Aşırı işlenmiş gıdaları en çok tüketen kadınların, bu gıdaları en az tüketenlere kıyasla adenom (tümör) geliştirme riskinin yüzde 45 daha yüksek olduğu belirlendi.
Bilim insanları, gençler arasında dünya genelinde artan kolon ve rektum kanserlerinin olası nedenlerinden birini belirledi: Aşırı işlenmiş gıdalar.
Hazır tüketilen atıştırmalıklar, endüstriyel ekmekler, şekerli kahvaltılık gevrekler, hazır 'noodle’lar ve dondurulmuş pizzalar gibi aşırı işlenmiş gıdaların beslenmemizdeki payı son on yıllarda hızla arttı.
Buna paralel olarak, eskiden yaşlılık hastalığı olarak görülen kolorektal kanserlerin 50 yaş altı teşhislerinde de ciddi bir artış yaşanıyor. Bu hastalar genellikle daha geç evrede teşhis edildiği için hayatta kalma oranları daha düşük. Bu durum, araştırmacıları değişen beslenme alışkanlıklarının sağlığımız üzerindeki etkilerini daha yakından incelemeye yöneltti.
Son araştırmada, ABD’de 29 binden fazla kadının beslenme alışkanlıkları ve endoskopi sonuçları incelendi. Araştırmacılar, bu kadınların 20 yılı aşan sağlık verilerine ulaştı ve uzun vadeli etkileri takip edebildi.
Aşırı işlenmiş gıdaları en çok tüketen kadınların, bu gıdaları en az tüketenlere kıyasla adenom (tümör) geliştirme riskinin yüzde 45 daha yüksek olduğu belirlendi. Adenomlar, zamanla kansere dönüşebilen kolon ve rektumdaki polipler. Çoğu polip iyi huylu olsa da bazıları yıllar içinde kansere dönüşebilir.
Araştırmanın yazarlarından ve Mass General Brigham Kanser Enstitüsü’nden gastroenterolog Dr. Andrew Chan, “Riskteki artış oldukça doğrusal görünüyor; yani ne kadar çok aşırı işlenmiş gıda yerseniz, kolon poliplerine yol açma potansiyeli o kadar artıyor,” dedi.
Chan, şeker, tuz, doymuş yağ ve katkı maddeleri açısından zengin olan bu gıdaların daha az tüketilmesinin, erken başlangıçlı kolorektal kanser yükünü azaltmaya yardımcı olabileceğini söyledi.
Dikkat çekici şekilde, aşırı işlenmiş gıda tüketimiyle başka bir kanser öncüsü olan “serrated” lezyonlar arasında bir bağlantı bulunmadı.
Obezite ve düşük lif tüketimi gibi diğer risk faktörleri hesaba katıldığında dahi bulgular geçerliliğini korudu.
JAMA Oncology dergisinde yayımlanan çalışma, aşırı işlenmiş gıdaların kansere neden olduğunu kanıtlamıyor, ancak diyetin sağlık risklerini nasıl etkileyebileceğine dair önemli ipuçları sunuyor.
Araştırmacılar, erken başlangıçlı kolorektal kanser artışını açıklayabilecek, diyet dışı diğer faktörleri de incelemeyi sürdürüyor. Ayrıca, oldukça geniş bir kategoriyi kapsadığı için, bazı aşırı işlenmiş gıdaların diğerlerinden daha zararlı olup olmadığını da anlamak istiyorlar.
Araştırmada kadınların en fazla tükettiği aşırı işlenmiş gıdalar arasında endüstriyel ekmekler ve kahvaltılık ürünler, soslar, sürülebilir ürünler, çeşniler ve şekerli ya da yapay tatlandırıcılı içecekler yer aldı.
Chan, “Beslenme bu eğilimi tamamen açıklamıyor. Erken başlangıçlı kolon kanseri tanısı alan ve çok sağlıklı beslenen pek çok hastamız var,” dedi.