Stratejinin açıklanma zamanlaması dikkat çekti: Bu hafta, küçük bir Hint askeri birliği, Polonya ve Litvanya sınırına yakın bir bölgede Rusya ve Belarus’la düzenlenen geniş çaplı Zapad 2025 tatbikatına katıldı.
REKLAM
Avrupa Birliği, geleneksel ittifakların ve yerleşik ilkelerin ciddi baskı altında olduğu bir dönemde, Hindistan’la bağlarını güçlendirmek ve genişletmek için yeni bir adım attı.
Çarşamba günü açıklanan beş ayaklı strateji, sürdürülebilir yakıtlar, yeşil hidrojen, kritik ham maddeler, yapay zekâ, gelişmiş mikroçipler, siber güvenlik, kriz yönetimi, savunma politikası ve yasal göç gibi çok geniş alanları kapsayan kapsamlı bir vizyon ortaya koydu. Bu plan, 2026’nın başlarında yapılması planlanan bir AB-Hindistan zirvesinin de önünü açıyor.
Belge metninde “AB-Hindistan iş birliği artık her zamankinden daha önemli,” dendi.
Zamanlama ve Rusya faktörü
Stratejinin açıklanma zamanlaması dikkat çekti. Bu hafta, küçük bir Hint askeri birliği, Polonya ve Litvanya sınırına yakın bir bölgede Rusya ve Belarus’la düzenlenen geniş çaplı Zapad 2025 tatbikatına katıldı.
Hindistan’ın katılımı, Başbakan Narendra Modi’nin bu ay başında Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinde Vladimir Putin ve Xi Jinping’le samimi anlar paylaşmasının ardından geldi.
Her iki etkinlik de, Yeni Delhi’nin Moskova ile süregelen dostluğunu ortaya koydu. Brüksel, Hindistan’ı, özellikle Rus petrolünü işleyip yeniden satarak, yaptırımları delmek için bir “arka kapı” sağlamakla suçluyor.
Buna rağmen, jeopolitik çalkantılar ve ekonomik belirsizlikler içinde AB, dünyanın en kalabalık ülkesi ve Hint-Pasifik bölgesinin kilit aktörü Hindistan’la daha yakın işbirliğinin kayıplardan çok kazanç getireceği görüşünde.
'Boşluğu başkalarının doldurmasına izin vermeyelim'
Sunum sırasında konuşan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, “Çok çalkantılı bir dönemde yaşıyoruz ve ortaklıklar kurmamız gerekiyor. Boşluğu başkalarının doldurmasına izin mi vereceğiz, yoksa kendimiz mi dolduracağız? Biz doldurmayı tercih ediyoruz,” dedi.
Kallas, Rusya faktörüne ilişkin sorulara ise 'sorunlu' yanıtını verdi: “Bize daha yakın ilişkiler istiyorsanız, varoluşsal bir tehdit oluşturan tatbikatlara neden katılıyorsunuz? Bunu hafife almıyoruz.”
Yine de Kallas, Yeni Delhi’yi taraf seçmeye zorlayacak bir ültimatom vermekten kaçındı: “Hindistan’ı Rusya’dan tamamen koparmanın mümkün olduğunu sanmıyoruz; tarihleri göz önüne alındığında bu konuda hayallerimiz yok.”
Serbest ticaret anlaşması görüşmeleri zorlu geçecek
Diplomatik ivmenin en önemli sınavı, yıl sonuna kadar tamamlanması hedeflenen AB-Hindistan serbest ticaret anlaşması müzakereleri olacak.
AB-Hindistan ticareti son yıllarda hızla artsa da hâlâ bazı gerilim alanları var. Brüksel, Hindistan’ın korumacı tutumundan şikâyet ederken, Yeni Delhi ise iklim ve iş gücü yasalarını eleştiriyor.
Görüşmelerin arkasında bir başka unsur da ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarının yarattığı etkiler. AB, tek taraflı tarifeler nedeniyle dengesiz bir anlaşmayla karşı karşıya kalırken, Hindistan yüzde 50’lik gümrük vergilerinden zarar gördü. ABD-Hindistan ilişkileri tarihi bir dipteyken, AB-Hindistan ilişkileri yükselişte.
AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, Kallas’la birlikte yaptığı açıklamada, “Karşılıklı ticaretimizin muazzam potansiyelinin farkındayız. Bu stratejik bir tercih ve Hindistan her açıdan stratejik bir ortak,” dedi.
Güvenlik ve savunma ortaklığı hedefi
Serbest ticaret anlaşmasının yanı sıra, AB’nin hedeflediği bir başka önemli başlık da resmi bir Güvenlik ve Savunma Ortaklığı (SDP). Bu anlaşma sağlanırsa, Hindistan, Japonya ve Güney Kore’den sonra AB’yle böyle bir ortaklığa sahip üçüncü Asya ülkesi olacak.
SDP kapsamındaki ülkeler, AB’nin savunma harcamalarını artırmak için oluşturduğu 150 milyar euroluk SAFE programı çerçevesinde ortak alımlara katılabiliyor.
Hindistan için Avrupa’yla iş birliğini genişletmek, ülkenin çok taraflı dış politikasına da uyuyor. Bu yaklaşım, Yeni Delhi’ye ulusal çıkarlarına göre farklı ittifaklar kurma ve Küresel Güney’de etkili bir ses olma imkânı sağlıyor.
Brüksel’e göre bu krediler, Hindistan’ın Moskova ve Pekin’le bağlarını dengeleyebilir. “Çok yönlü ittifaklar iki taraflı işler,” diyen bir AB yetkilisi, “Bazen Hindistan, Batı karşıtı gündeme katılmayan ılımlı bir ses oluyor. Bu bizim için değerli,” ifadesini kullandı.