Avrupa Komisyonu, AB’nin kuantum hesaplama kapasitesini artırmak için ilk kuantum planını başlattı.
REKLAM
Avrupa Komisyonu çarşamba günü ilk Kuantum Stratejisi'ni kabul etti. Strateji, AB’yi kuantum teknolojilerinde küresel bir lidere dönüştürmeyi ve ABD ile Çin’in domine ettiği bu yarışta geri kalmaktan kaçınmayı amaçlıyor.
“Kuantum bazılarına bilim kurgu gibi gelebilir, ancak artık bir gerçeklik,” dedi Komisyon Başkan Yardımcısı Henna Virkkunen girişimin lansmanında. “Bu teknolojiler ekonomimizi, güvenliğimizi ve karmaşık problemleri çözme şeklimizi değiştirecek.”
Kuantum: Yeni nesil bilgisayarlar
Kuantum teknolojilerinin sağlık ve lojistikten savunma ve siber güvenliğe kadar her sektörü dönüştürmesi bekleniyor. Bunlar klasik bilgisayarlardan farklı olarak, bilgiyi aynı anda birden fazla durumda işleyebilen yeni nesil bilgisayarlar. Bu sayede daha önce ulaşılamayan büyüklükte hesaplamalar yapılabiliyor.
Bazı erken uygulamalar şimdiden gerçek dünyada test ediliyor. Sağlıkta, kuantum destekli radyo tarayıcı makineler sayesinde kanser ya da nörodejeneratif hastalıklar çok daha erken ve doğru teşhis edilebiliyor.
Kuantum mekaniğine dayalı gravimetre sensörler, yer altı su kaynaklarını haritalamak ve sismik aktiviteleri izlemek için kullanılıyor.
Siber güvenlikte ise AB, gelecekte kuantum destekli saldırılara karşı hassas verileri koruyacak kıta çapında bir kuantum iletişim ağı hazırlıyor.
Kuantum teknolojileri, hem sivil hem de askeri kullanım için potansiyel taşıyor. Örneğin, kuantum sensörler denizaltıları ya da yer altı unsurları yüksek hassasiyetle tespit edebiliyor. Kuantum iletişimi ise savaş alanında güvenli koordinasyon için benzeri görülmemiş düzeyde şifreleme vadediyor.
Virkkunen’e göre Avrupa, kuantum girişimlerinin üçte birine ve bilimsel yayınlarda güçlü bir konuma sahip olmasına rağmen, bu teknolojileri ticarileştirme konusunda geride kalıyor. Oysa AB, dünyanın en büyük kuantum girişim ekosistemlerinden birine sahip.
“AB'deki tedarikçiler, kuantum bilgisayarlarda kullanılan donanım ve yazılım bileşenlerinin neredeyse yarısını sağlıyor,” diyen Virkkunen, buna rağmen parçalı ulusal stratejiler, özel sermaye eksikliği ve sanayide erken benimseyenlerin yetersizliği gibi zayıf yönlere dikkat çekti.
En iddialı ulusal girişimlerden biri Fransa’nın 2021’de açıkladığı 1,8 milyar euroluk kuantum stratejisi. Fransa, 2025 yılına kadar açıkça “kuantum bilişimde küresel lider” olmayı hedefliyor. Almanya da 2023’te kendi büyük ölçekli planını devreye aldı ve kuantum teknolojilerinin geliştirilmesi ile sanayileşmesini hızlandırmak için 2,8 milyar euro ayırdı. Hollanda, Finlandiya ve Avusturya gibi diğer üye ülkeler ise daha mütevazı bütçelerle kuantum iletişimi, algılama ve altyapıya odaklanan ulusal stratejiler başlattı.
Yeni strateji, bu yatırımları daha etkin hale getirerek üye ülkeler arasındaki koordinasyonu güçlendirmeyi, kamu altyapısını (örneğin kuantum çip pilot hatları ve hesaplama tesisleri) genişletmeyi hedefliyor.
“Şimdi harekete geçmek çok önemli. Amacımız; üretimi ve uygulamaları ölçeklendirecek çözümler önermek, şu anda parçalanmış olan çabalarımızı daha fazla koordine etmek ve en önemlisi, lider olmaktır,” dedi Virkkunen.
Çarşamba günkü açıklama, Komisyon’un 2026’da sunmayı planladığı Kuantum Yasası’na giden yolda bir ön adım niteliği taşıyor. Bu yasa, Avrupa çapında yatırımı hızlandıracak, yeniliği destekleyecek ve koordinasyonu güçlendirecek yasal bir çerçeve sunmayı hedefliyor.