Avrupa Komisyonu, Covid-19 salgını sırasında askıya alınan bütçe kurallarını tekrar devreye sokarken, sekiz AB üyesi ülkenin bütçelerinde mali usulsüzlük tespit etti.
REKLAMAvrupa Komisyonu sekiz üye ülkeye aşırı bütçe açıkları nedeniyle resmi uyarıda bulunarak, Covid-19 salgınından bu yana askıya alınan tartışmalı mali müdahaleyi yeniden başlattı.
Belçika, Fransa, İtalya, Macaristan, Malta, Polonya ve Slovakya bütçede açık verdikleri için uyarı alırken, Romanya daha önce Avrupa Birliği'nin (AB) savurganlık konusunda yaptığı uyarıları dikkate almadığı için daha ciddi suçlamamalarla karşı karşıya.
Bu adım, Fransa'nın kritik genel seçimlere hazırlandığı ve AB'nin önde gelen yetkililerinin yeniden atanma arayışında olduğu hassas bir dönemde gelirken, borçlu ülkelere ceza kesilmesine yol açabilecek bir süreci başlattı.
AB Komisyon Üyesi Valdis Dombrovskis yaptığı açıklamada, "Uzun süredir devam eden yapısal zorluklar AB'nin rekabet edebilirliğini engelliyor. Üye devletlerden borç ve açığı azaltan ve bugünkü tavsiyeleri yansıtan ulusal mali yapısal planları almayı dört gözle bekliyoruz," ifadelerini kullandı.
2020 yılında AB Konseyi'ndeki mevkidaşları tarafından 2022 yılına kadar mali dengesizliğini düzeltecek adımları "titizlikle uygulaması" söylenen Romanya'nın önümüzdeki yıl gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yüzde 7'si ile AB'deki en büyük bütçe açığını vermesi bekleniyor.
Brüksel'in şu anda aşırı makroekonomik dengesizliğe sahip olduğunu düşündüğü tek AB ülkesi olan Romanya için yetkililer daha önce bu vahim durumu düzeltmek amacıyla vergilendirme ve kamu sektörü ücretlerinde reform yapılması çağrısında bulunmuştu.
Dar kapsamlı kaçış
Harcamalarının anlaşılabilir bir şekilde savunmaya odaklayan Estonya'nın yanı sıra bütçe planlarını sadece küçük veya geçici olarak ihlal eden İspanya, Finlandiya, Slovenya ve Çekya gibi ülkeler kınamadan kıl payı kurtuldu.
AB'nin 1990'larda ortak para birimiyle birlikte uygulamaya koyduğu mali kurallara göre, ulusal mali pozisyonlardaki dengesizliğin GSYH'nin yüzde 3'ünden fazla olmaması ve toplam borcun yüzde 60'ın altında tutulması gerekiyor.
Almanya ve Hollanda gibi kuzeyli AB üyeleri, Yunanistan ya da İtalya'da pervasızca yapılan harcamalar olarak gördükleri harcamaların bedelini ödemekte isteksiz olduklarından, bu kurallar uzun zamandır siyasi dinamit etkisi yaratıyor.
Komisyon'un bu hamlesinin, kısa bir süre önce kredi notu düşürülen ve Haziran sonunda erken genel seçimlerin yapılacağı Fransa'da özellikle kışkırtıcı olması muhtemel.
Yakın zamanda yapılan bir AB anketinde birinci çıkan aşırı sağcı Ulusal Birlik'in lideri Marine Le Pen, emeklilik yaşının düşürülmesini ve yakıttan alınan KDV'nin azaltılmasını teklif etti.
Liberal Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Maliye Bakanı Bruno Le Maire ise Le Pen'in programının potansiyel bir "borç krizi" yaratabileceğini belirterek, İngiltere'de en kısa süre başbakanlık yapan Liz Truss'ın 2022 bütçesini dağıtmasını izleyen piyasa çılgınlığına atıfta bulunarak "Liz Truss senaryosunun mümkün olduğunu" sözlerine ekledi.
Gelecek yıl bütçe açığı yüzde 5'e yaklaşacak olan Belçika'da da liberal Başbakan Alexander De Croo'nun hayal kırıklığı yaratan seçim sonuçlarının ardından istifasını açıklamasından bu yana siyasi çalkantılar yaşanıyor.
Siyasi değişim
Bu hamle aynı zamanda Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'in ikinci bir dönem için yeniden adaylığını koymaya çalıştığı ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin henüz kimi desteklediğini açıklamadığı bir dönemde geldi.
Von der Leyen'in AB liderleri tarafından önerilmesi -ki pazartesi günü yapılan ilk görüşmede bunu başaramadılar- ve ardından Meloni ve siyasi müttefiklerinin son seçimlerde başarılı olduğu Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından desteklenmesi gerekiyor.
Bugün hazırlanan raporlar, Avro'nun mali istikrarını tehlikeye attığı düşünülen ülkelere ceza kesilmesini öngören uzun bir prosedürün ilk adımını oluşturuyor.
Covid-19 salgını ve ardından gelen enerji fiyatlarındaki patlama, hükümetleri benzeri görülmemiş ve pahalı ekonomik müdahalelerde bulunmaya yöneltince çerçeve 2020 yılında terk edildi.
Uzun pazarlıkların ardından üye devletler bu yılın başlarında, bu yıldan itibaren uygulanmak üzere, iklim değişikliği ya da savunma harcamaları için daha fazla hareket alanı sağlayan daha esnek bir dizi bütçe kısıtlaması üzerinde anlaşmaya vardılar.
REKLAMKomisyon'un bugünkü hamlesi aylar sürecek bir tartışma ve analiz sürecini başlatırken, maliye bakanlarının Aralık ayında büyük harcamacıların dengesizliklerini düzeltmeleri için resmi tavsiyeleri onaylamaları bekleniyor.