Orban, ABD’nin kapsamlı yaptırımlarının ardından Macaristan’ın Rus petrolü ithalatını görüşmek üzere gelecek hafta Trump’ı ziyaret edeceğini açıkladı. Rus petrolüne yönelik Trump’ın gümrük vergilerinin bir hata olup olmadığı sorulduğunda ise Orban 'Evet' yanıtını verdi.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, önümüzdeki hafta Washington’da Başkan Trump ile Rus petrolüne yönelik yeni ABD yaptırımlarını görüşeceğini belirtti.
ABD, geçen hafta Rusya’nın en büyük iki petrol şirketi Rosneft ve Lukoil’e yaptırım uyguladı; bunlardan Rosneft ayrıca AB tarafından kara listeye alındı.
Roma ziyareti sırasında La Repubblica gazetesine konuşan Orban, “Ülke ekonomimiz için sürdürülebilir bir sistem kurmanın yollarını tartışıyoruz, çünkü Macaristan büyük ölçüde Rus petrol ve gazına bağımlı. Bunlar olmadan enerji fiyatları fırlayacak, tedarikimizde kıtlıklar yaşanacak,” dedi.
Trump’ın Rusya’nın enerji sektörünü hedef almakla hata yapıp yapmadığı sorulduğunda Orban, onun fazla ileri gittiğini belirtti ve Macaristan’ın yaptırımlardan bir “çıkış yolu” bulacağını ekledi.
Denize kıyısı olmayan Macaristan, fosil yakıtlarının büyük bölümünü Rusya’dan ithal ediyor. Bu durum, ABD ve AB’nin Moskova’ya enerji bağımlılığını sonlandırma çağrılarına rağmen devam ediyor ve gerginlik yaratan bir mesele haline gelmiş durumda.
ABD yaptırımlarının etkisi
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, hükümetin yaptırımların olası etkilerini incelediğini söyledi. ABD, bu yaptırımların, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da ateşkes için gerçek bir müzakere iradesi göstermesine kadar yürürlükte kalacağını belirtiyor.
Szijjarto pazartesi günü Budapeşte’de düzenlediği basın toplantısında, “Amerikan yaptırımlarına gelince, yürürlüğe girmelerine hâlâ zaman olduğu için bu önlemler şu ana kadar Rusya’dan enerji ithalatımız açısından herhangi bir kayba ya da zorluğa yol açmadı,” dedi.
Öte yandan Avrupa Komisyonu, ABD yaptırımlarının Avrupa’ya yönelik arz güvenliği açısından acil bir tehlike oluşturmadığını açıkladı. Zira üye ülkelerin 90 günlük petrol rezervi bulundurması gerekiyor.
Avrupa Komisyonu Sözcüsü Anna-Kaisa Itkonen gazetecilere yaptığı açıklamada, “Geçen haftaki kararın elbette bir etkisi olabilir ve üye devletlerimizin buna hazırlıklı olmasını, bir planlarının bulunmasını sağlamak istiyoruz. Bu süreçte onlara destek olmak için buradayız,” dedi.
Slovakya ve Macaristan üzerindeki baskı artıyor
Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya yönelik tam kapsamlı işgalinin başlamasından bu yana AB, Moskova’ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için birkaç girişimde bulundu.
2022’de birlik, Rusya’dan boru hattıyla petrol alımını yasakladı. Ancak Macaristan ve Slovakya’ya muafiyet tanındı. Rus boru hattı gazına yönelik bir yasak bulunmamakla birlikte, AB 2027’nin sonuna kadar blok genelinde tüm yakıt ithalatını aşamalı olarak sona erdirmeyi planlıyor.
ABD’nin NATO Büyükelçisi Max Whitaker, pazar günü Fox News’e yaptığı açıklamada Macaristan’ı bağımlılığı sona erdirmek için yeterince çaba göstermemekle eleştirdi.
Geçen hafta ise ABD, Ukrayna savaşı başladığından bu yana ilk kez Rus enerji sektörüne yaptırım uygulamayı tercih etti.
Whitaker, Druzhba petrol boru hattına atıfta bulunarak şunları söyledi:
“Macaristan, komşularının çoğunun aksine herhangi bir plan yapmadı ve aktif bir adım atmadı. Hırvatistan gibi komşularıyla ve onlara yardımcı olabilecek diğer ülkelerle birlikte çalışacağız. Ve bu boru hattı büyük olasılıkla önümüzdeki yıllarda kapanacak.”
Ayrıca, Slovakya’nın da Rus enerjisinden ayrışmaya yönelik bir plan sunmak zorunda kalacağını ekledi.
Demokrasi Araştırmaları Merkezi’ne göre, Macaristan tam kapsamlı işgalin başlamasından bu yana enerji bağımlılığını daha da artırdı.
2022’de Macaristan’ın ham petrol ihtiyacının yüzde 61’i Rusya’dan ithal edilirken, bu yıl şu ana kadar oran yüzde 92’ye yükseldi. Slovakya ise petrol ithalatında neredeyse tamamen Rusya’ya bağımlı durumda.