AB, Libya'da resmi olarak Trablus merkezli ulusal birlik hükümetiyle işbirliği yapsa da Halife Hafter ile de görüşüyor. Ancak son ziyaret fiyaskoya dönüştü.
REKLAM
Brüksel'in açıklamalarına göre, Göç Komiseri Magnus Brunner ve üç Avrupalı yetkili salı günü bir "protokol sorunu" nedeniyle Libya'dan sınır dışı edildi. Yetkililerin Libya'nın doğusunu yöneten Halife Bilkasım Hafter'le görüşmek istediği belirtiliyor.
Trablus'taki Libya hükümetiyle yapılan toplantının ardından Avrupalı heyetin göç konusunu görüşmek üzere Bingazi'de Hafter'le bir araya gelmesi bekleniyordu. Ancak yetkililerin sınır dışı edilmesi Hafter'in AB'yi zorlamaya çalıştığı yorumlarına neden oldu.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) kıdemli araştırmacısı Tarek Megerisi, "Bu, Hafter'in hükümetinin ve askeri diktatörlüğünün sivil yüzünü meşrulaştırmak için yaptığı bir hileydi," dedi.
"Avrupalı diplomatları istenmeyen kişi ilan etti ve aslında onları Avrupa'ya geri gönderdi çünkü onları yapmaya çalıştığı bu siyasi maskaralık için kullanamıyordu."
Bölünmüş bir ülke
Libya ikiye bölünmüş durumda. Ülkenin batısı, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan ulusal birlik hükümeti Başbakan Abdel Hamid Dbeibah tarafından yönetiliyor.
Doğu ise Libya Ulusal Ordusu'nun başındaki Halife Hafter'in kontrolünde.
Avrupa Komisyonu'nun dış ilişkilerden sorumlu sözcüsü Anouar El Anouni, "Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler arabuluculuk sürecinden uluslararası tanınırlığa sahip bir ulusal yürütme olarak çıkan ulusal birlik hükümetiyle birlikte çalışıyor. BM, Tek Libya politikamız doğrultusunda ülke genelinde yetkililerle temas halinde," dedi.
Ancak merkezi yönetimin yokluğu, bölgesel bölünmüşlük ve göç sorunu karşısında AB devlet dışı aktörlerle de temas halinde.
ECRF uzmanlarından Tarık Megerisi, "AB daha alt düzeyde milis liderleri ve gözaltı merkezleri işleten gruplarla da etkileşim halinde. Üye devletler ve bazı AB temsilcilikleri düzeyinde, Doğu Libya'nın fiili yöneticileri olarak Hafter ailesiyle de ilişki kuruyorlar," diye ekledi.
Eleştirilen işbirliği
Avrupa Birliği yasadışı göç ve kaçakçılık şebekeleriyle mücadele için Libya ile işbirliği yapıyor.
AB'nin Libya eski büyükelçisi ve Avrupa Politika Çalışmaları Merkezi (CEPS) araştırmacılarından James Moran, Euronews'e yaptığı açıklamada, "AB ve üye ülkeler, özellikle de İtalya, batıda Libya sahil güvenliği ile birlikte çalışarak göçmen akışını bir şekilde azaltmaya çalışıyor," ifadelerini kullandı.
"Aynı zamanda Libya'nın göçmenleri geri alma çabalarını da destekledi. Bu elbette tartışmalı bir konu çünkü insan hakları ve Libya'dayken gördükleri muamele konusunda pek çok soru işareti var."
Uluslararası Af Örgütü, AB'yi Libya'da göçmenlere yönelik insan hakları ihlallerine suç ortaklığı yapmakla suçlamıştı.
'Rusya'nın vekili'
Son yıllarda Libya'nın doğusundan Avrupa'ya geçişler artıyor.
James Moran, "Göçle ilgili endişeler tüm Avrupa'da yaygın. Ve Hafter Libya'nın kıyı şeridinin bu kadar büyük bir bölümünü kontrol ettiği için, onunla konuşmanın mantıklı olduğunu düşünüyorum. Mantıklı olmayan şey, ona fiili ya da başka türlü herhangi bir tanıma sağlamak olurdu," diyor.
Ancak AB'nin Hafter'le görüşme ihtiyacı konusunda soru işaretleri devam ediyor.
Tarık Megerisi, "Avrupa'nın çıkarlarına karşı olan bir Rus vekilini güçlendirme sürecindeyiz. Dolayısıyla, mevcut krizin tüm karmaşası çözüldüğünde, Avrupa'nın Libya'da gerçekten ihtiyaç duyduğu şeyin istikrarlı ve egemen bir hükümet olduğu oldukça açık," ifadelerini kullanıyor.
Megerisi Hafter ailesini AB'den taviz koparmak için göçü istismar etmekle de suçluyor.