Yapay zekaya olan eğilimle beraber alan adı .ai olan Anguilla, satışlardan yılda yaklaşık 30 milyon euro (1,1 milyar Türk Lirası) gelir sağlıyor.
REKLAM
Yapay zekada (AI) görülen gelişmeler chatbot üreticilerine, bilgisayar mühendislerine ve yarı iletken sektörünün yatırımcılarına beklenmedik faydalar sağladı. Aynı zamanda, Karayipler'de küçük bir ada olan Anguilla'ya da talih kuşu kondu.
ChatGPT'nin yaklaşık iki yıl önce piyasaya sürülmesi yapay zeka çağının başlangıcını müjdeledi ve şirketler .ai ile biten alan adlarına hücum başlattı. İşte Anguilla'nın hikayesi burada başlıyor.
İngiltere'nin denizaşırı toprağı olan Anguilla'ya, 1990'larda .ai alan adı tahsis edildi. Bu, isimlerine göre ülkelere ve bölgelere tahsis edilen yüzlerce belirsiz alan adından biriydi.
Alan adlarının bir web sitesinin belirli bir bölge veya dille bağlantısı olduğunu göstermesi gerekse de, bu her zaman bir şart olarak koşulmuyor.
Google, yapay zeka hizmetlerini sergilemek için google.ai'yi kullanırken, teknoloji milyarderi Elon Musk, Grok AI sohbet robotunun ana sayfası olarak x.ai'yi kullanıyor.
AI arama motoru Perplexity gibi start-up'lar da sonu .ai ile biten alan adını alarak kullanıcıları mevcuttaki .com versiyonundan buraya yönlendiriyor.
Ada ekonomisi besleniyor
Anguilla'nın web alan adı kayıt ücretlerinden elde ettiği kazanç, yapay zekaya artan ilginin de etkisiyle geçen yıl dört kat artarak 29 milyon euroya (1 milyar Türk Lirası) ulaştı. Bu gelir şu anda adanın toplam gelirinin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturuyor. Yapay zekadan önce bu oran yüzde 5 civarında seyrediyordu.
gov.ai ana sayfasını kullanan Anguilla hükümeti, .ai alan adının her yenilenme döneminde bir ücret tahsil ediyor.
Bölge salı günü, patlayan talebin ortasında alan adlarını yönetmesi için bir ABD şirketiyle anlaşma imzaladı ancak ücretlerde bir değişiklik beklenmiyor. Ayrıca yeni alan adları alındığında ve süresi dolanlar satıldığında da ek ödemeler alınıyor. Bazı alan adlarının on binlerce dolara alıcı bulduğu söyleniyor.
Bu meblağ, sadece 91 kilometrekare büyüklüğünde ve yaklaşık 16.000 nüfusa sahip Anguilla'nın ekonomisini doğrudan destekliyor.
Mercan resifleri, berrak suları ve palmiyelerle çevrili beyaz kumlu plajlarıyla kutsanmış olan ada, aşırı zengin turistler için bir cennet niteliğinde. Yine de ada sakinlerinin çoğu maddi imkânlardan yoksun ve turizm, pandemi ve ondan önce de güçlü bir kasırga nedeniyle darbe almış durumda.
Anguilla'nın kendi yapay zeka endüstrisi yok, ancak adanın idarecisi Ellis Webster bir gün bu teknoloji için bölgenin bir merkez haline geleceğini umuyor.
Webster, 1995 yılında .ai alan adının yakındaki Antigua'ya değil de Anguilla'ya verilmesinin şans olduğunu, çünkü her iki bölgenin de adında bu harflerin bulunduğunu söyledi. Paranın hükümet finansmanı üzerindeki baskıyı azalttığını ve önemli projelere yardımcı olduğunu belirtti, ancak "sadece bununla yetinemeyiz" uyarısında bulundu.
Webster, Associated Press (AP) haber ajansına verdiği bir röportajda, "Bunun ne kadar süre gelir kapısı olacağını bilemezsiniz," dedi.
"Bu yüzden ekonomimizin, ülkemizin ve tüm ekonomik programlarımızın sadece buna dayalı olmasını istemiyorum. Önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde birdenbire yeni bir moda ortaya çıkar ve o zaman önemli harcama kesintileri yapmak, yatırımlardan vazgeçmek zorunda kalırız."
Gelirlerin iki katına çıkması bekleniyor
Anguilla yetkililerinin salı günü yaptığı açıklamada, alan adı kayıtlarında patlayan büyümeye ayak uydurmak için ABD merkezli bir alan adı yönetim şirketi olan Identity Digital ile bir anlaşma imzalandığı duyuruldu.
Şirket yetkilileri anlaşmanın ada için daha fazla gelir anlamına geleceğini ve aynı zamanda web adreslerinin dayanıklılığını ve güvenliğini arttıracağını söyledi.
Identity Digital Baş Strateji Sorumlusu Ram Mohan bir röportajda, Avustralya'nın .au alan adını da yöneten Identity Digital'in önümüzdeki yılın başında tüm .ai alan adı hizmetlerini kendi sistemlerine taşımayı beklediğini vurguladı.
Yerel bir yazılımcı yıllar önce Anguilla'nın domain kayıt sistemini kurmasına yardımcı olmuştu.
Şu anda 533.000'den fazla .ai alan adı var ve bu sayı 2018'den bu yana 10 kattan fazla arttı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) mayıs ayında yayınladığı bir raporda, bu kazançların ekonomiyi çeşitlendirmeye yardımcı olacağını ve böylece dış müdahalelere karşı adanın daha dayanıklı hale geleceğini belirtti.
Webster, alan adı gelirlerinin daha da artmasını ve hatta geçen yılki 29 milyon euronun bu yıl ikiye katlanmasını bekliyor.
Paranın havaalanının genişletilmesi, yaşlı vatandaşlara ücretsiz sağlık hizmeti sağlanması ve Anguilla'daki lisede mesleki teknoloji eğitim merkezinin tamamlanması için kullanılacağını vurguladı.
Bu ayrıca ada yönetiminin diğer projelerine de "bütçe desteği" sağlıyor. Örneğin, hükümetin kasırga sonrası toparlanma çalışmaları için hızla kullanabileceği ulusal kalkınma fonu gibi.
Webster, adanın İngiltere'ye güvendiğini ama yardımların bazı koşullara dayandığını belirtti.
Siber saldırılara karşı kırılgan yapıda
Mohan, Identity Digital ile çalışmanın aynı zamanda yapay zeka konusundaki gelişmelerden faydalanmaya çalışan bilgisayar korsanlarına karşı da savunma sağlanacağını söyledi.
Pasifik Okyanusu'nda bir ada olan Tokelau'nun, kayıt hizmetlerini dışarıdan kaynak alarak kullanmasının ardından .tk adreslerinin spam ve kimlik avı ile ilişkilendirilmeye başlanması örneğini verdi.
Mohan, "Kötü niyetli kişilerin bir şeyi alıp, ona bir .ai (yapay zeka) ekleyerek, gerçekte olduğundan çok daha büyük veya çok daha iyiymiş gibi göstermelerinden endişe ediyoruz," dedi ve şirketin teknolojisinin, karanlık siteleri hızla çökerteceğini sözlerine ekledi.
Bir diğer avantaj ise .ai web sitelerinin artık adaya giden tek bir internet kablosuyla ada yönetiminin dijital altyapısına bağlanmasına gerek kalmayacak olması, bu sayede dijital darboğazlara veya fiziksel kesintilere karşı savunmasız kalabilirlerdi.
Artık şirketin dünya çapında dağıtılmış sunucularını kullanacaklar, bu da onlara ulaşmanın daha hızlı olacağı anlamına geliyor.
Mohan, "Milisaniyelerden mikrosaniyelere iniyoruz," dedi.