MCD Projesi her sene 700 bin insanın hayatını kurtarabilir

Yayınlanma Tarihi 02/02/2015 - 14:04

Sivrisinekler birçok ülkede insanları ölümcül boyutta tehdit edebilen sıtma virüsü taşır. Genelde evlere havalandırma ya da bacalardan giren sivrisine

Sivrisinekler birçok ülkede insanları ölümcül boyutta tehdit edebilen sıtma virüsü taşır. Bu hastalıktan çok ucuz ama etkili bir yolla nasıl korunuruz?’

Bart Knols, Eczacı- Kimyager: ’22 yıldır sivrisinekleri araştırıyorum. Çünkü sıtma gibi birçok ölümcül hastalığa sebep olabiliyorlar. Bu nedenle her sene dünyada yaklaşık 700 bin insan ölüyor.’

Araştırmacılar haftada iki defa düzenli olarak sivri sinekleri kendi kanları ile besliyorlar.

Bart Knols, Eczacı- Kimyager: ‘Bu sinekler dünya üzerinde milyonlarca yıldır bulunuyor. İnsanları bulup taşıdıkları hastalıkları yayma konusunda çok iyiler. Onları biz insanların durdurması gerçekten de çok zor ve karışık bir iş. Çünkü onlara böcek ilacı sıktığımız zaman daha da direnç kazanıyorlar. Bu sebeple sivrisinekleri ve böcekleri öldürmek için farklı yöntemler geliştirmeliyiz.’

Genelde evlere havalandırma ya da bacalardan giren sivrisinekler geceleri ısırırlar. Bir Avrupa araştırma projesi konuyla ilgili ilginç bir yöntem geliştirdi.
Üzerinde böcek ilacı olan fileler havalandırma tüpleri üzerine giydiriliyor. Böylelikle ilaç, buradan geçen sivrisineklerin üzerine yapışıyor.

Bart Knols, Eczacı- Kimyager: ‘Üzerinde ilaç bulunan havalandırma tüplerini görüyorsunuz. Sinekler insan kokusunu alınca buradan eve girmeye çalışıyorlar. Filenin üzerine konan sineklere zehirli böcek ilacı bulaşıyor ve hemen ölüyorlar.’

‘Peki bu yöntem günlük hayatta işe yarıyor mu?’

Araştırma görevlileri bu yöntemi Tanzanya’da bulunan bin 300 evde denedi ve iyi sonuçlar elde etti. Şimdi yerel inşaat firmaları ile çalışan ekip, yeni yapılan evlere bu sivrisinek önleyici sistemi kurmak istiyor.

Bart Knols, Eczacı- Kimyager: ‘Yedi ay boyunca fileye temas eden sinekler yüzde 100 oranda öldürüldü. Yani sistem bu süre zarfında başarılı oldu. Bu ürünü eve ilk yaptırdığınız zaman biraz masraflı olabiliyor ancak, daha sonra sadece fileyi değiştirmek çok ucuza mal oluyor. Bu işin yıllık maliyetini hesapladık. Kişi başına yaklaşık 1-2 dolar civarında tutuyor.’

Bilim adamları bu ürünün daha ucuz ve randımanlı olabilmesi için farklı malzeme ve şekiller üzerinde çalışıyor. Çatının hemen altına kurulan sistem, çocuklar erişemediği için güvenli bir yapıya sahip. Araştırmalara göre filenin üzerine temas ettiği sırada maruz kaldıkları zehirli ilaç, sivrisineklerin direnç kazanmasını önlüyor.

Janneke Snetselaar, Araştırmacı, Kimyager: ‘Örneğin bu sivrisinek geliştirdiğimiz fileye temas etmiş. Üzerindeki turuncu renkler temas ettiği zehirli ilacı gösteriyor. Yani yatağın üzerine kurulan bir cibinlikten daha etkili bir yöntem.’

Bu sistem farklı şekillerle de kullanılıp Afrikalı birçok ailenin hayatını güvence altına alıyor.

Bart Knols, Eczacı- Kimyager: ‘Bu teknolojinin geleceği çok basit. Sıtma hastalığını yayan sivrisineklerle baş edebilmek için Afrika’da iki temel yöntem bulunuyor. İki yılda bir yapılan ev duvarlarına zehirli sprey sıkmak ve cibinlik kullanmak. Biz üçüncü yöntemi geliştirdik. Bu sistemde file, ev içi sprey kullanma ve böcek ilaçlı tüpler bulunuyor.’