Ölümlerin çoğu tütün, alkol ve diyet gibi risk faktörleriyle bağlantılı.
REKLAM
Yeni bir analiz, Avrupa'daki en ölümcül hastalıkların virüslerden kaynaklanmadığını, daha iyi tıbbi bakım ve halk sağlığı ile büyük ölçüde önlenebilecek kronik sağlık sorunları olduğunu söylüyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ-WHO) raporuna göre, Avrupa ve Orta Asya'da her yıl 1,8 milyon kişi kanser, kalp hastalığı, kronik solunum sorunları ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan önlenebilir ölümler nedeniyle hayatını kaybediyor.
Rapora göre bu sayı 2010 yılına göre azaldı, ancak COVID-19 salgını önlenebilir ölümleri daha da azaltma çabalarını sekteye uğrattı. Bu arada, obezite gibi temel risk faktörleri artıp nüfus yaşlanmaya devam ettikçe kronik hastalıkların yükünün de artması bekleniyor.
Analiz, DSÖ'nün Avrupa ve Orta Asya'daki 53 ülkeyi kapsayan Avrupa bölgesini içeriyor. Bölge genelinde 70 yaşın altındaki her beş erkekten biri ve her 10 kadından biri önlenebilir sağlık sorunları nedeniyle hayatını kaybediyor.
Bu ölümlerin çoğu -yüzde 60'ı- tütün, alkol, yüksek tansiyon, sağlıksız beslenme, obezite veya egzersiz eksikliği ile bağlantılı. DSÖ, yüzde 40'ının da sağlık hizmetlerine zamanında erişim yoluyla önlenebileceğini belirtti.
DSÖ Avrupa Direktörü Hans Henri Kluge yaptığı açıklamada, "Bulaşıcı olmayan hastalıklar sadece önlenebilir ya da tedavi edilebilir değildir. Aynı zamanda büyük ölçüde göz ardı edilmektedir," dedi.
"Ancak gerçek şu ki, [bu koşullar] bir virüs olsaydı, dünya kilit altında olurdu."
Ülkeler arasında büyük eşitsizlikler var ve bunlar giderek artıyor. 2010 yılından bu yana tütün kullanımı, obezite, yüksek tansiyon ve diyabet konularında uçurumlar artmış, sadece hava kirliliği ve genel ölümler konusunda daralmış durumda.
Bazı ülkeler ilerleme kaydetti. 10 ülke 2010 yılından bu yana bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan erken ölümleri en az yüzde 25 oranında azalttı: Belçika, Danimarka, Estonya, İsrail, Kazakistan, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İsveç ve İsviçre.
Bu ülkelerin hepsinin risk faktörlerini azaltmak ve sağlık sistemlerini güçlendirmek için adımlar attığını belirten DSÖ, diğer ülkeleri de bu adımları takip etmeye çağırdı.
Rapor, ülkelerin eylül ayında New York'ta bulaşıcı olmayan hastalıklarla ilgili bir Birleşmiş Milletler konferansı için bir araya gelmeye hazırlandığı dönemde yayınlandı. Konferansın diğer konuların yanı sıra birinci basamak sağlık hizmetlerine erişim, ruh sağlığı ve işletmelerin ve ticari aktörlerin sağlık sonuçlarını şekillendirmedeki rolüne odaklanması bekleniyor.
Kluge, "[Bu hastalıkların] toplumlarımızdaki yüksek yükü kaçınılmaz değil," dedi.
"İşleri tersine çevirecek gücümüz ve araçlarımız var."