Tüketici örgütleri, sosyal medya devinin Facebook ve Instagram abonelerinin reklam almamasına izin veren kurallarını yumuşatmış olabileceğini ancak kullanıcıların hala adil bir seçim yapamadığını savunuyor.
REKLAM
Tüketici savunucuları, Facebook ve Instagram'ın ana şirketi Meta'nın, kullanıcıların reklamlardan kaçınmak için ödeme yapmalarına izin veren politikasında yaptığı değişikliklere rağmen Avrupa Birliği (AB) yasalarını ihlal etmeye devam ettiğini öne sürüyor.
Lobi grubu Avrupa Tüketici Örgütü (BEUC), Meta'nın Instagram ve Facebook için yenilediği ödeme ya da onay politikasına ilişkin endişelerini İrlanda Veri Koruma Komisyonu, Tüketici Koruma İşbirliği Ağı ve Avrupa Komisyonu gibi düzenleyici kurumlarla paylaştı.
İlk olarak Ekim 2023'te uygulamaya konulan bu politika, kullanıcı verilerine dayalı hedefli reklamlarla sosyal ağları ücretsiz kullanma ya da reklamsız bir sürüm için aylık 9,99 euro abonelik ödemesi arasında kullanıcıların seçim yapmasına olanak tanıyor.
Ancak geçtiğimiz kasım ayında Meta, bir dizi Avrupalı düzenleyiciden gelen muhalefetin ardından bu tutumunu yumuşatmak zorunda kaldı.
Avrupa Komisyonu, orijinal politikanın rekabet yanlısı yasası Dijital Piyasalar Yasası'na uymadığını belirtirken, AB tüketici koruma yetkilileri de haksız ticari uygulamalar olup olmadığını araştırdı.
İlgili AB yasalarını uygulamaktan sorumlu yetkililerin bir araya geldiği Tüketici Koruma İşbirliği Ağı, sosyal medya kullanıcılarının "yanlış yönlendirilmiş," "kafalarının karıştırılmış" ya da "baskı altına alınmış" olabileceğini belirtti.
Meta, yeni versiyonunda daha az kişiselleştirilmiş reklamlar için bir seçenek sundu ve ayrıca reklamsız hizmet aboneliğini web kullanımı için 5,99 euroya düşürdü.
Bu şirketin isteksizce aldığı bir karar gibi görünüyor; zira Meta yeni hizmetin lansmanında şunları yazdı: "AB düzenlemelerine uymak için gösterdiğimiz yoğun çabalara rağmen, düzenleyici kurumlardan yasada yazılı olanın ötesine geçen ek talepler almaya devam ettik."
"Bu, düzenleyici geri bildirimleri ele almak için AB'deki iş modelimizde bir yıl içinde ikinci kez yaptığımız önemli değişiklikler. Bu, gelişen AB düzenlemelerine uyma ve kişilere deneyimleri üzerinde kontrol sunma konusundaki kararlılığımızın bir kanıtı," diye ekledi.
Bu değişiklikler, hedefli reklamlara "daha az istilacı" bir seçenek sunduklarını belirten Avrupa Veri Koruma Kurulu tarafından memnuniyetle karşılandı.
AB düzenleyici kurumunun Başkanı Anu Talus geçtiğimiz kasım ayında yaptığı açıklamada, "Önemli bir platformun reklam için daha az detaylı profilleme ile ücretsiz yeni bir seçenek sunacağını duyurmasını memnuniyetle karşılıyoruz," dedi.
Ancak BEUC, yeterince ileri gidilmediğini düşünüyor.
BEUC Genel Direktörü Agustin Reyna, "Avrupalı tüketiciler Meta'nın bir yıllık öde ya da rıza göster politikasında yaptığı kozmetik değişikliklere aldanmamalı," dedi.
"Facebook ve Instagram kullanıcılarına adil bir seçenek sunulmuyor," diyen Reyna, Meta'nın "kullanıcıları davranışsal reklam sistemine doğru itmeye devam ederken AB yasalarına uyduğunu iddia etmek için zayıf bir teklifte bulunduğunu" sözlerine ekledi.
Reyna, veri koruma yetkilileri ve Komisyon tarafından hızlı bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu.