Virüsün insanlar arasında daha kolay yayılacak şekilde değişim gösterdiğine dair bir işaret bulunmasa da grip virüslerinin sürekli mutasyona uğradığını belirten uzmanlar, küçük genetik değişikliklerin durumu değiştirebileceğinden endişeleniyor.
REKLAM
ABD'nin Kaliforniya eyaletinde kuş gribi (H5N1) vakalarında artış sonucu "acil durum" ilan edilirken, son gelişmeler ışığında yıllardır yabani kuşlar, ticari kümes hayvanları ve birçok memeli türü arasında yayıldığı bilinen kuş gribine ilişkin yeni sorular gündeme geldi.
H5N1 olarak da bilinen bu virüs, mart ayında ABD'de ilk kez ineklerde tespit edildi. O zamandan bu yana, kuş gribi ülke genelindeki 16 eyalette en az 866 sürüde doğrulandı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, sekiz eyalette 60’tan fazla kişiye virüs bulaştı ve çoğu hastalığı hafif atlattı. Ancak Louisiana’da kuş gribine yaklanan bir kişi hastaneye kaldırıldı. Bu, ülkede virüs kaynaklı ilk ciddi vaka olarak kaydedildi.
Neden acil durum ilan edildi?
Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, salgına karşı devlet çalışanları ve kaynaklarının daha iyi yönlendirilmesi için "acil durum" ilan edildiğini açıkladı.
Kaliforniya'da virüs süt işleme sırasında kullanılan büyük süt tanklarında aranıyordu ve şu ana kadar eyaletteki süt sürülerinin yaklaşık dörtte üçünü temsil eden 650 sürüde virüs tespit edildi.
Virüs, ağustos ayından bu yana eyaletin Central Valley bölgesinde görülüyordu ve kısa süre önce Güney Kaliforniya’daki süt çiftliklerinde de tespit edildi.
Newsom, "Bu, hükümet kurumlarının salgına hızlı bir şekilde yanıt verebilmesi için gerekli kaynak ve esnekliği sağlamayı amaçlayan bir eylemdir," dedi.
Kamu için risk nedir?
CDC yetkilileri, virüsün genel halk için düşük bir risk oluşturduğunu yineledi.
Özellikle, insandan insana bulaşı bildirilmemiş olup virüsün insanlar arasında daha kolay yayılacak şekilde mutasyon geçirdiğine dair bir işaret de bulunmadı. Ancak grip virüslerinin sürekli değişim geçirdiğini belirten uzmanlar, küçük genetik değişikliklerin durumu değiştirebileceğinden endişeleniyor.
Bu hafta sağlık yetkilileri, ABD'de ilk ciddi kuş gribi vakasını doğruladı. Önceki yaklaşık 60 vaka genellikle hafifti. Ancak Louisiana’daki 65 yaş üstü bir hasta, ciddi solunum semptomları geliştirdi ve şu anda kritik durumda. Bu vaka, CDC'ye göre, hasta kuşlarla doğrudan temas sonucu virüs bulaşan ilk ABD enfeksiyonu olarak kaydedildi.
Kanada’da geçen ay British Columbia’da bir gencin yabani kuşlardan bulaşan aynı virüs suşuyla hastaneye kaldırıldığı bildirildi.
Nasıl yayılıyor ve korunmak mümkün mü?
İnekler, ticari kümes hayvanları veya kuşlarla temas edenlerin maske, göz koruması ve eldiven gibi önlemler alması gerektiği belirtiliyor.
Minnesota Üniversitesi'nden halk sağlığı uzmanı Michael Osterholm, "Hastalanmış ya da ölen hayvanların nasıl ele alındığına çok dikkat edilmeli," dedi.
CDC, çiftlik çalışanlarına mevsimsel grip aşısı yaptırırken, bu kişilere iki tür grip virüsünün aynı anda bulaşmasını önlemek amacıyla antiviral ilaçlar da önerdi.
H5N1 virüsü, çiftlik hayvanları ve yabani kuşlarla doğrudan temasın yanı sıra çiğ sütle de bulaşabiliyor. Pastörize süt güvenli kabul edilse de, çiğ süt virüsü öldürmediği için risk taşıyor.
Kaliforniya'daki bazı çiftliklerde çiğ süt ürünlerinde virüs tespit edilmesinin ardından bu ürünler geri çağrıldı. Los Angeles'ta geri çağrılan çiğ sütle beslenen iki ev kedisinin kuş gribinden öldüğü bildirildi.
Sağlık yetkilileri, çiğ sütün kuş gribinin yanı sıra başka mikropları da yayabileceğini belirterek, tüketiminden kaçınılması gerektiğini vurguladı.
ABD Tarım Bakanlığı, salgını tespit etmek ve kontrol altına almak için ülke genelinde çiğ sütlere yönelik testleri artırdı ve bu ay yayınlanan bir federal emirle 13 eyalette testler başladı.