Yeni bir çalışmada, bağırsaklarda bulunan bazı bakterilerin aslında uykusuzluğa neden olabileceğini öne sürülüyor.
REKLAM
Daha önce uykusuzlukla mücadele ettiyseniz, muhtemelen suçlu olabilecek bazı yaygın etkenleri bilirsiniz: stres, kafein, alkol, altta yatan sağlık sorunları veya ilaçların yan etkileri bunlardan bazıları. Ancak Genel Psikiyatri dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, kronik uykusuzluğun anahtarı en azından kısmen bağırsakların derinliklerinde yatıyor olabilir.
Yetişkinlerin yaklaşık yüzde 10’u düzenli olarak uykusuzluk çekerken, yüzde 20’si uykuya dalmada güçlük, düşük uyku kalitesi ve gündüz sinirlilik veya yorgunluk gibi ara sıra semptomlar yaşıyor.
Daha önceki çalışmalar, bağırsak-beyin ekseni olarak adlandırılan yolla uykusuzluk ve bağırsak sağlığı arasında bir bağlantıya işaret etmişti. Çalışmanın yazarları ise yeni bulguların, bağırsak mikrobiyomunun yapısının aslında zayıf uykuya neden olabileceğine dair “ön kanıt” sunduğunu belirtiyor.
Analiz, yaklaşık 387 bin uykusuzluk hastasından elde edilen genetik veriler ve yaklaşık 27 bin kişinin bağırsak mikrobiyomu verilerini içeriyor.
Araştırmada, uykusuzluk ile bağırsakta bulunan belirli bakteri türleri arasında karşılıklı bir ilişki tespit edildi. Yani bazı bakteriler uykusuzluk riskini artırırken, uyku bozukluğu da bu bakterilerin sayısını yükseltebiliyor.
On dört bakteri grubu uykusuzluk riskini yüzde 1 – yüzde 4 arasında artırırken, 8 grup riski yüzde 1 – yüzde 3 arasında azaltıyor. Uykusuzluk çeken kişilerde yedi bakteri grubunun seviyeleri çok daha düşük, 12 bakteri türünün seviyeleri ise belirgin şekilde daha yüksek bulundu.
Bağırsak mikrobiyomu, vücudumuzda doğal olarak yaşayan ve sağlığımıza hem yardımcı hem de zarar verebilen bakteri, mantar ve virüslerden oluşuyor. Bu mikroplar, gıdaların sindirilmesine yardımcı oluyor, bağışıklık sistemini düzenliyor ve zararlı mikroorganizmaları yok etmek için diğer hücrelerle iletişim kuruyor.
Araştırmacılar, bağırsak sağlığı ile uyku arasındaki ilişkinin nedenini tam olarak açıklayamadıklarını belirtiyor. Bir teoriye göre, uykusuzluk vücudun serotonin ve dopamin seviyelerini etkiliyor; bu kimyasal haberciler uyku döngüsünde yer alıyor ve bağırsakları bu nörotransmiterleri üretmeye tetikliyor.
Diğer olası yollar arasında bağışıklık düzenlemesi, iltihaplanma ve çeşitli moleküler ve hücresel mekanizmalar yer alıyor. Araştırmacılar, “Uykusuzluğun bağırsak mikrobiyotası üzerindeki etkileri ve bunun tersi, karmaşık bir çift yönlü ilişkiyi temsil ediyor,” diyor.
Çalışmanın bazı sınırlamaları da bulunuyor: katılımcıların çoğu Avrupa kökenli, bu nedenle sonuçlar diğer popülasyonlar için geçerli olmayabilir. Ayrıca, diyet ve diğer yaşam tarzı faktörleri gibi bağırsak sağlığını etkileyebilecek etkenler dikkate alınmamış.
Yine de araştırmacılar, bulguların uykusuzluk için probiyotik, prebiyotik kullanımı veya fekal transplantasyon gibi mikrobiyom odaklı gelecekteki tedavilere ilham verebileceğini belirtiyor.