehine oy vermeli."
Mektupta ayrıca şu çağrı yer aldı: “Bu öneri, Batı Şeria’daki yasa dışı İsrail yerleşimlerinden gelen tüm ürün ve hizmetlerin ticaretini ve iş ilişkilerini tamamen yasaklamayı da içermelidir.”
AB dışişleri bakanları, önümüzdeki salı günü Brüksel’de toplanarak konuyu ele alacak.
Mektup, şu cümleyle sona eriyor: “Hiçbir adım atmamak, AB’nin bölgede zaten zedelenmiş olan itibarını daha da sarsacak ve özellikle Ukrayna’daki savaşta gösterdiği net tutumla çelişen bir çifte standart algısını derinleştirecektir.”