Araştırmacılar, DEHB ilaçlarının genellikle doktor muayenehanesinde tartışılmayan sonuçlarını tespit etti.
REKLAM
Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan kişiler genellikle ilaçların uyku güçlüğü, iştah kaybı ve sinirlilik gibi yan etkilerini deneyimliyor ancak yeni bir çalışmada, daha farklı ve uzun vadeli sonuçlar da tespit edildi. DEHB tanısı yeni konmuş kişilerde ilaçlar intihar davranışı, alkol ya da uyuşturucu kullanımı, trafik kazaları ve suç işleme riskini önemli ölçüde azaltıyor.
Bulgular, dikkat dağınıklığı, unutkanlık, yüksek enerji seviyeleri, huzursuzluk ve diğer sorunlara neden olabilen DEHB'ye sahip çocukların yaklaşık yüzde 5'i ve yetişkinlerin yüzde 2,5'i için güven verici olabilir. Belirtiler genellikle 12 yaşından önce başlıyor.
Çalışmanın yazarlarından ve İngiltere'deki Southampton Üniversitesi'nde profesör olan Dr. Samuele Cortese bir basın brifinginde sonuçların "halk sağlığı ve klinik açıdan son derece önemli olduğunu" söyledi.
BMJ'de yayınlanan çalışma, 2007'den 2020'ye kadar İsveç'te DEHB teşhisi konan 6 ila 64 yaş arasındaki yaklaşık 149 bin kişiyi kapsıyor. Araştırmacılar, tanı konulduktan sonraki 3 ay içinde DEHB ilacına başlayan kişileri tedaviye başlamayanlarla karşılaştırdı ve bu kişileri ortalama 2 yıl boyunca takip etti.
Amaçları, bazı kişilerin test edilen müdahaleyi (yeni bir ilaç gibi) aldığı ve diğerlerinin plasebo veya sahte tedavi gördüğü randomize kontrollü bir çalışmanın tasarımını taklit etmekti.
Bu denemeler tıbbi araştırmalarda altın standart olarak kabul ediliyor ve bilim insanlarının yeni ilacın veya müdahalenin etkisine odaklanmalarını sağlıyor.
Diğer araştırmalar tedavi edilmemiş DEHB ile iş istikrarsızlığı, anksiyete, bağımlılık ve diğer sorunlar arasında bir bağlantı olduğuna işaret ediyor.
Ancak randomize çalışmaların eksikliği, DEHB ilaçlarının riskleri gerçekten azalttığını kanıtlamayı zorlaştırdı. Son çalışma tam olarak bir nedensellik ilişkisi kurmasa da buna yaklaşıyor.
DEHB ilaçları intihar, intihara teşebbüs ve intihar düşüncesi riskinde yüzde 17'lik bir azalmanın yanı sıra madde kötüye kullanımında yüzde 15, ulaşım kazalarında yüzde 12 ve suç işleme oranında yüzde 13'lük bir azalma ile ilişkilendirildi.
Araştırmacılar düşük risklerin, ilaçların dürtüselliği azaltması -ki bu agresif davranışları azaltarak suç işlemeyi engelleyebilir- ve dikkati artırarak dikkat dağınıklığını en aza indirmesi ve araba kazası riskini azaltması nedeniyle olabileceğini ifade etti.
Çalışmanın bazı sınırlamaları vardır, özellikle de insanların DEHB ilaçlarını almış ve daha sonra almamış olabilecekleri gerçeği. Analiz ayrıca, tıbbi ya da yasal kayıtlara geçecek kadar ciddi olmayan olayları (örneğin küçük kazaları) içermiyor.
Yine de Cortese, doktorların hastalarıyla olası DEHB tedavisini tartışırken bulguları göz önünde bulundurmaları gerektiğini söyledi.
"Doktorlar [ilaçların] potansiyel kullanımını tartışırken ilacın türüne ve yan etkilerine odaklanıyorlar - ki bunları küçümsememize gerek yok ancak çoğu zaman ilaç almazsanız risklerin neler olduğu konusunda bilgi verilmiyor," dedi.
"Tedavi edilmediği takdirde bazı talihsiz risklerin ortaya çıkabileceğini göz önünde bulundurmanın önemli olduğunu düşünüyorum ve artık ilaç tedavisinin bu riskleri azaltmaya yardımcı olabileceğine dair kanıtlarımız var."
İntihar etmeyi düşünüyorsanız ve konuşmaya ihtiyacınız varsa, lütfen 32 ülkede yardım hatları bulunan uluslararası bir kuruluş olan Befrienders Worldwide'a ulaşın. Bulunduğunuz yerin telefon numarasını bulmak için befrienders.org adresini ziyaret edebilirsiniz.