EAST adlı füzyon reaktörü, içindeki süper sıcak plazmayı koruma ve sürdürme konusunda kendi dünya rekorunu kırdı.
REKLAM
Çin'in "yapay güneşi" diye de bilinen Deneysel Gelişmiş Süperiletken Tokamak (EAST) adlı füzyon reaktörü, içindeki süper sıcak plazmayı koruma ve sürdürme konusunda kendi dünya rekorunu kırdı.
Çin devlet medyasının haberine göre, nükleer füzyon reaktörü, 20 Ocak'ta 1.066 saniye boyunca sabit ve sınırlı bir plazma döngüsünü -maddenin yüksek enerjili dördüncü hali- korumayı başardı. Daha önce bu rekor 403 saniyeyle yine aynı reaktöre aitti.
Çin Bilimler Akademisi'ndeki füzyon projesinden sorumlu Plazma Fiziği Enstitüsü Müdürü Song Yuntao, devlet medyasına yaptığı açıklamada, "Bir füzyon cihazı, gelecekteki füzyon santrallerinin sürekli güç üretimi için kritik öneme sahip olan plazmanın kendi kendini idame ettiren dolaşımını sağlamak için binlerce saniye boyunca yüksek verimlilikte istikrarlı bir şekilde çalışmalıdır," ifadelerini kullandı.
EAST, dünya çapındaki birkaç nükleer füzyon reaktöründen biri. Ancak bunların hepsi halihazırda ürettiklerinden çok daha fazla enerji kullanır durumda.
Temiz ve sonsuz bir enerji
Nükleer füzyon çalışmalarının nihai hedefi, Güneş'teki nükleer süreci taklit ederek sonsuz ve temiz enerji üretmek. İki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturduğu sürece nükleer füzyon adı veriliyor.
Kömür, petrol, doğalgaz gibi tükenme tehlikesi taşıyan ve çevre için tehdit oluşturan fosil yakıtların aksine bu reaktörün işleyebileceği hammadde neredeyse sınırsız.
Ancak füzyon reaktörlerinin hayata geçmesi henüz mümkün değil. Zira sıcaklığını ve nükleer füzyon sürecini 4,6 milyar yıl sürdüren Güneş'e kıyasla bu reaksiyon, Dünya'daki reaktörlerde yalnızca saniyeler boyunca devam ettirilebildi. Bilim insanları bu teknoloji üzerinde 70 yıldan uzun süredir çalışıyor ama reaktörler iklim krizine pratik bir çözüm olacak kadar hızlı ilerlemiyor.
Füzyon enerjisi, halihazırda birçok ülkede inşa edilen ve kullanılan nükleer reaktörlerden farklı. Kullanımdaki reaktörlerde aslında "nükleer fisyon" denen başka bir süreç işliyor.
Fisyon, kütle numarası çok büyük bir atom çekirdeğinin parçalanarak daha küçük iki veya daha fazla çekirdeğe dönüşmesi. Fisyonda bir atom parçalanırken, füzyonda ise atomlar birleşerek daha ağır bir atom ortaya çıkarıyor.
Bugün nükleer santrallerde kullanılan tepkimeler ve atom bombası gibi teknolojiler fisyon sürecine dayanıyor.