AB'nin önerdiği 2028-2034 bütçesi, bloğun uyum politikasını diğer büyük harcama alanlarıyla birleştirerek finansman için yüksek riskli bir rekabete dönüştürme riski taşıyor. Aynı zamanda yerel kontrolün azalması ve dezavantajlı bölgelere destek verilmemesi endişelerine yol açıyor.
REKLAM
AB'nin 2028-2034 yılları için önerdiği bütçe, uyum politikasını diğer büyük harcama alanlarıyla birleştireceği için fon sağlama yarışına dönüştürme riski taşıyor. Şu anda yerel kontrolün azalması ve dezavantajlı bölgelere destek verilmemesi konusunda endişeler var.
Uyum fonları, yol yapımı ve hastane iyileştirmelerinden işsizliğe, eğitim programlarına ve yeşil girişimlere kadar her şeyi destekleyerek AB genelinde bölgesel eşitsizliklerin azaltılmasına yardımcı oldu.
AB'nin en somut politika araçlarından biri olan uyum fonu, vatandaşların günlük yaşamlarında gözle görülür sonuçlar doğurdu; ancak bu durum değişmek üzere olabilir.
Avrupa Komisyonu bu hafta, uyum politikasının işleyişini temelden yeniden şekillendirebilecek ve aynı zamanda potansiyel olarak bildiğimiz sistemin sonunu getirecek olan 2028-2034 Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) adlı uzun vadeli AB bütçesini açıkladı.
Yeni teklife göre uyum politikası, tarım, kırsal kalkınma, göç ve sınır kontrolü gibi diğer önemli harcama alanlarıyla birleştirilerek tek bir mega fona dönüştürülecek.
Belirtilen amaç? Sadeleştirme. Ancak eleştirmenler bu yaklaşımın bölgeler, sektörler ve çıkar grupları arasında yoğun bir rekabeti ateşleyebileceği uyarısında bulunuyor.
Avrupa Bölgeler Komitesi Başkanı Kata Tütto Euronews'e verdiği mülakatta, "Tarım, göç, sınır kontrolü ve uyum politikasını tek bir konteynıra koymak, bunu bir 'Açlık Oyunları'na dönüştürecektir," dedi.
Yeni yapının çiftçilerle belediye başkanlarını, tarımsal desteğe ihtiyaç duyanlarla işsizlik desteği arayanları karşı karşıya getirme riski taşıdığı uyarısında bulundu.
Parçalanma ve önceliklerin kaybolması korkusu
Önerilen toplam 2 trilyon euroluk bütçenin 865 milyar eurosu, AB'nin Ortak Tarım Politikası (OTP-CAP), uyum fonları (mevcut AB bütçesinin üçte ikisini oluşturuyor) ve istihdam ve eğitimi destekleyen Avrupa Sosyal Fonu gibi uzun süredir devam eden programları birleştiren bu konsolide fona tahsis edilecek.
Tek fonun farklı kalemleri arasındaki rekabet, bütçe müzakerelerinde uyum fonunun önceliğinin azaltılmasından korkan bölgesel liderler arasında alarm zillerinin çalmasına neden oldu.
Komisyon'a göre, birleştirilen fonun 450 milyar euroluk kısmı yine bölgesel kalkınma, balıkçılık ve kırsal alanlara aktarılacak.
Ayrıca teklif, uyum fonunun üç geleneksel ayağından biri olan az gelişmiş bölgeler için özel olarak ayrılmış 218 milyar euroluk bir asgari tahsisat içeriyor. Diğerleri gelişmekte olan ve gelişmiş bölgeler.
Bu asgari tahsisat AB'nin en dezavantajlı bölgeleri için bir koruma sağlarken, geri kalan kategoriler yeni plan kapsamında sınırlandırılmadıkları için dalgalı bir destekle karşı karşıya kalabilirler.
Merkezileşmeye karşı yerel katılım
Finansman için verilen mücadelenin ötesinde, eleştirmenler yönetişimle ilgili endişelerini de dile getirdiler. Önerilen dağıtım modeli, AB'nin yerel ve bölgesel makamlarla ortak yönetim geleneğinden uzaklaşmaya işaret ediyor.
Tütto bu hamleyi açık bir merkezileşme vakası olarak görüyor: "Politikanın tasarım, yönetim ve yaratım kısımlarından atılacağız. Sadece para için savaşan uygulayıcılar haline geleceğiz," dedi.
Teklifin pek çok yönü belirsizliğini korurken, önümüzdeki aylar kritik olacak.
AB genelindeki yerel yönetimler sürece daha fazla katılım ve bütçe nihai hale getirilmeden önce teklifin yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulunuyor.
Uyumdan sorumlu Başkan Yardımcısı Raffaele Fitto bütçeyi sunarken yaptığı konuşmada, "Bu Avrupa Komisyonu'nun bir önerisidir. Son adım değil, bir başlangıç noktasıdır," dedi.
Bununla birlikte, AB bütçesinin gelişen zorluklara cevap verebilmesi için daha fazla esnekliğe ihtiyacı olduğunu da sözlerine ekledi.