AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, veto karşısında hayal kırıklığı yaşadığını belirtti. Ertesi gün teknik görüşmelerin süreceğini ve hafta sonuna kadar anlaşma sağlanabileceğini umduğunu söyledi.
REKLAM
Slovakya Başbakanı Robert Fico, salı günü yaptığı açıklamada, Rus gazı alımını 2034 yılına kadar sürdürebilmek için yasal bir muafiyet talep etti. Slovakya, bu muafiyet karşılığında AB’nin yeni Rusya yaptırımlarını onaylayacağını belirtiyor; ancak Avrupa Komisyonu bu talebi ilkesel olarak reddediyor.
Fico, sosyal medyada şunları yazdı: “En iyi çözüm, Slovakya'ya Rusya'nın Gazprom şirketiyle olan ve 2034’e kadar uzanan kontratını yerine getirmesine izin veren bir muafiyeti sağlamaktır,” dedi. Bu öneri şu anda Avrupa Komisyonu tarafından, böyle bir adımın Rusya karşıtı yaptırımların özüne zarar vereceği savunularak reddediliyor.
Slovakya, doğrudan yaptırımlara karşı değil. Asıl itirazları, yeni yaptırımlar kapsamında 2027 sonunda Rus fosil yakıtlarının aşamalı olarak kaldırılmasına. Ülke, enerji ithalatını tüketici fiyatlarının yükselmesi, rekabet gücünün zayıflaması ve enerji güvenliğinin tehlikeye girmesi gibi gerekçelerle protesto ediyor.
Mayıs ayında AB tarafından açıklanan yol haritası ve Haziran’da sunulan taslak yasa, kısa ve uzun vadeli gaz kontratlarını adım adım yasaklamayı öngörüyor. Bu kararlar nitelikli çoğunlukla, muafiyet için ise tüm ülke onayı gerekiyor.
Zirvede, Fico’nun ek tazminat talepleri de karşılanmadı. Başbakan, Gazprom’un 16–20 milyar euro tutarında dava açma ihtimaline dikkat çekti; Komisyon ise yaptırımların "mücbir sebep" kapsamında olacağını ve devlet ile şirketleri tazminattan koruyacağını savunuyor.
Brüksel ile Bratislava arasında, enerji kaynaklarını Rusya dışına taşımak, komşularla bağlantıları güçlendirmek ve fiyat dalgalanmalarını azaltmak amaçlı teknik görüşmeler gerçekleştirildi. Fico bu çabaları “yapıcı” bulsa da, taleplerinden vazgeçmedi. Bu durum Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ve Polonya Başbakanı Donald Tusk’un da müdahalesine yol açtı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Fico’ya üç sayfalık bir mektup gönderdi. Mektubunda, muafiyet yerine, evler ve sanayi üzerindeki olumsuz etkilerin telafisi için devlet yardımı ve AB fonlarının kullanılabileceği, ayrıca gaz yasağını askıya alabilecek "acil durum düğmesi" kriterlerinin netleştirileceği garantisi verildi. Ancak mektupta özel bir muafiyetten ya da finansal paketten söz edilmiyordu.
Fico, koalisyon ortaklarının von der Leyen’in teklifini “yetersiz” bulduğunu söyledi. Bu yüzden Slovakya, AB’nin 18. yaptırım paketinde oylamanın ertelenmesini talep edecek.
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, veto karşısında hayal kırıklığı yaşadığını belirtti. Ertesi gün teknik görüşmelerin süreceğini ve hafta sonuna kadar anlaşma sağlanabileceğini umduğunu söyledi.
Fico’nun 2034’e kadar Rus gazı alımına devam etme isteği, ABD’nin dış politika hedefleriyle yakında çakışabilir. Donald Trump, 50 gün içinde barışta ilerleme sağlanmazsa Rusya ve ticaret ortaklarına “ağır tarifeler” uygulamakla tehdit etmişti.